Już w poniedziałek 6 października w portalu www.ninateka.pl będzie można zobaczyć słynny spektakl (A)pollonia w reż. Krzysztofa Warlikowskiego. Koprodukcja Telewizji Polskiej i Narodowego Instytutu Audiowizualnego (NInA) została wyemitowana 28 września w TVP2 i po siedmiu latach reaktywowała Studio Teatralne Dwójki.

Zdjęcie z rejestracji spektaklu (A)pollonia (fot. Ireneusz Sobieszczuk/TVP)

Krzysztof Warlikowski w swym przedstawieniu – projekcie Nowego Teatru – zmierzył się z problemem ofiary i ofiarowania. Jednak nie po to, by go wyjaśnić czy opowiedzieć o nim w spójny i jednoznaczny sposób – reżyser zadaje raczej naturalnie nasuwające się pytania dotyczące ofiary i konfrontuje z nimi widza. Te pytania rodzą kolejne, które sami sobie zadajemy jeszcze długo po obejrzeniu spektaklu, a odpowiedzi na nie mogą być tylko częściowe, nigdy pełne.

Warlikowski wychodzi z założenia, że ofiara jest czymś niepojętym i to jej niepojmowalność jest dokładnie tym, z czym należy się zmierzyć. – Bez względu na to, jakie nadamy jej znaczenie i jak zechcemy ją usprawiedliwić, ona zawsze pozostanie bez-sensowna: niejednoznaczna, ambiwalentna, trudna do zaakceptowania i nie do zniesienia. Jeśli jej sensu nie odnajdujemy w religii, to sięgamy do języka nauki, polityki, etyki, filozofii, sztuki – pisała o przedstawieniu Krzysztofa Warlikowskiego w Dwutygodnik.com Ewelina Godlewska-Byliniak.

Spektakl opowiada historie trzech kobiet, które złożyły siebie w ofierze w imię różnych wartości i w wyniku różnych okoliczności: Ifigenii (Magdalena Popławska) – poświęconej przez ojca Agamemnona (Maciej Stuhr), godzącej się na śmierć w imię dobra ojczyzny; Alkestis (Magdalena Cielecka) – ofiarującej swoje życie w zamian za życie męża Admeta (Jacek Poniedziałek) i Apolonii Machczyńskiej (Magdalena Cielecka) – która zginęła, ponieważ ukrywała w czasie wojny ponad dwudziestu Żydów.

W (A)pollonii Warlikowski zderza ze sobą różne teksty, tradycje i gatunki: tragedię antyczną z reportażem, mit z wirtualną rzeczywistością, powieść z rockowym koncertem, baśń z programem telewizyjnym, opowiadanie z filmem, historię starożytnego rodu i ciążącego nad nim fatum – z wciąż obecną w ludzkiej świadomości traumą Zagłady. Na tekst spektaklu składają się fragmenty między innymi: Orestei Ajschylosa, Ifigenii w Aulidzie i Alkestis Eurypidesa, reportaży Hanny Krall, Łaskawych Jonathana Littella, czy Elizabeth Costello J.M. Coetzeego. Mimo wielkiego zróżnicowania treści, wszystkie te historie składają się w klarowną całość.

Przedstawienie Nowego Teatru zrealizowano w koprodukcji z pięcioma teatrami z Polski i Europy: paryskim Théatre National de Chaillot, Comédie de Geneve-Centre Dramatique, Théatre de la Place de Liege, Théatre Royal de la Monnaie de Bruxelles, Starym Teatrem im. Heleny Modrzejewskiej w Krakowie oraz międzynarodowymi festiwalami teatralnymi, w tym słynnym festiwalem w Awinionie.

Spektakl został zarejestrowany w grudniu 2013 roku przez Telewizję Polską we współpracy z Narodowym Instytutem Audiowizualnym, a samo przedstawienie od chwili premiery cieszy się niesłabnącą popularnością. Krzysztof Warlikowski zaangażował do niego czołówkę polskich aktorów, w tym: Magdalenę Cielecką, Andrzeja Chyrę, Macieja Stuhra, Maję Ostaszewską, Ewę Dałkowską, Małgorzatę Hajewską-Krzysztofik, Jacka Poniedziałka i Marka Kalitę.

Spektakl (A)pollonia będzie można obejrzeć bezpłatnie już od 6 października w prowadzonym przez Narodowy Instytut Audiowizualny portalu NINATEKA. Przedstawienie zostanie udostępnione również w wersji z angielskimi napisami.

Narodowy Instytut Audiowizualny (NInA) to państwowa instytucja kultury powołana w celu digitalizacji, udostępniania i promocji polskiego dziedzictwa audiowizualnego. Misją statutową NInA jest digitalizacja, gromadzenie, archiwizacja, rekonstrukcja i udostępnianie najbardziej wartościowych przejawów kultury filmowej, muzycznej i teatralnej. W ramach swojej działalności NInA koordynuje realizację programów wspierających cyfryzację zasobów kultury oraz archiwizację i upowszechnianie zbiorów audiowizualnych. Instytut inicjuje i współtworzy festiwale, koncerty, konferencje i wystawy, podejmując współpracę zarówno z uznanymi jak i alternatywnymi twórcami rodzimymi i zagranicznymi. NInA realizuje projekty wykorzystujące możliwości Internetu i skierowane do szerokiego grona odbiorców. Prowadzi działania z zakresu edukacji medialnej oraz badań dotyczących edukacji audiowizualnej i kultury 2.0, współpracując z ekspertami w zakresie nowych mediów, prawa autorskiego i archiwizacji. Wiele spośród spektakli można obejrzeć i usłyszeć w NINATECE (www.ninateka.pl), multimedialnej bibliotece Narodowego Instytutu Audiowizualnego zawierającej obecnie ponad 3500 materiałów audiowizualnych dotyczących szeroko pojętej kultury.

W NINATECE znaleźć można m.in. kilkanaście ważnych i uznanych spektakli teatralnych ostatnich lat, udostępnionych w większości na otwarcie sezonu teatralnego we wrześniu ubiegłego roku, są to m.in. „Makbet” Andrzeja Wajdy; „2007: Macbeth” Grzegorza Jarzyny, „Burza” w reż. Krzysztofa Warlikowskiego czy „Wymazywanie” w reż. Krystiana Lupy. Oglądać można również „Kroniki – obyczaj lamentacyjny” Teatru Pieśni Kozła; „Ifigenię w A.” Teatru Gardzienice, jednej z najbardziej znanych grup teatru eksperymentalnego na świecie; „Albośmy to jacy, tacy” w reż. Piotra Cieplaka; „Hamleta” w reż. Jerzego Grzegorzewskiego; „Szczęśliwe dni” z wybitną rolą Mai Komorowskiej w reż. Antoniego Libery, ale również „Kosmos”, jedną z ostatnich realizacji zmarłego niedawno Jerzego Jarockiego na podstawie powieści Witolda Gombrowicza. Blok operowy współtworzą dwie realizacje sceniczne Mariusza Trelińskiego: „Orfeusz i Eurydyka” Christopha Willibalda Glucka w Teatrze Wielkim - Operze Narodowej oraz „Król Roger” Karola Szymanowskiego w Operze Wrocławskiej, obie w reżyserii telewizyjnej Kasi Adamik. Miłośników teatru z pewnością zainteresuje dokument produkcji Narodowego Instytutu Audiowizualnego „GROTOWSKI <- FLASZEN” według scenariusza i reżyserii Małgorzaty Dziewulskiej, w którym Ludwik Flaszen, współtwórca Teatru Laboratorium opowiada o przyjaźni i współpracy z reżyserem, reformatorem XX wiecznego teatru.

Więcej: nina.gov.pl; ninateka.pl;