Już w środę 30 marca o godz. 18.00 zapraszamy do Muzeum Narodowego w Warszawie na premierę książki Grzegorza Piątka "Sanator. Kariera Stefana Starzyńskiego".

W rozmowie udział wezmą: Grzegorz Piątek, Piotr Kibort, kustosz w Gabinecie Rycin i Rysunków Muzeum Narodowego w Warszawie, kurator wystawy Marzenie i rzeczywistość. Gmach Muzeum Narodowego w Warszawie oraz Adam Leszczyński, "Gazeta Wyborcza".

Bohaterski prezydent, wzór patriotyzmu, mąż stanu – tak postrzegamy człowieka, który stał się symbolem walczącej Warszawy we wrześniu 1939 roku. Czy aby na pewno był tak idealny? Oto wielowymiarowy, pasjonujący portret jednej z najbardziej znanych postaci przedwojennej elity.

Dokonania – albo raczej: nasze wyobrażenie o dokonaniach – Stefana Starzyńskiego stały się w ostatnich latach wyznacznikiem dla kolejnych prezydentów stolicy, działaczy społecznych, kulturalnych oraz urbanistów. Wspomnienie przedwojennej Warszawy urosło do rangi kulturowego mitu i do niedawna mało kto ośmielał się polemizować z obiegowymi opiniami o bohaterskim prezydencie stolicy i o samym mieście – Paryżu Północy. Analiza materiałów archiwalnych i wspomnień pozwoliła Grzegorzowi Piątkowi na nowo, krytycznym okiem architekta i varsavianisty, spojrzeć na Starzyńskiego i Warszawę jego czasów. Przyszły bohater jawi się nam jako jeden z wielu podobnych mu działaczy sanacji, nie wyróżniający się niczym poza wyjątkową pracowitością. Jak to się stało, że osoba nigdy nie sytuowana wysoko w hierarchii władzy, została zapamiętana jako mąż stanu? Jakie „zadania specjalne” zostały mu powierzone i jak się z nich wywiązywał? Te i inne kwestie Grzegorz Piątek próbuje rozwikłać. I nawet jeśli nie znajduje wszystkich odpowiedzi, rzuca całkiem nowe światło na postać legendarnego prezydenta i historię przedwojennej Warszawy.

Grzegorz Piątek (ur. 1980) – krytyk architektury, badacz dziejów Warszawy, kurator, publicysta, z wykształcenia architekt. Współautor licznych publikacji poświęconych Warszawie, m.in. SAS. Ilustrowany atlas architektury Saskiej Kępy (2012), AR/PS. Architektura Arseniusza Romanowicza i Piotra Szymaniaka (2012) oraz cyklu Archimapa. Opublikował także Lukier i mięso. Wokół architektury w Polsce po 1989 roku (z Jarosławem Trybusiem i Marcinem Kwietowiczem, 2013).
W latach 2005-2011 członek redakcji miesięcznika „Architektura Murator”. Stały felietonista „Gazety Stołecznej” i „Esquire”. W 2008 roku współtworzył wystawę „Hotel Polonia. The Afterlife of Buildings” nagrodzoną Złotym Lwem na XI Biennale Architektury w Wenecji. Od 2011 roku współprowadzi Fundację Centrum Architektury, której misją jest popularyzacja wiedzy o architekturze. Obecnie pisze pracę doktorską poświęconą wystawom o Warszawie przygotowanym za prezydentury Stefana Starzyńskiego. Za promocję Polski na świecie uhonorowany dyplomem Ministra Spraw Zagranicznych.

(…) Kolejne zwroty w biografii Starzyńskiego chaotycznie zaprowadziły go ku męczeńskiej śmierci w grudniu 1939 roku. Ta śmierć zapewniła mu poczesne miejsce w pamięci zbiorowej, patriotycznej poezji i na raczej nieudanych pomnikach. Wystarczyłoby jednak, by spośród otwierających się codziennie możliwości Starzyński raz czy drugi wybrał (albo wybrano za niego) inną, a zostałby zapomniany lub zapamiętany jako jeden z wielu sanacyjnych prominentów – mężczyzn pełniących mniej lub bardziej sumiennie, ale raczej lojalnie, wysokie funkcje w ministerstwach, zarządach państwowych przedsiębiorstw, ligach i komitetach propagandy tego i poparcia owego, którymi autorytarny reżim coraz szczelniej obudowywał się po przewrocie majowym. Wybuch drugiej wojny światowej mógł zaskoczyć Starzyńskiego nie w stołecznym ratuszu, ale w zupełnie innej instytucji. Może nawet nie w Warszawie. W pierwszych dniach września, jak tysiące innych urzędników, otrzymałby nakaz ewakuacji w stronę Lublina, potem Łucka, a potem granicy rumuńskiej. Nie zostałby bohaterem. Wręcz przeciwnie. „Rzund! Rzund nas zostawił” – wołaliby za karawaną rządowych aut ćwierćalfabetyczni chłopi, a Starzyński byłby dziś wymieniany drobnym drukiem w przypisach do wspomnień z tamtych dni jako jeden z wielu tchórzliwych uciekinierów z zagrożonej stolicy. (…)

Nowy Gmach Muzeum Narodowego w Warszawie, którego budowę oficjalnie ukończono 8 czerwca 1938 roku, powstał dzięki wielkiemu zaangażowaniu prezydenta Starzyńskiego. Z jego inicjatywy wkrótce potem otwarto w MNW imponującą wystawę Warszawa wczoraj, dziś, jutro .

W tym roku, od 12 maja do 31 lipca, w Muzeum Narodowym w Warszawie będzie można oglądać wystawę dokumentującą jego historię: Marzenie i rzeczywistość. Gmach Muzeum Narodowego w Warszawie . Zobaczymy na niej m.in. przedwojenne projekty gmachu muzealnego, co pozwoli na wyobrażenie sobie, jak miało wyglądać warszawskie Muzeum Narodowe w wizjach ówczesnych architektów

materiały: Wydawca