W programie 7. edycji Festiwalu Krytyków Sztuki Filmowej Kamera Akcja (6–9 października, Łódź) królować będą nowatorskie wideo-eseje – odbędzie się ich pierwszy w Polsce przegląd, a także panel dyskusyjny „Sztuka kradzieży. O wizualnej krytyce filmowej”. Dodatkową ciekawostką będzie pokaz wideo-esejów na temat „Baby Bump” Kuby Czekaja, które zostaną stworzone na ośmiogodzinnych warsztatach.

Krytyk kradnie?

Sekcja filmowa „Krytyk kradnie?” przybliży publiczności klasyczne przykłady, dominujące tendencje oraz śmiałe eksperymenty wizualnej krytyki filmowej. Od najprostszych form esejów (jak kolekcja czy supercut) aż do najnowszych eksperymentów wideo-eseistycznych. Na widzów czekać będą wyselekcjonowane przez specjalistów w tej dziedzinie – Kubę Mikurdę, Jakuba Majmurka i Stanisława Liguzińskiego – trzy bloki wideo-esejów: „Krytyk kradnie? Od kolekcji do historii”, „Krytyk kradnie? Od historii do archeologii”, „Krytyk kradnie? Od archeologii do nieznanego”. Będzie można zobaczyć zarówno filmy Haruna Farockiego, Chrisa Markera, Orsona Wellesa, Josepha Cornella, jak i Kevina B. Lee, Kogonada, Tony’ego Zhou, Catherine Grant czy znanego z „The story of film: Odyseja filmowa” Marka Cousinsa. Prawdziwą gratką dla kinomanów będzie unikalny pokaz jego eksperymentu, który w przyszłym roku będzie zniszczony (!) przez samego autora.

„Eseistyka wideo wyrasta z twórczości fanowskiej, z naturalnego entuzjazmu, który odczuwa się w kontakcie z filmem, który naprawdę porusza. Nie jest to powielenie jakości oryginału, ale stworzenie autorskiej wypowiedzi audiowizualnej. Krytyk-widz pracuje na wrażeniach i obrazach, a nie piętrowych interpretacjach. Jest to forma chropowatej impresji na szybko, zapisek na marginesie, to subiektywny punkt widzenia – relacja widza” – mówi Liguziński, programer sekcji. Wybrane przez selekcjonerów przykłady posłużą jako zachęta do dyskusji o przyszłości krytyki filmowej oraz dynamice relacji pomiędzy filmem, wideo-esejem, twórcami i krytykiem-montażystą, ingerującym w bazowy materiał będący przedmiotem komentarza.

„Baby Bump” pod lupą

W trakcie 7. Festiwalu Kamera Akcja odbędą się także bezprecedensowe ośmiogodzinne warsztaty z tworzenia wideo-esejów filmowych dla profesjonalnych krytyków filmowych. Wcielą się oni w rolę twórców-montażystów, a materiałem bazowym będzie film „Baby Bump” w reżyserii Kuby Czekaja. Uczestnicy na podstawie filmu stworzą własne wypowiedzi krytyczne, które oceni publiczność podczas pokazu. Będzie to pierwszy przypadek na świecie, w którym wideo-eseje powstaną za zgodą producenta filmu, aby później legalnie zaistnieć w sieci. W warsztatach udział potwierdzili m.in. Błażej Hrapkowicz, Michał Matuszewski, Jagoda Murczyńska i Kaja Kilmek.

Michał Oleszczyk o You Tube

Zastanawiacie się, w jakiej roli na festiwalu pojawi się Michał Oleszczyk, dyrektor programowy Festiwalu Filmowego w Gdyni? Zdradzając tę tajemnicę, organizatorzy zapraszają na panel dyskusyjny „Sztuka kradzieży. O wizualnej krytyce filmowej”. Spotkanie dotyczyć będzie wideo-esejów, które stanowią dziś pożądaną alternatywę dla piśmiennictwa filmowego. Są idealnym narzędziem współczesnej krytyki filmowej, która posługując się arsenałem środków dostępnych kinu, tworzy audiowizualną recenzję. Ułatwiają zestawianie sekwencji, zgłębianie niewidocznych na pierwszy rzut oka szczegółów czy charakterystycznych cech stylu. Krytycy, wykorzystujący tę formę, piszą obrazem, szkicują nie piórem, lecz kamerą, zamieniając edytor tekstu na program do montażu – to już nie przyszłość, a teraźniejszość. W dobie popularności hostingowych serwisów wideo, takich jak You Tube i Vimeo formuła eseju jest niezwykle aktualna. Pielęgnowana początkowo w fandomach (wśród zapaleńców, którzy komentują, remiksują i tworzą remaki ulubionych filmów) oraz w polu sztuki, szturmuje dziś zarówno łamy mediów poświęconych kinu, jak i mury akademii. Pozwalając na niezwykle efektowne i kompaktowe analizy (kilkuminutowe wideo w miejsce kilkunastostronicowego tekstu), poparte materiałami zaczerpniętymi z omawianych tytułów, to temat, którego nie mogło zabraknąć na Festiwalu Kamera Akcja.