W tym tygodniu Instytut Grotowskiego postanowił przypomnieć sylwetkę kolejnego mistrza teatru. Z okazji 90. urodzin Petera Brooka przygotowano specjalny cykl wydarzeń. W piątek odbędzie się wykład prof. Grzegorza Ziółkowskiego „Peter Brook – w poszukiwaniu teatru niezbędnego”. W sobotę zaprezentowane zostaną filmy Simona Brooka „Brook by Brook” i „Peter Brook: The Tightrope”, a także nastąpi otwarcie wystawy dokumentującej wizyty artysty we Wrocławiu na zaproszenie Ośrodka Grotowskiego i Instytutu. W programie znalazło się też wydanie zmienionej wersji książki reżysera „Z Grotowskim. Teatr jest tylko formą”.

Peter Brook sześciokrotnie odwiedzał Wrocław w latach 1991 –2009, uczestnicząc w konferencjach i spotkaniach z publicznością, a także prezentując spektakle oraz filmy. Jako gość Ośrodka Grotowskiego po raz pierwszy przyjechał w 1991 roku w związku z polską premierą filmu „Spotkania z wybitnymi ludźmi” oraz promocją książki „Fragmenty nieznanego nauczania” Piotra Demianowicza Uspienskiego. W 2001 roku wziął udział w międzynarodowej konferencji „W stronę esencji. Georgij Iwanowicz Gurdżijew – oddziaływanie i znaczenie”. W trakcie Roku Grotowskiego 2009 w styczniu uczestniczył w konferencji „Grotowski: Co było, co jest. I co jest do zrobienia”, prezentując angielskie wydanie książki „With Grotowski: Theatre is Just a Form”, a w czerwcu gościł na Międzynarodowym Festiwalu Teatralnym „Świat miejscem prawdy”.

Święto rozpocznie się od teoretycznego wprowadzenia. 20 marca o godz. 18:00 prof. Grzegorz Ziółkowski przedstawi drogę twórczą Petera Brooka oraz opowie o podstawowych wyznacznikach jego podejścia do kreacji teatralnej. Przybliży kategorię teatru niezbędnego, stanowiącej propozycję interpretacyjną tejże ścieżki. Teatr niezbędny to taki, w którym aktorzy podczas bezpośredniego spotkania z publicznością dostarczają swą pracą pożywienia myślom, emocjom i sensualności widzów – pożywienia, które jest niezbywalne i którego nie da się zastąpić innym rodzajem pokarmu.

Podczas wykładu zaprezentowane zostaną film-niespodzianka, a także wydanie 2 zmienione książki „Z Grotowskim. Teatr jest tylko formą”, pod redakcją Paula Allaina, Georges’a Banu i Grzegorza Ziółkowskiego, opracowanie Grzegorz Ziółkowski (Instytut im. Jerzego Grotowskiego, Wrocław 2015).

W sobotę, również o godz. 18:00, Instytut Grotowskiego organizuje pokaz dwóch filmów dokumentalnych autorstwa Simona Brooka, syna jubilata. „Brook by Brook” to 70-minutowy dokument przedstawiający intymny portret legendy teatru, który mógł zostać wykreowany tylko przez osobę bliską reżyserowi. Peter Brook ujawnia w nim wiele szczegółów ze swojego życia i pracy, w tym autorskie techniki pracy z aktorami. Dialog ojca i syna ubarwiają osobiste anegdoty i rodzinne wspomnienia. Drugi obraz, „Peter Brook: The Tightrope”, nakręcony metodą całkowitego zanurzenia za pomocą pięciu ukrytych kamer, prezentuje intymne aspekty pracy Petera Brooka z jego zespołem, w skład którego wchodzą aktorzy i muzycy. Zachowując „prawdę chwili”, obraz ujawnia magię, jaka towarzyszy procesowi kreacji, zabierając widza poza intymny świat warsztatów w obszar doświadczenia łączącego siłę emocji z filozoficzną refleksją. Peter Brook to rewolucjonista teatru, a zarazem jeden z najbardziej szanowanych współczesnych reżyserów teatralnych. Aby ułatwić swoim aktorom tworzenie niezwykłych kreacji, korzysta z ćwiczenia o nazwie „The Tightrope”, które przez dziesięciolecia przekształciło się w proces przemiany, podczas którego teatr, zarówno dla aktora, jak i widza staje się realnym, świeżym fenomenem. W tym wyjątkowym, pełnym spokoju, ale niezwykle wymownym filmie Simon Brook ujawnia kulisy teatralnej alchemii „The Tightrope”.

Ok. 20:40 goście zostaną poproszeni o przejście do CaféTHEI, gdzie zaprezentowane zostaną fotografie, plakaty oraz programy teatralne oraz nagrania ze spotkań z reżyserem, które stworzono podczas wizyty Petera Brooka we Wrocławiu, na zaproszenie Ośrodka Grotowskiego i Instytutu.

Wykład odbędzie się w Sali Kinowej Instytutu Grotowskiego, pokazy filmów w Sali Teatru Laboratorium. Wystawę można oglądać od 21 marca do 17 kwietnia w CaféTHEI. Na wszystkie wydarzenia wstęp jest wolny.

Peter Brook urodził się 21 marca w 1925 roku w Londynie. W 1942 roku wyreżyserował tam swoją pierwszą sztukę i od tego czasu zrealizował ponad osiemdziesiąt przedstawień w Londynie, Paryżu i Nowym Jorku. Pracując w Royal Shakespeare Company, wystawił: „Stracone zachody miłości”, „Miarka za miarkę”, „Tytusa Andronikusa”, „Króla Leara”, „Marat/Sade’a”, „US”, „Sen nocy letniej” oraz „Antoniusza i Kleopatrę”. W 1971 roku utworzył w Paryżu Międzynarodowy Ośrodek Poszukiwań Teatralnych, którego stałą siedzibą stał się w 1974 roku Teatr Bouffes du Nord. Wyreżyserował w nim: „Tymona Ateńczyka”, „Ików”, „Ubu w Bouffes”, „Konferencję ptaków”, „Kość”, „Wiśniowy sad”, „Mahabharatę”, „Albercie, powstań!”, „Burzę”, „Mężczyznę, który…”, „Kto tam?”, „Szczęśliwe dni”, „Jestem fenomenem”, „Garnitur”, „Tragedię Hamleta”, „Daleko stąd”, „Śmierć Kriszny”, „Twoją dłoń w mojej dłoni”, „Wielkiego Inkwizytora”, „Tierno Bokara”, „Sizwe Banzi nie żyje” i „Fragmenty”, „11 and 12”, „Dlaczego, dlaczego” oraz „Dolinę zadziwienia”.

Dorobek reżyserski Brooka w operze obejmuje: „La Bohème”, „Borysa Godunowa”, „Olimpijczyków”, „Salomé” i „Wesele Figara” w londyńskiej Covent Garden, „Fausta” i „Eugeniusza Oniegina” w Metropolitan Opera House w Nowym Jorku, „Tragedię Carmen i Pelléasa – Impresje” w Bouffes du Nord w Paryżu, „Don Giovanniego” na festiwalu w Aix-en-Provence, a także „Czarodziejski flet”.

Opublikowana w 1998 roku autobiografia Petera Brooka „Threads of Time” dołączyła do wcześniejszych publikacji jego autorstwa – do przetłumaczonej na wiele języków, w tym na język polski: „Pustej przestrzeni” (1968), „Ruchomego punktu” (1987), „Nie ma sekretów” (1993) i „Wywołując (i zapominając) Szekspira” (2002).

W jego dorobku filmowym znajdują się: „Władca much”, „Marat/Sade”, „Król Lear”, „Moderato Cantabile”, „Mahabharata” i „Spotkania z wybitnymi ludźmi”.

We Wrocławiu pokazywano następujące spektakle w reżyserii Petera Brooka: „Garnitur” (2002), „Tierno Bokar” (2005), „Wielki Inkwizytor” (2007), „Fragmenty” (2009) oraz „11 and 12”, który powstał jako koprodukcja Instytutu Grotowskiego, Barbican Centre z Londynu i CICT/Theatre des Bouffes du Nord z Paryża w ramach programu „Masters in Residence”.

Regularnie w Ośrodku gościli również współpracownicy Petera Brooka. W 2005 i 2007 roku sesje warsztatowe poprowadzili aktor Bruce Myers i muzyk Toshi Tsuchitori. W ramach Kina Teatralnego wielokrotnie prezentowane były zarówno spektakle Petera Brooka, jak i wyreżyserowane przez niego opery i filmy, m.in. „Wiśniowy sad”, „Carmen”, „Mahabharata”.

Nakładem Ośrodka i Instytutu ukazały się trzy książki Petera Brooka: „Ruchomy punkt. Czterdzieści lat poszukiwań teatralnych 1946–1987(2005)”, „Wywołując i zapominając Szekspira” (2006) oraz „Z Grotowskim. Teatr jest tylko formą” (1. wyd. 2007, 2. wyd. popr. 2015, wyd. angielskie „With Grotowski: Theatre is Just a Form”, 2009), a także książka poświęcona jego twórczości autorstwa Georges’a Banu, „Peter Brook. Ku teatrowi pierwszemu” (2013).

Więcej o Peterze Brooku: www.grotowski.net/encyklopedia/brook-peter, www.newspeterbrook.com