Pokazy filmów, koncerty, spotkania z artystami, wystawy prezentuje od dziś Białostocki Ośrodek Kultury. Pierwszy festiwalowy wieczór już za nami, machina święta kultury alternatywnej ruszyła w Białymstoku po raz kolejny, wciąż niezmiennie trzymając poziom i odpowiedniego dla festiwalu niszowego ducha.

Festiwal otworzyła wystawa duetu fotograficzno - operatorskiego Żwirek/Gajewski/Gajewski/Żwirek. Twórcy, działający na pograniczu kultury, sztuki, polityki i komercji, przedstawili w białostockiej kawiarni Fama zdjęcia reportażowe z demonstracji i Marszu Oburzonych w Madrycie. Marsz Oburzonych obejmował wydarzenia od maja do października 2011r. Jego początek to Madryt, nie definitywny koniec to Bruksela. Marsz przeszedł przez kilka państw Europy, m. In: Francje i Niemcy, stanowił manifest wobec niezdrowego systemu rządzenia, lobbingowi, systemom bankowym, przy czym przez media Polskie przedstawiony był w negatywnym świetle. Żwirek i Gajewski pokazali inną od medialnej perspektywę. Fotografie jakie mogła 13 marca oglądać białostocka publiczność są jednocześnie udokumentowaniem procesu formowania się „Ruchu Oburzonych”. Zapis fotograficzny wydarzeń to również próba pokazania faktów, idei, a przede wszystkim odkłamanie interpretacji mediów w związku z Ruchem.

Zdjęcia prezentowane na wystawie, wywołane na matowym papierze, przyklejone na ścianach i filarach kawiarni w sposób pozornie chaotyczny, niedokładny, rozrzucony oddawały charakter Marszu i problemu jaki narasta w krajach Europy - można było poczuć, że „estetyka marszu jest estetyką śmieciową” (cyt. za autorami zdjęć). Wystawa opatrzona komentarzem, odautorskim opartym o multimedialny pokaz zdjęć przybliżyła perspektywę uczestnika- obserwatora. Gajewski i Żwirek, mimo sporego jak podkreślali zmęczenia podzielili się z publicznością historiami osób ze zdjęć: Piotra i jego paczki makaronu, która przewędrowała z nim przez Europę, młodego freelancer’a, który właściwe z dnia na dzień stał się bezdomnym dzięki choremu systemowi państwowemu. Twórcy zwrócili uwagę nie tylko na idee, przybliżyli również strategię wizualną marszu podkreślając, że były to w dużej mierze działania spontaniczne, nie opatrzone design’ersko. Tworzenie tymczasowej infrastruktury, namioty, transparenty na kartonach to tylko pozorny chaos. Z drugiej strony zdjęcia prezentują przemyślane działanie organizacyjne: podział marszu na cztery strony świata, organizacja języka migowego w Brukseli do porozumiewania się poza barierami językowymi. Po wykładzie publiczność mogła porozmawiać z twórcami, padło pytanie o przyszłość Ruchu Oburzonych, na które odpowiedzią stał się cytatem ze zdjęcia „ idę wolno, bo idę daleko”.

Drugim punktem pierwszego dnia festiwalu był film „Trash Humpers” w reż. Harmony Korin. Organizatorzy Festiwalu Underground/Independent prezentując film tego kontrowersyjnego twórcy kina niezależnego odważnie wystawili białostocką publiczność na duże wyzwanie. Nowojorczyk i autor obrazów filmowych jak:; „Julien Donkey – Boy” nie oszczędza odbiorców, a organizatorzy białostockiego festiwalu wykazali się sporym ryzykiem prezentując taki obraz oraz dużym zaufaniem do publiczności festiwalowej.

Produkcję amerykańsko – brytyjską z 2009 roku zdecydowanie można nazwać prowokacyjną i kontrowersyjną. Od samego początku w opowieści o ludziach – śmieciach podawane są widzowi mocne sceny prezentujące ludzkie dewiacje, zboczenia, wynaturzenia. Wrażenie potęguje sposób nagrania filmu. Produkcja wykonana jest na rozciągniętej taśmie VHS, co powoduje zdwojone poczucie brzydoty, przemocy, okrucieństwa czy rozpasania jakie oglądamy na ekranie. Reakcja widzów oglądających film na festiwalu była przeróżna: od śmiechu, przez milczenie. Część osób po kilkunastu minutach brutalnych, obscenicznych obrazów opuściła kino, większość nie opatrzyła filmu komentarzem.

Połączenie wystawy oraz filmu nie wydaje się być przypadkowe i chociaż drugi punkt festiwalu był bardzo mocny w swoim przekazie, to mimo wszystko stanowił swoistą kontynuację tematu poruszanego przy okazji wystawy, a punktem wspólnym stał się człowiek – śmieć.

Pierwszy dzień festiwalu sugeruje, że w tym roku organizatorzy również zadbali o ciekawą tematykę. Pokazy, filmy, wystawy mimo pozornej przypadkowości będą miały wspólny mianownik problemowy. Możemy też spodziewać się mocnych wrażeń i odważnych kroków festiwalowych.

Festiwal Underground/Independent potrwa do soboty 17 marca. Patronem medialnym festiwalu jest m.in. portal IRKA.pl.