Współczesna lektura Niewidzialnego chłopca, niepublikowanego i niewystawianego dotąd utworu dramatycznego Tymoteusza Karpowicza, wywołuje szczególny efekt niesamowitości. Tekst napisany w roku 1968, silnie związany ze społecznymi i historycznymi realiami swojego czasu, wydaje się w niezwykły sposób rezonować z kluczowymi problemami czasów obecnych, jak gdyby przekraczając bariery dat i ustrojów, antycypując rozpoznanie pola wspólnego dla pozornie sprzecznych ze sobą ideologii: pola, w którym polityczność cofa się pod presją konsumpcji.

Oto członkowie trzech pokoleń zamożnej rodziny, której studiujące dzieci przeżyły ostatnio „unikalny rok – jedenastomiesięczny” (to znaczy pozostały nietknięte wypadkami Marca’68), spędzają towarzyski wieczór z Doktorem i Służącą. Spotkanie zostaje zakłócone przeczuciem obecności tytułowego „niewidzialnego chłopca”, który staje się milczącym partnerem dyskusji lub raczej słuchaczem solilokwiów prowadzonych przez wszystkich bohaterów. Pretekstowa fabuła dramatu błyskawicznie ulega załamaniu, terenem akcji staje się właściwy Karpowiczowi lingwistyczny żywioł, mocno osadzony w naukowym i erudycyjnym dyskursie, dzięki któremu fragmenty prac słynnych rewolucjonistów i aktywistów mieszają się z fragmentami wywodów astrofizycznych czy mineralogicznych.

Język podporządkowany jest tu jednak szczególnemu wezwaniu etycznemu – problemowi indywidualnej odpowiedzialności za kształt świata, w którym rzeczy już dawno przeważyły nad ideami. Opisywany przez Karpowicza ustrój, ufundowany na obietnicy dostatku i sytego spokoju, skutecznie rozbrajający wszelkie próby oporu, w zaskakujący sposób koresponduje z sytuacją kreowaną współcześnie przez neoliberalną wersję kapitalizmu. Powidoki peerelowskiego systemu i wydarzeń Marca ’68 staną się w przygotowywanym przedstawieniu punktem wyjścia dla scenicznych rozważań o możliwości podjęcia jakiegokolwiek zaangażowania w społeczeństwie, gdzie „wielkie i małe improwizacje już nieraz zagnały nas w ślepy zaułek”, a obietnica posiadania „radia tranzystorowego, trąbki Mertensa, cygar hawańskiich i prezerwatyw francuskich” nieustannie ściera się z przekonaniem, w myśl którego „rewolucję trzeba robić każdego dnia, podczas jedzenia, podczas mówienia, podczas miłości”.

Weronika Szczawińska we Wrocławskim Teatrze Współczesnym przygotowała w 2013 roku prapremierowe realizacje innych tekstów Tymoteusza Karpowicza: słuchowiska Dźwiękowy zapis doliny transmitowanego przez Radio Wrocław oraz zdarzenia teatralnego według poematu Odwrócone światło.

WERONIKA SZCZAWIŃSKA – reżyserka, dramaturżka, kulturoznawczyni. Absolwentka Międzywydziałowych Indywidualnych Studiów Humanistycznych na Uniwersytecie Warszawskim. Reżyserię studiowała w warszawskiej Akademii Teatralnej. Doktorantka w Instytucie Sztuki Polskiej Akademii Nauk.

Zrealizowała spektakle: Nie-pamięć – część tryptyku Wyzwolenie-Próby na podstawie tekstu Stanisława Wyspiańskiego, reż. Adam Wojtyszko, Weronika Szczawińska, Wawrzyniec Kostrzewski [Teatr Polski w Warszawie, 2007]; Jackie. Śmierć i księżniczka na podstawie tekstu Elfriede Jelinek [Teatr im. Stefana Jaracza w Olsztynie, 2008]; Zemsta na podstawie tekstu Aleksandra Fredry [Teatr Dramatyczny im. Jerzego Szaniawskiego w Wałbrzychu, 2009]; Noże w kurach na podstawie tekstu Davida Harrowera [Teatr im. Stefana Jaracza w Olsztynie, 2010]; Białe małżeństwo na podstawie dramatu Tadeusza Różewicza [Teatr im. Stefana Żeromskiego w Kielcach, 2010]; Moja pierwsza zjawa na podstawie opowiadania Sławomira Mrożka [Teatr Łaźnia Nowa w Krakowie, 2011]; Jak być kochaną według tekstu Agnieszki Jakimiak [Bałtycki Teatr Dramatyczny im. Juliusza Słowackiego w Koszalinie, 2011]; Kamasutra. Studium przyjemności według autorskiego scenariusza pisanego wraz z Bartoszem Frąckowiakiem [Teatr Dramatyczny im. Jerzego Szaniawskiego w Wałbrzychu, 2011]; Źle ma się kraj według autorskiego scenariusza pisanego wraz z Mateuszem Pakułą [Teatr Polski im. Hieronima Konieczki w Bydgoszczy, 2012]; RE//MIX Zamkow: 2 albo 3 rzeczy, które o niej wiem według tekstu Agnieszki Jakimiak [Komuna Warszawa, 2012]; Re-wolt na podstawie tekstu Anny Wojnarowskiej [Europejskie Centrum Solidarności i Instytut Teatralny im. Zbigniewa Raszewskiego, Gdańsk-Warszawa, 2012]; Artyści prowincjonalni [Teatr Powszechny w Łodzi, 2013]; Geniusz w golfie [Narodowy Stary Teatr im. Heleny Modrzejewskiej w Krakowie, 2014]; Teren badań: Jeżycjada [Centrum Kultury Zamek w Poznaniu w koprodukcji z Komuną Warszawa, 2014]. Trzy ostatnie spektakle zrealizowane zostały na podstawie tekstów Agnieszki Jakimiak. W ramach cyklu Wielkopolska: Rewolucje przygotowała spektakl Dzieci Jarocina śpiewają Retrojutro [praca z wielopokoleniowym zespołem Dzieci Jarocina].

Współautorka i dramaturżka projektów: W pustyni i w puszczy. Z Sienkiewicza i z innych [reż. Bartosz Frąckowiak, Teatr Dramatyczny im. Jerzego Szaniawskiego w Wałbrzychu, 2011] oraz Komornicka. Biografia pozorna [reż. Bartosz Frąckowiak, Hobo Art Foundation, Scena Prapremier In Vitro w Lublinie, Teatr Polski w Bydgoszczy, 2012]. Zrealizowała [wraz z Krzysztofem Kaliskim] dźwiękową instalację Monologi Feniksany, zaprezentowaną na wystawie Anny Baumgart Zaśpiewajcie, niewolnicy [Galeria Bunkier Sztuki w Krakowie, 2014].

W roku 2014 realizuje [wraz z Krzysztofem Kaliskim i Piotrem Wawrem jr] projekt rezydencyjny Człowiek z wysokiego zamku w poznańskim Centrum Kultury Zamek. Kuratorka w międzynarodowym programie Identity.Move! [platforma badawcza tańca współczesnego we wschodniej Europie, 2013-2015]. W sezonie 2005/2006 aktorka warszawskiego teatru fizycznego Studium Teatralne. Autorka cyklu wykładów „Scena powidoków. Pamięć w teatrze” [Instytut Teatralny w Warszawie, 2009]. Współpracowała z pismami poświęconymi kulturze i sztuce [„Dialog”, „Didaskalia”, „Teatr”, „ResPublica Nowa”, „Ha!art”, „Dramatika”, „Widok”].

Za reżyserię spektaklu Zemsta otrzymała II nagrodę Koszalińskich Konfrontacji Młodych m-teatr [2010]; za reżyserię Jak być kochaną – nagrodę Jury Społecznego na Ogólnopolskim Festiwalu Sztuki Reżyserskiej Interpretacje w Katowicach [2012]; wyróżniona Nagrodą Marszałka Województwa Dolnośląskiego za dramaturgię do spektaklu W pustyni i w puszczy. Z Sienkiewicza i z innych [2012]. Wraz z innymi twórcami spektaklu Komornicka. Biografia pozorna otrzymała także wyróżnienie w Konkursie na Wystawienie Polskiej Sztuki Współczesnej [2012].

Tymoteusz Karpowicz NIEWIDZIALNY CHŁOPIEC

reżyseria: Weronika Szczawińska

muzyka: Krzysztof Kaliski

scenografia: Natalia Mleczak

obsada: Anna Kieca, Ewelina Paszke-Lowitzsch, Jolanta Solarz, Krzysztof Boczkowski, Tomasz Cymerman, Zdzisław Kuźniar, Jerzy Senator

planowana prapremiera: 14 lutego 2015_Scena na Strychu