Już 18 października w krakowskim Międzynarodowym Centrum Kultury rozpocznie się kolejne wydarzenie spod znaku Sezonu Kultury Nadrenii Północnej-Westfalii, wystawa „Polowanie na awangardę. Zakazana sztuka w Trzeciej Rzeszy”. Wśród wystawianych dzieł znajdą się prace m.in. Maksa Ernsta, Karla Rabusa i Georga Grosza.

„Sztuka zdegenerowana” – grzmiał tytuł wystawy zorganizowanej przez nazistów w 1937 roku. Pokazano na niej ponad sześćset prac, których autorów uznawano za zepsutych, prezentujących niezgodne z ideologią Trzeciej Rzeszy poglądy. Nie tylko politycznie, ale i estetyczne. W tej kategorii mieścili się m.in. kubiści, dadaiści i ekspresjoniści. Wiele prac „zdegenerowanych artystów” zostało zniszczonych, sporo sprzedanych za granicę. Niektóre ocalały, m.in. w kolekcjach z Nadrenii Północnej-Westfalii. I właśnie z ich zbiorów pochodzi większość dzieł wybitnych twórców, które zobaczymy na wystawie „Polowanie na awangardę”. Wystawa jest pierwszą, nie tylko w Polsce, ekspozycją, która tak szeroko prezentuje zjawisko „sztuki wyklętej”.

Na wystawie pojawią się prace nie tylko plastyczne, ale także literackie i muzyczne. Sygnowane zarówno przez słynnych artystów: Maksa Ernsta, Georga Grosza, Tomasza Manna czy Kurta Weilla, jak i twórców, którzy dziś pozostają mniej popularni, ale w swoich czasach stanowili awangardę, m.in. Georga Netzbanda, Karla Rabusa i Maschy Kaleko.

Szczególnym aneksem do wystawy – pozwalającym zrozumieć związki kulturowe Niemiec i Polski w tak trudnym kontekście historycznym – będzie przypomnienie sylwetek dyskryminowanych polskich artystów, pisarzy, kompozytorów, którzy z chwilą zajęcia terytorium Polski w 1939 roku znaleźli się w zasięgu „polityki kulturalnej” hitlerowców. Wśród nich przypomniani zostaną m.in. Jankiel Adler, Samuel Cygler, Karol Hiller, Władysław Strzemiński, Roman Kramsztyk, Jan Gotard, Tadeusz Pruszkowski, Jonasz Stern, Zofia Kossak-Szatkowska, Melchior Wańkowicz, Witold Hulewicz, Bruno Schulz, Tadeusz Kwiatkowski, Icchak Kacenelson, Józef Koffler, Artur Gold.

Wystawa odbywa się w ramach Sezonu Kultury Nadrenii Północnej-Westfalii – Tam'Tam, który rozpoczął się 16 września i w kilku polskich miastach prezentuje kulturę oraz sztukę z NRW. W ciągu kolejnych miesięcy będziemy mogli wziąć udział m.in. w wystawie Wolfganga Tillmansa w warszawskiej Zachęcie (od 18 listopada) i 24-godzinnym maratonie jazzowym we Wrocławiu (26 listopada). Aktualnie w poznańskim Starym Browarze trwa (do 29 października) projekt „Taniec z NRW” prezentujący najciekawsze teatry tańca z Nadrenii Północnej-Westfalii.

18 października 2011–29 stycznia 2012, Galeria Międzynarodowego Centrum Kultury, Kraków

Partnerzy: Landschaftsverband Rheinland, Międzynarodowe Centrum Kultury w Krakowie

Pozostałe wystawy w ramach Sezonu Kultury Nadrenii Północnej-Westfalii w Polsce

Wolfgang Tillmans

Na zdjęciach udokumentował wiele z najważniejszych zjawisk kultury lat 80. i 90., takich jak rodząca się scena klubowa, Love Parade, czy środowisko gejowskie. Jego styl to przedziwna mieszanka reportażu i fotografii modowej. Artysta ze swoich prac często tworzy instalacje daleko wykraczając poza tradycyjne sposoby prezentacji zdjęć. Tillmans publikował m.in. na łamach kultowego iD. W 2000 roku otrzymał, jako pierwszy w historii niemiecki artysta, nagrodę Turnera. W listopadzie będziemy mieli wreszcie okazję zapoznać się bliżej z jego twórczością. W Zachęcie odbędzie się pierwsza w Polsce indywidualna wystawa fotografa. Zorganizowano ją w ramach Sezonu Kultury Nadrenii Północnej-Westfalii. Nie przez przypadek. Tillmans urodził się w Remscheid nieopodal Düsseldorfu. Na prawie siedmiuset metrach kwadratowych pokazane zostaną prace zrealizowane przez artystę w ciągu ostatnich dziesięciu lat oraz zdjęcia, które robił w latach. 90. w Londynie i Berlinie.

18 listopada 2011–30 stycznia 2012, Zachęta Warszawa

Partnerzy: Kunstsammlung Nordrhein-Westfalen, Narodowa Galeria Sztuki Zachęta

Trzeci pokój

Specjalnie dla Sezonu Kultury Tam'Tam, dwa prestiżowe muzea sztuki współczesnej: Kunsthalle Düsseldorf i Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie, przygotowały wspólny projekt. Według koncepcji Stephana Kaluzy, fotografa i performera, powstaną dwie, korespondujące ze sobą przestrzenie wystawiennicze. Artyści mają sięgać do historii i tradycji. Odniesienia będą obejmować klasyków, od Oskara Hansena i Josepha Beuysa, po Blinky Palermo i Edwarda Krasińskiego. Zaproszeni do projektu twórcy przygotują instalacje, performance i inne działania artystyczne. Wystawy mają prowadzić ze sobą dialog, reagować na siebie nawzajem, a w końcowym efekcie stworzyć zupełnie nową przestrzeń funkcjonującą pomiędzy obiema ekspozycjami. Uzupełnieniem działań artystycznych w Düsseldorfie i Warszawie będą wykłady i dyskusje.

Grudzień 2011 – 15 stycznia 2012, Muzeum Sztuki Nowoczesnej, Warszawa; Kunsthalle, Düsseldorf

www.sezon-kultury-tamtam.pl
www.facebook.com/sezonkulturytamtam

fot.Bruno Schulz "W cyrku"