W terminie od 18 do 25 października potrwa XI Międzynarodowy Festiwal Gombrowiczowski. W ramach tegoż festiwalu będzie można zobaczyć wiele spektakli teatralnych, poświęconych Witoldowi Gombrowiczowi.

Program Festiwalu:

18 października, sobota – Inauguracja Festiwalu:

godz. 18.00 – Przenikanie, scen. i reż. Waldemar Śmigasiewicz, prapremiera – scena kameralna Teatr Powszechny im. J. Kochanowskiego, Radom.

Zarówno Gombrowicz jak i Schulz – zbliżeni przez czas, w którym żyli i podobny stosunek do istnienia, dalecy jednak przez konteksty swojego pisarstwa – podejmują temat dzieciństwa. Czynią to w sposób diametralnie różny. (…) Ich twórczość niezwykle ciekawie przenika się, uzupełnia, a dla wrażliwego i przenikliwego czytelnika – dopełnia. (…) Z dywagacji, hipotez i przypuszczeń zrodziła się idea spektaklu Przenikanie. Spektaklu o przenikaniu młodości ze starością. Spektaklu, w którym Schulz Gombrowiczowi dodaje wzniosłości, Gombrowicz Schulzowi – komedii. Gdzie jedno wzmacnia drugie. Gdzie patos, ironia i tragizm stanowią niezbędny warunek zaistnienia namiętności, której synonimem i metaforą staje się dla dwóch wielkich pisarzy sztuka – Waldemar Śmigasiewicz.

    Wernisaż wystawy plakatów do sztuk Gombrowicza – z kolekcji Galerii Plakatów w Krakowie.
    Wernisaż wystawy Andrzeja Markiewicza Pars pro toto. Impresje Gombrowiczowskie.
    Wernisaż wystawy Sztuka w dialogu. Sztuka z Magdeburga – wokół autoportretu.
    godz. 20.00 – Operetka, reż. Mikołaj Grabowski, duża scena Teatru IMKA, Warszawa.

To poważna lekcja polskości w operetkowym wydaniu, bo sztuka Witolda Gombrowicza okazuje się wciąż aktualna. (…) Spektakl daje gorzki obraz społeczeństwa. To opowieść o ludziach, którzy nieustannie kogoś udają, poszukując własnej tożsamości. Grabowski rozbiera nas do nagości. Pokazuje pustkę, zawiedzione ambicje, niespełnione nadzieje. Idąc zaś za myślą Gombrowicza, mocno dworuje sobie z dzisiejszych demiurgów i dyktatorów różnych mód, do których nakręcone przez media społeczeństwo ma stosunek niemal wiernopoddańczy. (…) Jedyną osobą, która nie pasuje do tej gry obłudy i pozorów, pozostaje Albertynka. W ujęciu Magdaleny Boczarskiej jest uosobieniem tego, co naturalne, kruche i piękne – tak o spektaklu Operetka pisał Jan Bończa-Szabłowski.

19 października, niedziela:

godz. 18.00 – Dowód na istnienie drugiego, reż. Maciej Wojtyszko, duża scena Teatru Narodowego, Warszawa.

Mamy wydarzenie. Dowód na istnienie drugiego to najlepsze przedstawienie Macieja Wojtyszki od kilkunastu lat, a kreacja Jana Englerta – Witolda Gombrowicza jest jednym z największych osiągnięć aktora. Wojtyszko dramatopisarz jest unikatem. (…) Jan Englert od czasu Duszyczki w reżyserii Grzegorzewskiego nie miał tak wieloznacznej, bogatej w sens roli. Jego Gombrowicz jest zarozumiałym graczem, manipulatorem i intrygantem oraz pełnym wdzięku dandysem. Wieloznaczność tego portretu została ujęta w nawias gorzkiej ironii. Kreacji jest więcej: Cezary Kosiński jako introwertyczny, zafascynowany Gombrowiczem Mrożek; mgławicowo nieokreślona, głębsza, niż podejrzewaliśmy w pierwszej chwili, Rita Gombrowicz w interpretacji Kamilli Baar.
O Dowodzie na istnienie drugiego będziemy pamiętać latami – tak o tym spektaklu pisał Łukasz Maciejewski.

godz. 20.30 –  Bakakaj – niedojrzałe oratorium, reż. Chloé Bégou, scena kameralna La Colonie Bakakaï, Lyon (Francja).

Oglądając spektakl Bakakaj, muzyczną adaptację opowiadania Witolda Gombrowicza, wyreżyserowaną przez Chloé Bégou, można się spodziewać wszystkiego. (…) Pochodząca z Lyonu reżyserka i aktorka nie tylko dokonała adaptacji, ale sama gra główną bohaterkę. Z finezją w każdym calu. Jej ciało modliszki hipnotyzuje. Jej długie ramiona organizują trasę niebezpiecznych przygód. Gdy prosimy Chloé o streszczenie sztuki, odpowiada z błyskiem w oczach: to Jules Verne na haju. A więc gotowi na odjazd?
Przy drewnianych biurkach, w małych ławkach, czterej grający na żywo muzycy przenoszą aktorkę w odjechane światy. Cały talent tej trupy ubranej w krótkie spodenki na szelkach, polega na umiejętnym muzycznym żonglowaniu opowieścią. Z tekstu, który przybiera wszelkie możliwe i wyobrażalne zakręty, Chloé Bégou mogła zrobić spektakl chaotyczny. Tymczasem, nie spłaszczając zamysłu autora, stworzyła dzieło zwięzłe i wielkiej klasy. Wielkie ukłony! – tak o spektaklu Bakakaj pisała Nadja Pobel.

20 października, poniedziałek:

godz. 18.00 –  Historia, reż. Adrián Blanco, duża scena Cooperativa Teatral Argentina, Buenos Aires (Argentyna).

Pełen niespodzianek spektakl, który pozwala na swobodą wędrówkę po labiryntach umysłu pisarza, zaglądający w zakamarki jego bogatej, kolorowej i trudnej historii, bezczelnie ukazujący losy jego rodziny. Ten osobisty obraz perfekcyjnie obrazuje gombrowiczowski kosmos i jego dzieła. (…) Historia w reżyserii Adriána Blanco jest odkryciem dla tych, którzy niewiele wiedzą o Gombrowiczu. Tak samo jak i dla tych, którzy dobrze go znają – tak o spektaklu Historia pisał Pablo Goriero.

godz. 20.00 – Ślub, reż. Waldemar Zawodziński, premiera – scena kameralna, spektakl towarzyszący dyplomowi studentów Wydziału Aktorskiego Szkoły Filmowej w Łodzi.
W ramach tegorocznego Festiwalu odbędzie się oficjalna premiera spektaklu dyplomowego studentów Wydziału Aktorskiego Państwowej Wyższej Szkoły Filmowej, Telewizyjnej i Teatralnej im. L. Schillera w Łodzi.
Z młodymi aktorami nad Ślubem – jednym z najtrudniejszych tekstów Gombrowicza, pracuje Waldemar Zawodziński, reżyser i wykładowca, dyrektor artystyczny Teatru im. S. Jaracza.

21 października, wtorek:

godz. 18.00 – Przekątna Szalonego. Spotkanie z Filidorem, reż. Ewa Kraska, scena kameralna Compagnie ITEK, Reims (Francja).

Spektakl inspirowany życiem i twórczością Gombrowicza. Rzecz dzieje się w Vence w roku 1967, podczas miesięcznej nieobecności żony pisarza, Rity. Gombrowicz jest u schyłku życia. Poważnie chory nie może się już fizycznie przemieszczać. Z pomocą wyobraźni wychodzi więc poza codzienność, by ponownie zanurzyć się w swej młodości i ujrzeć dawnych znajomych, którzy ożyją najpierw w kawiarni, następnie w Argentynie, w Tandilu. W sztuce Przekątna Szalonego. Spotkanie z Filidorem prym wiodą trzy główne postaci: Witold Gombrowicz, Barman o wielu obliczach oraz towarzyszący im saksofonista-perkusista.
Chcę, aby cała sztuka rozgrywała się lekko, wyobrażam ją sobie jako wypełnioną muzyką i roztańczoną. Saksofonista będzie nadawał tempo, grał muzykę życia, przeznaczenia właściwego pisarzowi, które… może stać się również naszym – tak o spektaklu Przekątna Szalonego… pisała Ewa Kraska.

22 października, środa:

godz. 18.00 – Iwona, księżniczka Burgunda, reż. Agata Duda-Gracz, duża scena Teatr im. S. Jaracza, Łódź.

Siłę tragifarsy Witolda Gombrowicza Iwona, księżniczka Burgunda skutecznie ujawnia Agata Duda-Gracz. (…) Agata Duda-Gracz w plastycznych obrazach szuka drogi do Gombrowiczowskich fraz. Swoim czytaniem bawi i drażni. Robi wrażenie – tak brzmiała opinia Renaty Sas.

Międzynarodowa konferencja naukowa Gombrowicz z przodu i z tyłu – wydarzenie partnerskie współorganizowane z Muzeum Witolda Gombrowicza we Wsoli oraz Uniwersytetem Technologiczno-Humanistycznym im. K. Pułaskiego w Radomiu – scena Kotłownia. Konferencja odbędzie się pod patronatem i z udziałem pani Rity Gombrowicz. Udział w konferencji weźmie ponad 60 uczestników z 9 krajów, wygłoszonych zostanie ponad 50 referatów.

23 października, czwartek:

godz. 18.00 – Kolibra lot ostatni, reż. Krzysztof Babicki,duża scena Teatr Miejski im. W. Gombrowicza, Gdynia.

Ta historia nie miała prawa zdarzyć się w Gdyni! Witold Gombrowicz podejrzany o morderstwo. Trup w hotelowym pokoju. Lato 1939. Sielankowo – plażowy krajobraz, dancingowy nastrój, literackie spory. W tle coraz groźniej rysujący się konflikt zbrojny. Ostatnia doba pisarza w Polsce tuż przed wypłynięciem do Argentyny. (…) Kolibra lot ostatni to jeden z tych spektakli, które trzeba obejrzeć nie tylko ze względu na walory estetyczne, ale przede wszystkim na atmosferę, którą sobą buduje. Ulotność epoki, którą ukazuje, chwyta za serce i porusza nostalgiczne struny. Międzywojenna Gdynia pełną gębą. Kryminalny dreszczyk tylko dodaje jej rumieńców – tak brzmiała recenzja tego spektaklu, pióra Anny Kołodziejskiej.

godz. 20.00 – Wojciecha Pszoniaka gry (z) Gombrowiczem, scena kameralna, impreza towarzysząca.
Witold Gombrowicz i Wojciech Pszoniak to: mieszanka wybuchowa, niebywała eksplozja żywego słowa, wirtuozeria interpretacyjna, obcowanie z najwyższą sztuką literacką i aktorską. W interpretacji wybitnego aktora Wojciecha Pszoniaka będzie można usłyszeć czytane na żywo wybrane fragmenty Trans-Atlantyku Gombrowicza. Będzie to wyjątkowe spotkanie dwóch niezwykłych osobowości artystycznych – pisarza i aktora, prawdziwych Mistrzów Słowa.
    Gombrowicz i Pszoniak – to wyjątkowo dobrze dobrany tandem.

24 października, piątek:

godz. 18.00 – Ferdydurke, reż. Radosław Kasiukiewicz, scena kameralna Wrocławskiego Teatru Lalek.

Nudny Gombrowicz? Nigdy w życiu! Ferdydurke (…) przeczytana od nowa przez Radosława Kasiukiewicza wręcz tchnie świeżością. (…) W ruchach, minach i rękach (bo artyści znakomicie animują lalki) aktorów Ferdydurke śmieszy do łez. I przeraża, bo komunikacja międzyludzka od czasów Gombrowicza nie tylko się nie poprawiła, tylko wręcz pogorszyła. Akcja zmienia się, jak w mieniącym kalejdoskopie, nie ma tu nietrafionych ról. Spektakl bawi i skłania do refleksji, a także wabi łagodnym erotyzmem. To strzał w dziesiątkę – tak o spektaklu pisała Małgorzata Matuszewska.

godz. 19.30 – Niepewne poruszenie miłości, reż. Ramiro Lehkuniec, scena Kotłownia, La troupe de l’amour, Argentyna – Francja – Chiny – Hiszpania – Serbia.
Inspiracją do powstania spektaklu, w którym grają aktorzy z kilku krajów świata, stał się Dziennik Gombrowicza oraz poezja Silviny Ocampo i dzieła teatralne Armando Discépolo.
Balansując pomiędzy literackimi tekstami, pomiędzy neurobiologią a postmodernistyczną wyobraźnią, rozumem i sercem, twórcy przedstawienia odkrywają sposób na uzdrowienie złamanego serca.
Niepewne poruszenie miłości to sztuka o wyjątkowej interaktywnej formie, będąca jednocześnie spotkaniem-rozmową. Kilka osobliwych postaci poświęca swe życie zawodowe i osobiste na badanie fenomenu miłości. Tłumaczą to zjawisko na różne sposoby – wybuchami płaczu i śmiechu, olśniewającymi fajerwerkami kunsztu i szalonymi teoriami, rozbawiając do łez publiczność i dając jej możliwość stawiania pytań.

25 października, sobota:

godz. 18.00 – Operetka, reż. Andrzej Bubień, duża scena Nemzeti Színház, Budapeszt (Węgry).
Jedno z najbardziej efektownych przedstawień w historii Festiwalu Gombrowiczowskiego. Barwne, zrealizowane z rozmachem widowisko. Ponad 60 wykonawców, muzyka wykonywana na żywo przez orkiestrę, dziesiątki kostiumów, dopracowane układy choreograficzne. I niebanalna interpretacja dramatu Gombrowicza, gdzie parodia XIX-wiecznej operetki zmienia się w apokaliptyczną wizję zagłady.

ok. godz. 22.00– Zakończenie Festiwalu, ogłoszenie werdyktu jury.

Gościem honorowym Festiwalu będzie Rita Gombrowicz.