Do 15 stycznia 2012 r. w Centrum Sztuki Współczesnje w Warszawie będzie można obejrzeć instalację przestrzenną Nie-Pokój Aleksandry Wasilkowskiej, w ramach trwającego do 15 stycznia 2012 roku projektu Laboratorium Przyszłości REGRESS-PROGRESS.

Instalacja przestrzenna Nie-Pokój Aleksandry Wasilkowskiej to rodzaj przestrzeni psychicznej, miejsca zamieszkiwanego przez nieznanych Lokatorów, którzy utracili kontrolę nad otaczającymi ich przedmiotami. Przy próbie zbliżenia się meble uciekają przed ludźmi, jakby bały się być użyteczne albo przejmowały stany lękowe najbliższych im osób. Tworzy się przestrzeń nieludzkich lokatorów, których emocje w nieprzewidywalny sposób ją meblują.

Nie-Pokój w przewrotny sposób materializuje marzenie o architekturze reagującej na ludzi, łącząc w sobie afirmację postępu i ucieczkę przed nim. Jak w niemym filmie Bustera Keatona Electric House, w którym bohater staje się ofiarą swoich technicznych wynalazków, inżynieria realizuje własny program. Algorytm nie odpowiada już tylko na zaprogramowane z góry cele i potrzeby, ale zaczyna odreagowywać ludzkie stany psychiczne. Przestrzeń wokół nas zaczyna przejmować osobliwe kody zachowań i emocje, stając się naszą emocjonalną protezą.

Podczas seansów spirytystycznych, które pod koniec XIX wieku na moment połączyły świat nauki i okultyzm, meble były dosłownie protezą ciał mediów. W trakcie słynnych seansów Eusapii Palladino w ruch wprawiane były szklanki, talerze, a nawet stoły. W seansach tych uczestniczyli uznani naukowcy, tacy jak Maria Curie-Skłodowska i Pierre Curie, zafascynowani transmisją tajemnej energii, analogicznie do właśnie odkrytej radioaktywności.

Kontekst dla instalacji tworzą także inne fikcje filmowe, jak Wstręt i Lokator Romana Polańskiego, czy Zakochany bez pamięci Michela Gondry’ego, w których pomieszczenia i sprzęty codziennego użytku wchodzą w relacje z bohaterami, reagują na ich podświadomość i materializują ich stany psychiczne.

Aleksandra Wasilkowska jest architektką działająca na granicy sztuki, nauki, architektury i urbanistyki, teorii i praktyki. Jest autorką instalacji w przestrzeni publicznej m.in. Time Machine na Dworcu Centralnym, Czarnej Wyspy w ramach spektaklu Życie Seksualne Dzikich (reż. Krzysztof Garbaczewski, dramaturgia: Marcin Cecko), a także Emergency Exit (wspólnie z Agnieszką Kurant) w Polskim Pawilonie na Biennale Architektury w Wenecji w 2010 roku. Projekty Wasilkowskiej koncentrują się wokół zagadnień złożoności, ruchu i performatyki w architekturze.

ip/ Centrum Sztuki Współczesnej