Wydawnictwo W Podwórku przedstawia książkę Érica Barataya "Zwierzęcy punkt widzenia. Inna wersja historii", która ukazała się w październiku. Książka wpisuje się w popularny w kulturze i nauce zachodnioeuropejskiej nurt animal studies.

Prace z nurtu animal studies zajęły już stałe miejsce w zachodnioeuropejskiej filozofii, historiografii, nauce o literaturze i sztuce, w Polsce jednak są dopiero inicjowane. Z tego powodu polskie wydanie Zwierzęcego punktu widzenia uznać można za przedsięwzięcie na naszym gruncie w znacznej mierze prekursorskie.

Żywe zwierzę – postuluje w swojej książce Éric Baratay – nie może nadal być białą plamą historii. Nowatorstwo jego pracy – niekwestionowane także na tle studiów nad zwierzętami prowadzonych w Europie i Ameryce – polega na całkowicie odmiennym spojrzeniu na dzieje naszej cywilizacji. Baratay podejmuje próbę uwolnienia historii od wizji antropocentrycznej, zwraca uwagę na współtowarzyszy człowieka, inne istoty żywe – zwierzęta, przechodzi na ich stronę, patrzy z ich punktu widzenia, odwracając pytania, szukając wymowniejszych dokumentów, czytając inaczej te, które już znamy. Jego celem jest ukazanie, jak zwierzęta przeżyły i odczuły zjawiska historyczne, w które zostały uwikłane, jak na nie zareagowały, a nawet – jak zmusiły człowieka do zmiany zachowania.

Éric Baratay (ur. 1960) – francuski historyk i eseista; profesor historii najnowszej na uniwersytecie Jean-Moulin de Lyon; specjalizuje się w badaniach nad historią zwierząt i ich relacji z ludźmi. Uznawany za autorytet w coraz popularniejszej na świecie dziedzinie animal studies, jest autorem lub współautorem licznych prac poświęconych tym zagadnieniom, m.in. La corrida (1995), L’eglise et l’animal (1996), Zoos. Histoire des jardins zoologiques en occident (XVI–XX) (1998), Et l’homme créa l’animal. Histoire d’une condition (2003), Bêtes de somme. Des animaux au service des hommes (2011), Bêtes des tranchées. Des vécus oubliés (2013). Zwierzęcy punkt widzenia to pierwsza książka Érica Barataya opublikowana w języku polskim.

Historia – taka jak ją konstruują społeczności ludzkie – opowiadana jest zawsze niczym przygoda, która dotyczy wyłącznie człowieka. A przecież zwierzęta uczestniczyły i wciąż uczestniczą na dużą skalę w ważkich wydarzeniach lub w długotrwałych zjawiskach cywilizacyjnych, niezależnie od tego, czy mowa o koniach i psach wojskowych, koniowatych przeznaczonych do służby w transporcie, żywym inwentarzu związanym z produkcją, domowych pupilach, zwierzętach wykorzystywanych do rozrywki (od konia wyścigowego po byka na korridzie) i tak dalej.

To, jak żyją, odczuwają, reagują na tę historię, bywa wspominane mimochodem, ale nigdy nie stanowi odrębnego tematu badań. Nawet niedawna historia zwierząt, nad którą historycy pracują od ponad dwudziestu lat, skupia się na ludzkich przedstawieniach, opiniach, gestach wobec zwierząt, na ich społecznym oddźwięku, pomijając zupełnie zwierzęce przeżycia: opracowuje się w ten sposób ludzką – a nie zwierzęcą – historię zwierząt. Tak jakby historia człowieka, to znaczy nas samych, była jedyną godną uwagi. Tak jakby była w nas pewna wrodzona niemożność zainteresowania się istotami żywymi, które, choć korzystamy z ich usług, traktujemy jak przedmioty lub odpadki historii i nie troszczymy się o nie więcej.

Tymczasem również zwierzęca strona historii jest epicka, burzliwa, pełna kontrastów, często krwawa, niekiedy spokojna, a nieraz i komiczna. Spisana została ciałem i krwią, odczuciami i emocjami, lękiem, bólem i przyjemnością, doznaną przemocą i poczuciem bliskości. Bezpośrednio wpływa na człowieka do tego stopnia, że coraz bardziej kształtuje ludzką historię. Nie jest więc bynajmniej anegFragmenty tekstu dotyczna czy drugorzędna i w pełni zasługuje na uwagę historyków, którym leży na sercu historia w całej jej złożoności i wielorakości.

(fragment Wstępu)