Galeria Pauza zaprasza 17.05. – 15.06.2014 r., na superprojekcja zdjęć i czaszki Josefa Mengelego, Medico-Legal Institute labs, São Paulo, 1985. Dzięki uprzejmości Mai Helmer.

„Dla niedoświadczonego oka wszystkie kości wyglądają podobnie – czaszki pozbawione są ekspresji i grymasów ludzkiej twarzy” – piszą Thomas Keenan i Eyal Weizman w książce Mengele’s Skull (Frankfurt nad Menem, 2012), po czym porównują ślady, jakie życie odciska na ludzkim szkielecie do ekspozycji kliszy filmowej na światło. Praca, miejsce zamieszkania, sposób odżywiania, doświadczenie przemocy – wszystko to pozostawia znaki, na podstawie których specjalista jest w stanie stworzyć obraz życia danej osoby, odczytać jej „osteobiografię” (biografię szkieletu).

W 1985 roku w Brazylii ekshumowano zwłoki Josefa Mengele. Proces towarzyszący ich identyfikacji okazał się punktem zwrotnym w historii ścigania sprawców zbrodni przeciwko ludzkości. O ile wcześniej oskarżyciele polegali na dokumentach oraz zeznaniach świadków, w tym wypadku kluczowa okazała się analiza szczątków ludzkich oraz wykorzystanie fotografii i najnowocześniejszych technik obrazowania.

Wystawa Estetyka forensyczna bada, jak, począwszy od identyfikacji zwłok Mengele, ludzkie kości – a w późniejszych latach także próbki DNA i zdjęcia satelitarne – zyskały status kluczowych dowodów w śledztwach związanych z ludobójstwem oraz zbrodniami wojennymi. Kuratorzy poszukują odpowiedzi na pytanie, jaką rolę techniki obrazowania i metody reprezentacji odgrywają w procesach dotyczących przestępstw oraz politycznie motywowanych aktów przemocy. Analizują także procedury i narzędzia wykorzystywane w kryminalistyce, a także wzajemne relacje nauki, polityki i mediów.

Thomas Keenan – wykłada teorię mediów, literaturę oraz prawa człowieka na Bard College, gdzie jest kierownikiem projektu Human Rights Project oraz gdzie pomógł stworzyć pierwsze studia licencjackie w USA dotyczące praw człowieka. Autor książki Fables of Responsibility (Stanford University Press, 1997) oraz Mengele’s Skull (wraz z Eyalem Weizmanem, Sternberg Press / Portikus, 2012); współredaktor, wraz z Wendy Chun, New Media, Old Media, Routledge, 2006, oraz The Human Snapshot (wraz z Tirdadem Zolghadrem, LUMA/Sternberg/CCS Bard, 2013).

Eyal Weizman – architekt, wykładowca akademicki kultury wizualnej i przestrzennej oraz dyrektor Centre for Research Architecture na Goldsmiths University of London. Od 2011 kieruje projektem naukowym Forensic Architecture jako jego główny badacz. Autor książek, m.in. The Least of all Possible Evils (Verso, 2011) oraz Hollow Land (Verso, 2007).