11 sierpnia w Biurze Literackim ukazało się Poświęcenie hetmana autorstwa węgierskiego pisarza Lajosa Grendela. Autorem przekładu jest Miłosz Waligórski.

Opowiadania Lajosa Grendela przybierają formę rejestru różnych aspektów rzeczywistości. Do realistycznego opisu autor często wplata elementy surrealistyczne, posługując się jednakże językiem prostym, niewyszukanym. Bohaterowie zazwyczaj znajdują się w prozaicznej, zdawałoby się, sytuacji, która jednak okazuje się osobliwa – stawia przed ważnym wyborem, odkrywa przeszłość, służy samopoznaniu. Brak tu jednoznacznej odpowiedzi, czy kołem fortuny kręci przypadek, czy jednak los, i na ile człowiek sam kształtuje swoje życie. Poświęcenie hetmana w tłumaczeniu Miłosza Waligórskiego to pierwsza książka Lajosa Grendela przełożona na język polski.

Jedno z opowiadań poprzedza dedykacja – J.L. Borgesowi – która może również odnosić się do całej książki. W twórczości Grendela, podobnie jak argentyńskiego pisarza, słyszalny jest egzystencjalny wielogłos: miłość przeplata się ze zbrodnią, a refleksje o literaturze z przemyśleniami nad tożsamością Węgrów i Słowian.

Słowa jednego z bohaterów: Moje ambicje literackie zawsze podsycało pragnienie, by dzięki pisaniu znaleźć się bliżej rzeczywistości i siebie samego, by głębiej niż inni poznać świat mogłyby wyrażać alter ego samego autora, który, jak wiadomo, nie od dziś odtwarza świat właśnie poprzez język.

I nie jest to bynajmniej język wyszukany, wręcz przeciwnie, uderza swoją prostotą. Próżno w zbiorze szukać stylistycznej przesady, bo i świat kreowany przez autora daleki jest od jakichkolwiek przekłamań. Codzienne sytuacje, takie choćby jak spotkanie z nieznajomym czy podróż pociągiem, skłaniają bohaterów do głębszej, poniekąd metafizycznej zadumy nad sensem życia.

Tibor Elek twierdzi, iż niewielu współczesnych pisarzy węgierskich potrafi rejestrować rzeczywistość tak, jak Lajos Grendel. Po lekturze Poświęcenia hetmana chyba trudno będzie się z nim nie zgodzić, bo w minimalizmie językowym i fabularnym Grendel przemyca to, co wydaje się najważniejsze dla jego prozy, czyli prawdę o zaskakujących meandrach ludzkiego losu.

Poświęcenie hetmana w tłumaczeniu Miłosza Waligórskiego to kolejna translatorska pozycja – po antologii Węgierskie lato w przekładzie Bohdana Zadury – z kręgu literatury węgierskiej w Biurze Literackim.