III edycja festiwalu MATERIA PRIMA obędzie się w dniach 21-28 lutego 2015 roku w Krakowie. To jedyne tego typu wydarzenie w Polsce, które przybliża polskiej widowni Teatr Formy na najwyższym światowym poziomie. Zobaczymy spektakle teatru tańca, teatru plastycznego, lalkowego, teatru cieni, nowego cyrku stworzone przez najbardziej znanych reżyserów i choreografów. Do Krakowa przyjedzie dwanaście renomowanych i wielokrotnie nagradzanych zespołów teatralnych z Francji, Izraela, Niemiec, Norwegii, Rosji i Włoch. Organizatorem festiwalu jest Teatr Groteska.

MATERIA PRIMA to festiwal twórczych poszukiwań. Większość teatrów pojawi się w Polsce po raz pierwszy. Tuż po prapremierze w Norwegii przedstawienie „Edvard” w reżyserii Marcosa Morau pokaże słynny Carte Blanche. The Norwegian National Company of Contemporary Dance. Niezwykle plastyczne widowisko przywiezie Emiliano Pellisari, który skomplikowaną techniką powietrznego tańca zobrazuje „Boską Komedię” Dantego, niesamowite akrobatyczne umiejętności zaprezentuje francuska grupa Compagnie 111 – Aurélien Bory. Wszyscy Ci artyści będą odkryciem dla polskiej publiczności. Po raz kolejny natomiast, po ogromnym sukcesie podczas pierwszej edycji festiwalu, wystąpi słynny teatr Compagnie Philippe Genty. Wybitny reżyser i wizjoner teatru plastycznego w spektaklu „Nie zapomnij mnie” przywoła fantasmagoryczny świat arktycznej odysei.

„Przeżycie estetyczne – bezinteresowne przeżywanie urody świata i dzieł sztuki – to zdolność i przywilej człowieka. To coś, co wyróżnia nas spośród żyjących istot. Program festiwalu to sfera takich przeżyć. To także nasz szacunek dla kunsztu artystów dążących to przekraczania ograniczeń jakie stawia ciało, dążących nieustannie do warsztatowej perfekcji. Do mistrzostwa. Festiwal MATERIA PRIMA to także chęć przeciwstawienia się manifestacyjnej wręcz brzydocie dominującej dziś w przeważającej części realizacji teatralnych. Proponujemy program dający wytchnienie od ideologicznych i estetycznych koszmarów dnia codziennego w życiu i sztuce” - Adolf Weltschek, Dyrektor Festiwalu.

Prezentowane w ramach MATERII PRIMY przedstawienia są widowiskowe i atrakcyjne, zadziwiają niesłychanym kunsztem i warsztatem wykonawców: akrobatów, tancerzy, muzyków, performerów, animatorów. MATERIA PRIMA eksploruje pierwotną esencję teatru: bogatą warstwą plastyczną, muzyczną i ruchową spektakli. W tym teatrze słowo, o ile w ogóle się pojawia, jest na drugim planie. Wiodącą rolę pełnią: obraz, dźwięk, ruch ciała, animacja form, kompozycja, kolor, światło, rytm. Festiwal adresowany jest do widzów dorosłych, pokazuje tematy uniwersalne, bliskie każdemu człowiekowi, nie znajdziemy tu aktualnej publicystyki i ideologii.

„Pozostawiamy widzom wolność interpretacji. Przedstawienia, które prezentujemy poruszają tematy istotne, jednak wyrażone za pomocą obrazów pełnych symboli. Zapraszamy w teatralną podróż do krainy snów – śnionych przez konkretnych artystów, ale przenikających do podświadomości widzów. To jak poezja, malarstwo ożywiane na scenie, kalejdoskop barw i kształtów. Temu procesowi podążania za obrazem trzeba się poddać, a na końcu czekać będzie totalne zauroczenie, eksplozja emocji – katharsis” – mówi Zuzanna Głowacka, Kierownik Programowy Festiwalu.

Festiwalowi towarzyszyć będą liczne wydarzenia, które ukażą szerzej zagadnienia Teatru Formy w Polsce i na świecie: spotkania z artystami, konferencje, dyskusje, pokazy filmów, wystawa. Do rodzimych tradycji nawiąże całodzienna sesja naukowa „Teatr formy w twórczości Tadeusza Kantora, Józefa Szajny i Jerzego Grotowskiego”, która odbędzie się w poniedziałek 23 lutego w Teatrze Groteska, wstęp wolny.

Szczegółowy program festiwalu dostępny jest na stronie www.materiaprima.pl. Bilety można kupić w Teatrze Groteska – bezpośrednio w kasie lub online www.materiaprima.pl

Projekt Materia Prima. 3. Międzynarodowy Festiwal Teatru Formy. Bieguny Kultury jest finansowany z funduszy EOG pochodzących z Islandii, Liechtensteinu i Norwegii, oraz ze środków krajowych.

MATERIA PRIMA: PLASTYKA – MAGIA – METAFIZYKA

ZAWSZE W DOBREJ FORMIE!

Materia Prima 2015. Opis spektakli

Spektakle Materii Primy cechuje różnorodność formalna, gatunkowa i tematyczna. Podkreślić należy także wielość prezentowanych estetyk – piękno pojmowane w kategoriach tradycyjnych, a także ultranowoczesnych. Dzięki temu festiwal przedstawia cały wachlarz zjawisk w obrębie teatru formy. W tej bogatej ofercie każdy widz znajdzie coś dla siebie. Niezapomniane przeżycia estetyczne zapewni niekwestionowana gwiazda festiwalu NoGravity Dance Company – teatr specjalizujący się w tańcu powietrznym. Znany włoski reżyser i choreograf Emiliano Pellisari zaproponuje oryginalną interpretację „Boskiej Komedii” Dantego. Perfekcyjne opanowanie sceny i zastosowanie skomplikowanych mechanizmów rodem z teatru barokowego sprawią, że w przedstawieniu „Boska Komedia: z Piekła do Nieba” tancerze unosić się będą w powietrzu. Dzięki temu w sposób wiarygodny, niemal realistyczny, odtworzą na scenie podróż Dantego w zaświaty. Pięknu ludzkich ciał w ruchu i tworzonych z nich fantastycznych, geometrycznych kompozycji towarzyszyć będzie liryczna muzyka. Krytycy porównują to doświadczenie do: „Fantasmagorycznej karuzeli, która przewraca do góry nogami ład przestrzenny”. Takiego widowiska jeszcze w Polsce nie było! Najwyższy światowy poziom zaprezentuje norweski teatr tańca Carte Blanche. The Norwegian National Company of Contemporary Dance. W ekspresyjnym spektaklu „Edvard” tancerze przybliżą sylwetkę słynnego malarza doby ekspresjonizmu Edvarda Muncha. Hiszpański choreograf Marcos Morau bada umysł norweskiego malarza i zastanawia się w jakim stopniu liczne doświadczenia śmierci, a także zmagania z chorobą ukształtowały Muncha jako człowieka i artystę. Morau buduje na scenie odmienne światy, pokazując codzienną rzeczywistość z surrealistycznej perspektywy. Rodzaj ruchu, który tworzy w ścisłej współpracy z tancerzami jest wyrazisty i dynamiczny, i co istotne rozpoznawalny na całym świecie. Polska prapremiera odbędzie się tuż po światowej premierze w Studio Bergen w Norwegii 15 stycznia 2015 roku, a Carte Blanche – zespół, który istnieje już od 25 lat – zobaczymy po raz pierwszy w Polsce.

Philippe Genty, jeden z najwybitniejszych twórców teatru plastycznego na świecie, wprowadzi nas w rzeczywistość rodem ze snów. „Nie zapomnij mnie” to odyseja grupy ludzi, którzy niczym duchy z przeszłości przemierzają wewnętrzne krajobrazy w krainie wielkich przestrzeni arktycznych. Francuskiego artystę fascynuje granica między tym, co żywe, a tym, co nieożywione. W jego spektaklach spotykają się i stapiają ze sobą teatr, taniec, sztuka mimu, śpiew i lalki. Przedstawienie przywodzi na myśl powrót pogrzebanych wspomnień, miłosny zawrót głowy, rzucanie wyzwania śmierci. Nastrój podkreśla tu pełna emocji, zachwycająca muzyka René Aubry’ego, która wprowadza w transową atmosferę. Po ogromnym sukcesie spektaklu „Nieruchomi podróżnicy” – Materia Prima 2010 – Compagnie Philippe Genty znowu zagości w Krakowie.

Festiwal nie stroni od eksperymentu. Tandem Antje Töpfer & Florian Feisel w przedstawieniu „Pandora frequenz (Częstotliwość Pandory)”, inspirowanym twórczością niemieckiego surrealisty Hansa Bellmera zestawią ciało aktorki z ciałem lalki, eksplorując temat kobiecości. Anna Peschke w „Ogrodzie Elzy”, której partnerować na scenie będą jedynie przedmioty: manekiny i peruki, po mistrzowsku wcieli się w postać kobiety-lekarza w obozie koncentracyjnym. Jej przedstawienie dotykać będzie zagadnień estetyzacji okrucieństwa, a także związków pomiędzy faszyzmem i erotyką oraz ich obecności w świecie popkultury.

Z siłami grawitacji walczyć będą dwa francuskie zespoły, przedstawiciel teatru wizualnego, fizycznego: Compagnie 111 – Aurélien Bory i nowego cyrku: Compagnie L’Immédiat. W spektaklu „Plan B. Aurélien Bory/Phil Soltanoff” czterej współcześni Syzyfowie zostaną skonfrontowani z ruchomą sceną-bryłą, nie zamierzają się jednak poddać, co więcej tańczą, skaczą, żonglują i to z pełną gracją. W przedstawieniu „L'Immédiat (Tu i teraz)” z materią sceny wypełnionej po brzegi wszelkiego rodzaju przedmiotami, śmieciami i bibelotami zderzą się światowej klasy akrobaci, by opowiedzieć o doświadczeniu bliskiemu każdemu z nas czyli życiu utkanym z przypadków i pozbawionym równowagi. Oba spektakle niesamowicie inteligentne i zabawne będą pokazem prawdziwej maestrii akrobacji.

Postać znanej choreografki Caroline Finn łączy dwa kolejne spektakle festiwalowe. „Oni” to prawdziwy choreograficzny klejnot, niezwykłe spotkanie w tańcu. Gdy drogi Bernarda i Bernadette się przetną wszelki porządek przerodzi się w chaos, a najbardziej prozaiczne czynności wymkną się spod kontroli. Nowatorskim połączeniem teatru plastycznego i teatru tańca będą „Przemiany” Teatru Groteska, przedstawienie gospodarza festiwalu. Spektakl Adolfa Weltschka i Małgorzaty Zwolińskiej opowiada o procesie nieustannego odradzania się życia i o człowieku poszukującym harmonii i szczęścia na przekór nieubłaganemu losowi. Przenikają się tu różnorodne środki teatralnego wyrazu: scenografia, kostium, światło, projekcje multimedialne, muzyka i w końcu ekspresyjny ruch znakomitych tancerzy. Do wiecznie żywej tradycji teatru lalek i cieni nawiążą spektakle: Compagnie La Pendue z Francji, Vologda Regional Puppet Theatre “Teremok” z Rosji oraz izraelskiego duetu Yaniv Shentser & Meirav Ben David. W przedstawieniu „Poli dégaine (Poliszynel)” z mistrzowskim opanowaniem rytmu i animacji, na scenę wkroczy XVII wieczna lalka-pacynka Poliszynel i w sposób pełen humoru obnaży nieskończoność ludzkich wad. W nowej interpretacji „Carmen” o potędze ludzkich emocji opowiedzą rustykalne lalki i aktorzy, wcielający się w trupę wędrownych, cygańskich artystów. Zbudują świat pełen metafor, ognistej muzyki, poezji i piękna. Muzyczno-teatralny spektakl „Membrana” to wywiedziona z dawnych kultur niezwykle plastyczna opowieść o stworzeniu świata. Spotkają się tu gra świateł i cieni, projekcje wideo, a także wielość ekspresji wokalnej i instrumentów muzycznych.

Opracowanie Zuzanna Głowacka

©Vreni Arbes

                ***

Teatr Groteska w Krakowie jest jednym z najstarszych i najbardziej renomowanych teatrów w Polsce. Założony został w 1945 roku przez wy¬bitnych artystów teatru Zofię i Władysława Jaremów – pionierów nowoczesnego myślenia o sztuce lalkowej i teatrze plastycznym w powojennej Polsce. Dziś Teatr Groteska jest niezmiennie poszukującym nowych środków wyrazu artystycznego teatrem wizualnym, który dąży do przełamywania barier językowych.

Groteska kieruje swe przedstawienia do widza wielopokoleniowego, stawiając na wartości stylistyczne i estetyczne inscenizacji, podkreślając kulturotwórczą i edukacyjną rolę teatru. Obok rozwijających wyobraźnię i świadomość kulturową bajkowych spektakli dla dzieci i młodzieży, Groteska proponuje spektakle dla widzów dorosłych o rozbudowanej plastyce i scenografii. Teatr jest także organizatorem i pomysłodawcą wydarzeń o ogólnopolskim zasięgu m.in. Reality Shopka Szoł – cieszący się wielką popularnością, wyjątkowy spektakl z udziałem znanych polityków oraz Wielkiej Parady Smoków – imprezy plenerowej, gromadzącej kilkadziesiąt tysięcy widzów. Groteska organizuje również projekty o charakterze międzynarodowym – festiwale i seminaria tematyczne, które mają ukazać teatr plastyczny w szerszym kontekście kulturowym.