Jak Nanna swą córeczkę Pippę na kurtyzanę kształciła...

Pietro Aretino tworzący w XVI wieku, napisał oryginalną, frywolną opowieść na temat „tajemnic alkowy”, która w tamtych czasach wywołała dużą sensację. Była ona bowiem swojego rodzaju poradnikiem dla pań, głoszącym jak zaspokoić męską pożądliwość i zadowolić próżnych kochanków, omamiając ich seksem i komplementami. Tytułowa doświadczona w swoim fachu kurtyzana Nanna udzielała bardzo konkretnych wskazówek swojej młodziutkiej córce, którą postanowiła "wykształcić" także na kurtyzanę, uważając ten fach za lepszy od stanu małżeńskiego i zakonnego. Dlaczego? Ponieważ - jej zdaniem - tylko sprytnie usidleni mężczyźni będą przez lata utrzymywać swoją kochankę, pozostając w prześwadczeniu że są dla nich jedynymi. Mottem działań zaradnej matki było stwierdzenie, że „Sztuka polega nie na tym, żeby zyskiwać kochanków, ale na tym, żeby ich przy sobie zatrzymywać”.

Tytułowa Nanna jest sławną wenecką kurtyzaną,bogatą i powszechnie szanowaną. Za namową przyjaciółki postanawia przygotować solennie do najstarszego zawodu świata swoją jedyną córkę Pippę. Ponieważ "zawód kurtyzański nie jest dla głupiej" - Pippa musi odbyć wiele ćwiczeń teoretycznych i praktycznych, aby zdobyć odpowiednie kwalifikacje. Przez dom Nanny przewija się bogata galeria mężczyzn, potencjalnych klientów łakomych dziewiczego ciała. Czy matce uda się wykształcić córkę na sławną kurtyzanę? Komedia Aretino to ostra satyra obyczajowa, pikantna i dowcipna, bardzo śmiała nawet, jak na włoski renesans, w którym autor głosił dewizę, że: "należy tęgo grzeszyć i mocno wierzyć".

Istotą szyderstwa Aretino jest mistrzowsko ukazana manipulacja światem przy pomocy erotyki oraz obnażenie słabości, które ludzie wstydliwie ukrywają. Oba te aspekty czyni tę pikantną komedię wyjątkowo aktualną także dzisiaj.

Zapraszamy widzów dorosłych na jakże aktualną komedię obyczajową, która jest pomysłową adaptacją prozy Pietro Aretino, celującą w intrygującym i zabawnym prezentowaniu intymnych relacji kobiety i mężczyzny. Nasz spektakl zderzając w sobie specyficzny język dawnej epoki z dzisiejszymi środkami wyrazu, w wysmakowany sposób zobrazuje nam pewne damsko-męskie zależności, które przez ostatnie 500 lat... właściwie się nie zmieniły.

Pietro Aretino "Jak Nanna swą córeczkę Pippę na kurtyzanę kształciła"

tłumaczenie Edward Boyé

adaptacja i reżyseria Grzegorz Mrówczyński

scenografia Jerzy Rudzki

Występują:

Małgorzata Duda-Kozera, Dominika Łakomska, Joanna Górniak, Maciej Gąsiorek, Andrzej Niemirski

Pietro Aretino, właściwie Pietro Bacci (1492-1556) pisarz włoski, twórca Renesansu, autor listów poświęconych aktualnym problemom politycznym, ukazującym obyczajowość dworu i mieszczaństwa, także komediopisarz i poeta. Nazywany „Biczem Książąt”. Znany zarówno ze skandalizujących dialogów opisujących życie seksualne kurtyzan – Ragionamenti, jak i z dzieł o tematyce religijnej.

Potężni królowie i cesarze starali się zdobyć przychylność pisarza. Cesarz Karol V i król francuski Franciszek I wykorzystywali dla swoich celów zjadliwy kunszt Aretina. Jego mecenasami byli m.in. papieże Leon X i Klemens VII. Aby uzyskać dyskrecję poety możni obdarowywali go hojnie np. papież Juliusz III odznaczył Aretina orderem Cavaliere di San Pietro, a papież Urban VII podarował mu pięknego konia, od którego całą rasę nazwano aretino.

Nigdy dotąd żaden literat nie był tak ubóstwiany i nikogo tak się nie obawiano. Zabiegano o jego przyjaźń, chcąc uniknąć groźnych inwektyw i nielitościwych szyderstw. Aretino podkreślał, że tylko opisuje społeczeństwo i nie jest jego winą, „że obraz obyczajów wypada tak fatalnie”.

Większą część życia spędził pisarz w ukochanej Wenecji, gdzie zachwycało go dosłownie wszystko, gdzie panowała Wenera, a sławne kurtyzany zajmowały miejsce na równi z uczciwymi kobietami. Wiele wykształconych kurtyzan nadawało wręcz ton życiu towarzyskiemu. Do nich należała Angela Zafetta, wieloletnia przyjaciółka Aretina – pierwowzór Nanny.

Komediowe zacięcie Ragionamenti, humor, werwa i żywość stylu zapewniły dialogom trwałą sławę. Ze słów Nanny poznajemy charaktery, upodobania i moralność ludzi Odrodzenia. Czy aż tak bardzo się od nich różnimy?

Pod względem „niemoralności” Aretino nie był wcale gorszym od innych pisarzy; ojciec prozy włoskiej Boccacio też nie uznawał figowego listka. Czytając dialogi musimy pamiętać, że napaści na klasztory i na duchowieństwo nie są napaściami na religię. Pietro Aretino był człowiekiem głęboko wierzącym, spowiadał się co tydzień i pozostawił po sobie także dzieła ascetyczno-religijne np. Umanita di Christo.

Nie szukajmy jednolitości w osobie pisarza i człowieka. Aretino to w jednej osobie oskarżyciel duchowieństwa i wierny syn Kościoła, sybaryta i dobrodziej ubogich, pochlebca i uomo libero, rozpustnik i idealny kochanek lecz przede wszystkim prawdziwy artysta! „Trzeba dzielnie grzeszyć, lecz tęgo wierzyć” – oto jego dewiza. Tylko bujna epoka Renesansu mogła stworzyć podobne postaci.

Opracował Grzegorz Mrówczyński