6 listopada w Teatrze Powszechnym w Warszawie odbędzie się premiera spektaklu „Krzyczcie, Chiny!” wg Siergieja Tretiakowa, w reżyserii Pawła Łysaka.

„KRZYCZCIE, CHINY!”

Tłumaczenie: Henryk Chłystowski

reżyseria: Paweł Łysak

dramaturgia: Sebastian Majewski

konsultant: Sławomir Sierakowski

scenografia: Barbara Hanicka

reżyseria światła: Damian Pawella

konsultacje choreograficzne: Kaya Kołodziejczyk

inspicjent: Barbara Sadowska

obsada: Karolina Adamczyk, Eliza Borowska, Magdalena Koleśnik, Jacek Beler, Arkadiusz Brykalski, Michał Czachor, Michał Jarmicki, Mateusz Łasowski, Grzegorz Otrębski, Michał Sitarski, Michał Tokaj.

Sztuka opowiada o buncie przewoźników w porcie chińskim przeciwko brytyjskim eksploatatorom. Polska premiera tekstu Tretiakowa, w reżyserii Leona Schillera, odbyła się w lwowskim teatrze w 1932 roku. Przedstawienie spotkało się z radykalną krytyką konserwatywnej prasy i entuzjazmem widowni.

W dobie rosnących rozwarstwień społecznych oraz coraz powszechniejszego nawoływania do zmiany, „Krzyczcie, Chiny!” okazują się niezwykle aktualnym dramatem. Są zapisem walki o godność, ale też stawiają na nowo pytanie o nasze zaangażowanie w sprawy publiczne.

Premiera: 6 listopada 2015

Kolejne spektakle: 7, 8, 9, 11 listopada oraz 3, 4, 5, 6 grudnia

Blok tematyczny „Krzyczcie!”

Widmo znowu krąży nad Europą! Widmo narastającego szowinizmu, ksenofobii i nietolerancji. Widmo konserwatywnej rewolucji opartej na strachu przed różnorodnością i podsycaniu podziałów społecznych. Kilka lat po światowym kryzysie ekonomicznym coraz częściej słychać głosy niezadowolonych z demokracji parlamentarnej oraz tych, którzy czują, że idee wolnościowe wcale nie gwarantują im lepszego bytu.

W dyskusjach na nowo pojawia się kategoria „walki klasowej”, a coraz częściej pada wręcz wezwanie do nowej rewolucji społecznej, która jest konieczna dla przezwyciężenia kryzysu, a jednocześnie odradzają się silne nacjonalizmy, zakorzenione w pojęciu interesu narodowego, wobec którego dążenia jednostki stają się nieistotne.

W ramach bloku tematycznego „Krzyczcie!”, który towarzyszy premierze „Krzyczcie, Chiny!” w reż. Pawła Łysaka, zaprezentujemy spektakle Árpáda Schillinga („Loser”) i Olivera Frljicia („Przeklęty niech będzie zdrajca swej ojczyzny”) oraz film dokumentujący performance Milo Raua („Procesy moskiewskie”) – uznawanych w tej chwili za jednych z najwybitniejszych reżyserów pracujących w nurcie teatru politycznego. Ich działania teatralne polegają na dążeniu do prezentowania zbiorowych poglądów i pogłębianiu uczestnictwa widza w zdarzeniu teatralnym. Każdy z zaproszonych spektakli podejmuje analizę zachowań ksenofobicznych, które odradzają się we współczesnej Europie – Frljić podejmuje ten temat w perspektywie krwawego rozpadu byłej Jugosławii, Schilling odwołuje się do przykładu Węgier i autorytarnych rządów Viktora Orbána, który dla polskiej prawicy stał się niemalże wzorem do naśladowania. Z kolei Milo Rau podejmuje temat dyktatorskich rządów Władimira Putina w Rosji, pokazując rekonstrukcję procesu artystek z grupy Pussy Riot.

Czy jest jakiś ratunek przed urokiem ideologii, która dając łatwe odpowiedzi i dzieląc społeczeństwo, odbiera jednocześnie zdolność krytycznego myślenia i staje się zagrożeniem wolności? Czy jest możliwa racjonalna zmiana zastanego porządku? Te pytania wybrzmiewają także w najnowszej premierze Teatru Powszechnego – „Krzyczcie, Chiny!”, która odwołuje się do legendarnych inscenizacji politycznych Leona Schillera. Pogłębionej refleksji nad tymi zagadnieniami służyć będzie także seminarium prof. Krystyny Duniec „Rozczarowanie i demokracja” oraz projekt edukacyjny dla młodzieży „Nowy demokratyczny świat”.

Pokaz spektakli zagranicznych:

„LOSER” - 21 listopada, Scena Duża (Teatr Krétakör, Węgry)

premiera: 5.10.2015

reżyseria: Árpád Schilling

kostiumy i rekwizyty: Sosa Juristovszky

muzyka: Imre Lichtenberger Bozoki, Krisztián Vranik, Lawrence Williams

reżyseria światła: András Éltető

kierowniczka produkcji: Edina Schőn

producent: Márton Gulyás

asystentka producenta: Sára Fleischer

obsada: Levente Boros, Imre Lichtenberger Bozoki, Ernő Hock, Emőke, Kiss-Végh, Annamária Láng, Ádám Mészáros, Tamás Ördög, Lilla Sárosdi, Árpád Schilling, Sándor Terhes, Krisztián Vranik, Lawrence Williams

czas trwania: 70 min.

Loser Árpáda Schillinga to radykalna wypowiedź o charakterze politycznym i artystycznym. W tym autoironicznym spektaklu Schilling zastanawia się nad tym, w jaki sposób przeciwstawić się można cynicznej i bardzo niebezpiecznej władzy, z jaką – jego zdaniem – mają na co dzień do czynienia Węgrzy. Schilling jest jednak krytyczny nie tylko w stosunku do władzy, ale również do elit intelektualnych, do których sam przecież należy. Jego zdaniem w przypadku Węgier trudno w ogóle mówić o myślącym, odpowiedzialnym i kierującym się moralnością środowisku inteligenckim. Loser jest jednak nie tylko krzywym zwierciadłem współczesności, lecz również śmiałym i nieoczekiwanym gestem twórczym. Główną bohaterką spektaklu jest Lilla, aktorka wiernie podążająca za swym mężem Árpádem, reżyserem walczącym z systemem.

Ich życie staje się podporządkowane woli zbuntowanego artysty, który konsekwentnie i bezkompromisowo przeciwstawia się opresyjnej władzy. W spektaklu nie tylko władza, ale również artysta, ten tytułowy „przegrany”, staje się przedmiotem kpiny.

Krétakör, Budapeszt (Węgry)

Éva Zabezsinszkij, Árpád Schilling i zespół koproducenci: Trafó Kortárs Művészetek Háza w Budapeszcie; Théâtre national de Bordeaux en Aquitaine; Kunstenfestivaldesarts w Brukseli; Steirischer Herbst w Grazu

„PRZEKLĘTY NIECH BĘDZIE ZDRAJCA SWEJ OJCZYZNY” – 22 listopada, Scena Duża (Slovensko Mladinsko Gledališče, Słowenia)

premiera: 3.03.2010

reżyseria: Oliver Frljić

dramaturgia: Borut Šeparović, Tomaž Toporišič

scenografia, kostiumy, wybór muzyki: Oliver Frljić

asystent reżysera, konsultacja ruchowa: Matjaž Farič

reżyseria dźwięku: Silvo Zupančič

reżyseria świateł: Oliver Frljić, Tomaž Štrucl

manager sceny (inspicjent): Urša Červ

obsada: Primož Bezjak, Olga Grad, Uroš Kaurin, Boris Kos, Uroš Maček, Draga Potočnjak, Matej Recer, Romana Šalehar*, Dario Varga, Matija Vastl

*aktorka nie pojawia się na scenie z powodu kontuzji, której uległa tuż przed premierą; ponieważ jednak brała udział w powstawaniu spektaklu i jej praca jest na scenie obecna, zawsze jest wymieniana.

Chorwacki reżyser poprowadził słoweńskich aktorów przez proces bardzo osobistych, głębokich improwizacji, w wyniku których powstał spektakl drapieżny, niepokojący, czasem wręcz szokujący. Pod pozorem powrotu do traum wojennych i politycznych stawia on pytania uniwersale: o granice artystycznej i społecznej wolności, odpowiedzialności indywidualnej i zbiorowej, tolerancji, stereotypów. Teatralną ramą tego laboratorium są fragmenty historii z czasów rozpadu byłej Jugosławii, tytułem jest ostatni wers z hymnu tego nieistniejącego już kraju.

„Tak jak terytorium byłej Jugosławii, gdzie nie można rozkopać ziemi, by nie trafić na ludzkie szczątki, ten spektakl też jest przepełniony zwłokami. I tak jak nieteatralne zwłoki mają pewną wartość na rynku politycznym, tak te zwłoki, które my na scenie masowo produkujemy i wskrzeszamy, mają swoją wartość. Mają wręcz pokazać, jak zredukowała się wartość pewnego modelu reprezentacji. Bo skoro nastąpiła taka dewaluacja teatralnej reprezentacji śmierci, jaka jest wartość śmierci prawdziwej? By się tego dowiedzieć, wystarczy obejrzeć wiadomości z wydarzeniami z Haiti, lub spytać, co dziś znaczy dla nas Srebrenica: mało, mniej, zupełnie nic?” – mówi reżyser.

Slovensko mladinsko gledališče, Lublana (Słowenia)

Pokaz filmu Milo Raua, 12 listopada, 12:00:

„PROCESY MOSKIEWSKIE”

koncepcja i reżyseria: Milo Rau

kamera: Markus Tomsche

dźwięk: Jens Baudisch

plan: Anton Lukas

asystentka reżysera: Yanina Kochtova

edytowanie/redakcja: Lena Rem

produkcja: Arne Birkenstock

W 2012 roku członkinie rosyjskiej grupy Pussy Riot zostały skazane na 2 lata więzienia za obrazę uczuć religijnych. Ich performans i towarzyszący mu medialny pokazowy proces były przejawem trwającego przynajmniej od dekady zwrotu konserwatywnego w Rosji. W 2003 roku odwołano wystawę Uwaga! Religia, a w 2007 – Sztukę zakazaną, stawiając kuratorom podobne zarzuty. Wszystkie te próby uciszania i pacyfikowania osób, które starają się wprowadzać dyskurs krytyczny i pluralizm, które nie boją się krytykować Putina, są syndromem m.in. politycznego paktu Cerkwi i władzy.

Film Procesy moskiewskie to rejestracja odtworzenia procesów przeciwko kuratorom wystaw Uwaga! Religia i Sztuka zakazana oraz grupie Pussy Riot, postawionych przed sądem za obrazę uczuć religijnych. Milo Rau w siedzibie Teatru Doc i Centrum Sacharowa w Moskwie zaaranżował salę sądową i zainscenizował proces. Nie było w nim aktorów, ale prawnicy, artyści, politycy, patriarchowie kościelni, świadkowie i uczestnicy tamtych wydarzeń. W ławie przysięgłych zasiadło sześciu reprezentantów rosyjskiego społeczeństwa, poddając pod osąd wolność artystyczną i demokrację w Rosji. Zainscenizowany proces był fascynującą debatą publiczną, która zamiast w mediach odbyła się w teatrze.

Milo Rau jest szwajcarskim reżyserem i dziennikarzem. W 2007 roku założył The International Institute of Political Murder (IIPM); w swoich pracach często używa formy odtworzenia historycznych wydarzeń, jak w Ostatnich dniach Ceauşescu (2009) czy Hate Radio (2012). [za: krt-festival.pl].

Działania edukacyjne:

NOWY DEMOKRATYCZNY ŚWIAT

projekt dla młodzieży szkół ponadgimnazjalnych

Nowy demokratyczny świat to projekt polegający na stworzeniu wspólnie z młodymi ludźmi, w dyskusji i poprzez działanie, interaktywnego komentarza do spektaklu „Krzyczcie, Chiny!” w reżyserii Pawła Łysaka.

Zapraszamy młodych widzów, którzy w teatrze szukają czegoś więcej niż tylko doświadczenia oglądania spektaklu, a ponadto mają ochotę baczniej przyjrzeć się otaczającej rzeczywistości i swoimi refleksjami wymienić z rówieśnikami i innymi widzami. Na dwumiesięczny projekt składają się: wspólne oglądanie spektaklu „Krzyczcie, Chiny!”, warsztaty, spotkania z twórcami i seminarium. Finałem działań będzie stworzenie instalacji/akcji/gry teatralnej, swoistej „mapy spektaklu”. Inspiracje będziemy czerpać z sytuacji artystycznej, własnych obserwacji oraz zebranego materiału. Natomiast do skonstruowania ostatecznego działania wykorzystamy narzędzia stosowane w badaniach w kulturze oraz przy tworzeniu gier planszowych i terenowych, poznane podczas spotkań ze specjalistami w tych dziedzinach. Nad całością projektu będzie czuwać pedagog teatru. Zaproszenie młodych widzów do aktywniejszego wejścia w świat teatralny ma na celu rozbudzenie ich kreatywności („od myślenia do działania”) oraz uruchomienie refleksji na temat tego, na ile teatr może być dziś dla widzów przestrzenią dyskusji, także na ważne społecznie tematy.

Harmonogram

10 listopada – 30 grudnia 2015 r.

6 spotkań warsztatowych (wtorki w godz. 16.00 - 19.00)

Seminarium prof. Krystyny Duniec „Postkolonializm i globalny kapitalizm” – 17 listopada, godz. 19.00

Spektakl „Krzyczcie, Chiny!” – 4, 5 lub 6 grudnia, godz. 19.00

Nabór do projektu

28 października – 8 listopada

Do działania zapraszamy 20 osób (maksymalnie 5 z jednej szkoły).

Koszt udziału w projekcie: zakup biletu na spektakl „Krzyczcie, Chiny!”.

Warunkiem uczestnictwa jest deklaracja udziału we wszystkich spotkaniach projektu oraz przesłanie wypełnionego formularza zgłoszeniowego na adres d.szulc@powszechny.com do dnia 8 listopada 2015r.

Działania okołopremierowe:

Wykład prof. Anny Kuligowskiej-Korzeniewskiej:

„BOGUSŁAWSKI. SCHILLER. HÜBNER. TEATR I POLITYKA”– 12 listopada, godz. 19:00 (foyer galeria), połączony z promocją publikacji Instytutu Teatralnego poświęconej zeitheater Schillera(spotkanie otwarte)

Roczne seminarium prof. Krystyny Duniec:

„ROZCZAROWANIE I DEMOKRACJA” – pierwsze spotkanie 17 listopada, 19:00 (spotkanie otwarte)

„Nie powie Pan chyba, że jestem zbyt dobrego zdania o obecnych czasach; jeśli jednak nie wpadam w rozpacz z ich powodu, to jedynie dlatego, że napawa mnie nadzieją właśnie ich obecne rozpaczliwe położenie” [List Karola Marksa do Arnolda Rugego, 1843]

W ciągu ostatnich dekad budował się wokół nas nowy, demokratyczny świat. Obudził aspiracje, ale wielu nie spełnił, uwodził dobrobytem, ale nie zapobiegł biedzie, demokratyzował relacje, ale wzmocnił klasowość, budował wspólnotę, ale niejednych z niej wykluczył, chwalił się tolerancją, ale zrodził fanatyzm. Procesy i przemiany kulturowe i społeczne rozwijają się bowiem zawsze w kierunku od nadziei do rozczarowania. Kategoria Rozczarowania więc najwszechstronniej opisuje i diagnozuje współczesność, a sztuka, teatr w szczególności, najlepiej ogniskuje i bada społeczne i polityczne niepokoje, napięcia i wątpliwości, szukając wyjaśnień, różnic i analogii na osi teraźniejszość-przeszłość. Toteż seminarium „Rozczarowanie i Demokracja”, które jest częścią większego projektu badawczego, odbywa w Teatrze Powszechnym, a jego uczestnicy zapraszają na otwarte dyskusje szeroką publiczność. Inspirując się teatralnym repertuarem, będziemy co miesiąc wspólnie rozmawiać o społeczeństwie, polityce i sztuce. Seminarium towarzyszyć będą filmowe wizualizacje seminaryjnych tematów, jako osobny tekst do dyskusji.

Spotkanie I

Postkolonializm i globalny kapitalizm

Referat wprowadzający: Klaudia Rachubińska

Ilu niewolników pracuje na Twój komfort?

Jak słodki jest smak twojej czekolady, kiedy wiesz, że jej wytwórcy, którego nigdy nie zobaczysz na własne oczy, z odległego egzotycznego kraju, nie zapłacono wystarczająco godnie, by mógł nakarmić swoją rodzinę? Jak rozkosznie rozpływa się w ustach, gdy właśnie uświadomiłeś sobie fortunę garstki międzynarodowych korporacji zbitą na jej sprzedaży? Jak pysznie jest radować się, że słodycz w twoich ustach ma znowu smak niewolnictwa –obiecującego, zmodernizowanego modelu ekonomicznego?

współpraca: Instytut Sztuki PAN

ŚNIADANIE Z TWÓRCAMI SPEKTAKLU „KRZYCZCIE, CHINY!”

– 8 listopada (niedziela), godz. 12:00, Stół Powszechny (spotkanie otwarte)

Włoską tradycję długiego śniadaniowania przenosimy na warszawską Pragę i sprawdzamy jak ta formuła relacji sprawdzi się niedzielną porą. Stół Powszechny serwuje zwyczajowy wikt, my intelektualny prowiant w postaci otwartej rozmowy z artystami kilka dni po premierze.