W tym roku w dniach 24 – 30 maja już po raz dwudziesty drugi Toruń zamieni się w międzynarodową stolicę teatralną, a to za sprawą kolejnej edycji organizowanego przez Teatr im. Wilama Horzycy Międzynarodowego Festiwalu Teatralnego „Kontakt”. Eimuntas Nekrošius, Oskaras Koršunovas, Gianina Cărbunariu, Oliver Frljic, Emma Dante, Konstantin Bogomołow, Maja Kleczewska i Monika Strzępka – to tylko niektóre z wielkich reżyserskich nazwisk, które pojawią się podczas 22. edycji Festiwalu. W tym roku program naszego Festiwalu (14 spektakli z 11 krajów) skupia się na prezentacji nowych twórców i reżyserów teatralnych, którzy w swoich przedstawieniach podejmują trud rozliczenia się z ludzką pamięcią i burzliwą historią Europy XX wieku. Nowe pokolenie teatralnych artystów często w obrazoburczy sposób odkrywa bolesne i pomijane strony ludzkich poczynań, bada naturę lokalnych i etnicznych konfliktów, które dzielą społeczności miast i narody.

Międzynarodowy Festiwal Teatralny KONTAKT 24-30 maja 2014, Toruń Program 24 maja (sobota)
17.00 – Meno Fortas (Wilno/Litwa), Dante Alighieri Boska Komedia, reżyseria: Eimuntas Nekrošius (czas: 3h 55 z 2 przerwami, TWH duża scena) 24 maja (sobota)
19.00 – Brokentalkers (Dublin / Irlandia), Gary Keegan i Feidlim Cannon The Blue Boy, reżyseria: Gary Keegan i Feidlim Cannon (czas: 1h 10 bez przerwy, Olimpijczyk) 24 maja (sobota)
22.30 – Teatr Titanick (Monachium/Niemcy), Ogniste ptaki, reżyseria: Uwe Köhler (poza konkursem (czas: około 1h 20 bez przerwy, plener:)

25 maja (niedziela)
16.00 – Teatr Polski im. Hieronima Konieczki (Bydgoszcz/Polska), Elfride Jelinek Podróż zimowa, reżyseria: Maja Kleczewska (czas: 1h 40 bez przerwy, Teatr im. Hieronima Konieczki, ul. Mickiewicza 2, Bydgoszcz) 25 maja (niedziela)
20.30 – Brokentalkers (Dublin / Irlandia), Gary Keegan i Feidlim Cannon The Blue Boy, reżyseria: Gary Keegan i Feidlim Cannon (czas: 1h 10 bez przerwy, Olimpijczyk) 26 maja (poniedziałek)
18.00 – Teatr Prešeren (Kranj/Słowenia), projekt autorski Olivera Frljicia 25.671, reżyseria: Oliver Frljić (czas: 1h 20 bez przerwy, Od Nowa) 26 maja (poniedziałek)
20.00 – Teatr Narodowy „Radu Stanca” (Sibiu/Rumunia), Gianina Cărbunariu Osamotnienie
reżyseria: Gianina Cărbunariu (czas: 1h 55 bez przerwy, TWH duża scena) 27 maja (wtorek)
20.00 – OKT/Wileński Teatr Miejski (Wilno/Litwa), Antoni Czechow Mewa, reżyseria: Oskaras Koršunovas (czas: 3h z 1 przerwą, TWH mała scena)

27 maja (wtorek)
Przedsiębiorstwo Żeglugowe Sputnik (Budapeszt/Węgry), Péter Závada, Refleks, reżyseria: Dániel D. Kovács (czas: 1h 25 bez przerwy, Od Nowa) 28 maja (środa) 18.00 – Teatr Liepāja (Lipawa/Łotwa), Miasto Stavanger i okolice wg Mariny Krapiwiny, reżyseria: Konstantin Bogomołow (czas: 1h 35 bez przerwy, Od Nowa) 28 maja (środa) 20.00 – OKT/Wileński Teatr Miejski (Wilno/Litwa), Antoni Czechow Mewa, reżyseria: Oskaras Koršunovas (czas: 3h z 1 przerwą, TWH mała scena) 28 maja (środa) 20.30 – The Heartefact Fund/ Teatr BITEF (Belgrad/ Serbia), autorzy: Selma Spahić, Natasa Govedarica, Filip Vujosević, Ermin Bravo, Alban Ukaj, Sanin Milavić, Damir Kustura, Maja Izetbegović, Milica Stefanović, Jelena Curuvija, Tamara Krcunović Hipermnezja, reżyseria: Selma Spahić (czas: 1h 35 bez przerwy, Teatr „Baj Pomorski”) 29 maja (czwartek)
16.30 – Teatr Polski (Wrocław/Polska), Paweł Demirski Courtney Love, reżyseria: Monika Strzępka (czas trwania: 3h 40 jedna przerwa, Olimpijczyk)
29 maja (czwartek)

20.45 – Noord Nederlands Toneel (Groningen/Holandia), Ko van den Bosch Fellini, reżyseria: Ola Mafaalani (czas: 1h 50 bez przerwy, TWH duża scena) 30 maja (piątek)
18.00 – Sud Costa Occidental (Palermo/Włochy), Spektakl-koncert wg Eurypidesa W stronę MEDEI, tekst i reżyseria: Emma Dante (czas: 1h bez przerwy, Od Nowa) 30 maja (piątek)
20.00 – Teatr im. Wilama Horzycy (Toruń/Polska), Lukas Bärfuss Witaj, Dora, reżyseria: Krzysztof Rekowski (poza konkursem, (czas: 1h 40, bez przerwy, TWH mała scena)

Imprezy towarzyszące 24-30 maja
„Bez kurtyny” wystawa fotografii teatralnej Wojtka Szabelskiego (klub festiwalowy „Wejściówka”, TWH – wejście od ul. Fosa Staromiejska)

26 maja (poniedziałek) 12.00 – promocja książki „Młodzi Węgrzy online. Antologia sztuk teatralnych” wydanej przez Agencję Teatru i Dramatu ADiT. Promocja połączona jest z prezentacją dramatu „Sklep intrnetowy” Ákosa Németha. W prezentacji udział biorą aktorzy Teatru im. Wilama Horzycy, reżyseria: Katarzyna Kalwat (TWH, mała scena) 29 maja (czwartek) 12.00 – „Dziób w dziób” Maliny Prześlugi w reżyserii Zbigniewa Lisowskiego – spektakl Teatru „Baj Pomorski” (Teatr „Baj Pomorski”)

24 maja (sobota) Meno Fortas (Wilno/Litwa) Dante Alighieri Boska Komedia Reżyseria: Eimuntas Nekrošius W spektaklu stworzonym na podstawie dwóch pierwszych części poematu Dantego – „Piekło” i „Czyściec” – reżyser Eimuntas Nekrošius zagłębia się w świat wewnętrzny poety, eksplorując twórcze poszukiwania, miłość i wiarę. W jego spektaklu, marzenia, wspomnienia, wątpliwości, zabieganie o przychylność Muz, niebo i wyobraźnia poety (Rolandas Kazlas – odtwórca głównej roli) są tak prawdziwe i istotne jak jego dialogi z postaciami, które spotyka na swej drodze do krainy umarłych. Reżyser przekształca urywki z poematu Dantego w metafory teatralne, które składają się na prawdę filozoficzną. Całość tego pięknego przedstawienia tworzona jest z bardzo prostych elementów. Spektakle Nekrošiusa były wielokrotnie prezentowane i nagradzane na festiwalu Kontakt.
Czas: 3h 55 (z 2 przerwami)

Teatr Titanick (Münster-Lipsk/Niemcy) Ogniste ptaki Reżyseria: Uwe Köhler Spektakl prezentowany jest poza konkursem Spektakl „Ogniste ptaki” opiera się na idei konkursu. W mieście odbywa się parada sześciu szalonych pilotów, ich latających maszyn i załogi naziemnej przy akompaniamencie muzyki granej przez francuski zespół Fanfare Le S.N.O.B. W czasie parady piloci zabiegają o względy zgromadzonego tłumu obserwatorów. Która latająca maszyna jest najpiękniejsza? Który z nich jest najlepszym pilotem? Który pierwszy wzleci w powietrze z pasa startowego znajdującego się na końcu trasy parady? Czy któremuś z pilotów w ogóle uda się wystartować? Wspaniałe widowisko z efektami specjalnymi i muzyką na żywo. Czas: około 1h 20 (bez przerwy)

25 maja (niedziela) Teatr Polski im. Hieronima Konieczki (Bydgoszcz/Polska) Elfride Jelinek Podróż zimowa Reżyseria: Maja Kleczewska Spektakl oparty jest na nagradzanym tekście noblistki Elfriede Jelinek „Podróż zimowa”. To spektakl o ludziach przytłoczonych pojęciami, znaczeniami, czasem minionym. Twórcy spektaklu w oparciu o tekst Jelinek prześwietlają instytucję małżeństwa, zależności, dewiacje seksualne, posiłkując się m.in.: sprawą Nataschy Kampusch, Fritzla, pokazują obłęd, chorobę psychiczną i śmierć. Tworzą pieśń o odchodzeniu, osobiste rozliczenie i pożegnanie. Człowiek poszukuje już tylko samego siebie. Zrezygnował ze wszystkich pytań oprócz jednego: „Kim jestem?” Spektakl zalecany dla widzów powyżej 18 roku życia Spektakl prezentowany w Teatrze im. Hieronima Konieczki, ul. Mickiewicza 2, Bydgoszcz. Wyjazd spod Teatru im. Wilama Horzycy o godz. 14.30 czas: 1h 40 (bez przerwy)

Brokentalkers (Dublin/Irlandia) Gary Keegan i Feidlim Cannon The Blue Boy Reżyseria: Gary Keegan i Feidlim Cannon „The Blue Boy” opowiada o doświadczeniach mężczyzn i kobiet, którzy spędzili dzieciństwo uwięzieni w katolickich przytułkach. W tym przejmującym, zapadającym głęboko w pamięć spektaklu gra aktorska przeplatana jest zapisami zeznań byłych podopiecznych tych instytucji. Silne emocje wyrażane są w sposób bardzo sugestywny poprzez język ciała i ruch sceniczny. Spektakl jest ważnym głosem na temat ostatnio ujawnionych przypadków molestowania dzieci w Irlandii. Spektakl prezentowany również 24 maja Czas: 1h 10 (bez przerwy)

26 maja (poniedziałek) Teatr Prešeren (Kranj/Słowenia) projekt autorski Olivera Frljicia 25.671 Reżyseria: Oliver Frljić W czerwcu 1991 r., bezpośrednio po ogłoszeniu niepodległości przez Słowenię, około 200 000 mieszkańców tego kraju, którzy mieli obywatelstwo innych republik byłej Jugosławii, otrzymało możliwość starania się o obywatelstwo nowego, niezależnego państwa w terminie sześciu miesięcy. Zgodnie ze stosowną ustawą, osoby, które nie zdecydowały się skorzystać z tej możliwości, musiały zarejestrować się jako „obcokrajowcy” . Ci, którzy tego nie zrobili, zostali w lutym 1992 r. usunięci z Rejestru Ewidencji Ludności, tym samym tracąc swój status prawny. W sumie zameldowanie na pobyt stały utraciło 25.671 osób. Dopiero w 2012 r. Wielka Izba Europejskiego Trybunału Praw Człowieka orzekła w sprawie „Kurić i inni przeciwko Słowenii” na rzecz skarżących. Frljić stworzył spektakl w oparciu o studium kilku dramatycznych i drastycznych losów ludzi „wymazanych”. Obnażył przejawy nacjonalizmu, które były przemilczane przez wiele lat. Czas: 1h 20 (bez przerwy)

Teatr Narodowy „Radu Stanca” (Sibiu/Rumunia) Gianina Cărbunariu Osamotnienie Reżyseria: Gianina Cărbunariu Przedstawienie inspirowane jest prawdziwą historią i rzeczywistymi problemami współczesnej Rumunii. Za kanwę posłużyły wybrane wątki rumuńskiej debaty publicznej m.in. temat dotyczący muru w Baia Mare oddzielającego społeczność romską od głównej ulicy w mieście; temat coraz szybciej rosnących podziałów między klasami społecznymi, narodowościami i pokoleniami. Pod pretekstem poszanowania norm społecznych i konieczności ochrony obywateli przed zagrożeniami, wynajduje się nowe przepisy dla piętnowania różnic, a także zatarcia i osłabienia wszystkiego, co mogłoby scalić rumuńskie społeczeństwo. Czas: 1h 55 (bez przerwy)

27 maja (wtorek) OKT/Wileński Teatr Miejski (Wilno/Litwa) Antoni Czechow Mewa Reżyseria: Oskaras Koršunovas „Mewa” Czechowa wciąż cieszy się zainteresowaniem teatrów. Na festiwalu KONTAKT publiczność miała możliwość poznania kilku wersji tego dramatu, m.in. w reżyserii Andrija Żołdaka, Alvisa Hermanisa, Petera Steina, Árpáda Schillinga. „Mewa” w reż. Koršunovasa to trzecia część tryptyku (obok „Na dnie” i „Hamleta”), którego wszystkie części skupiają się, przede wszystkim, na aktorze. W przypadku „Mewy” reżyser szuka sposobu na to, żeby widz zaistniał jako bohater tej historii. Taka interaktywność jest wartością samą w sobie. Piętnaście lat temu OKT sformułował jedną z głównych swoich dewiz, tj. wystawianie klasyków jako sztuki współczesne, w których doświadczenie interpersonalne przedkładane jest nad dygresje historyczne. Dlatego też celem teatru jest zaangażowanie widza w proces tworzenia spektaklu. Czas: 3h (z 1 przerwą) Spektakl prezentowany również 28 maja

Przedsiębiorstwo Żeglugowe Sputnik (Budapeszt/Węgry) Péter Závada Refleks Reżyseria: Dániel D. Kovács Lekarka psychiatra zostaje zakwalifikowana jako pacjentka szpitala psychiatrycznego. Rozpoznano u niej schizofrenię. Pacjentka twierdzi, że jest ofiarą spisku zaplanowanego przez państwowe służby bezpieczeństwa, które pragną ją wyeliminować. Zaczyna pisać donosy na swoich „strażników więziennych”, podczas gdy lekarze dyżurujący piszą raporty na jej temat. Czy istnieje prawda obiektywna dotycząca przeszłości? Czy władze państwowe mają prawo decydować, kto jest zdrowy psychicznie, a kto nie? Jak państwo kontroluje swoich obywateli i dlaczego to robi? To tylko kilka pytań jakie stawia przed widzem reżyser Dániel D. Kovács.
Czas: 1h 25 (bez przerwy)

28 maja (środa) Teatr Liepāja (Lipawa/Łotwa) Miasto Stavanger i okolice Reżyseria: Konstantin Bogomołow

Spektakl oparty jest na sztuce „Stavanger” Mariny Krapiwiny. Wersja sceniczna tekstu została stworzona przez reżysera i aktorów podczas prób. Małżeństwo Kristīne rozpada się, mąż przestał ją interesować i ma już dość opiekowania się sparaliżowanym teściem. Znudzona życiem kobieta nawiązuje kontakt z internautą o imieniu Odd. Jedzie do Stavanger, żeby spotkać się z Oddem w tzw. realu. Okazuje się, że nowy znajomy skrywa mroczne tajemnice. Aktorzy, umieszczeni w szklanym boksie, z ogromną łatwością i lekkością oddają w dosadnych językowo dialogach cynizm i beznamiętność łączących postaci relacji. Za to przedstawienie Teatr Liepāja otrzymał w sezonie 2012/2013 nagrodę w dwóch kategoriach: Najlepszy spektakl łotewski i Najlepszy reżyser na Łotwie. Czas: 1h 35 (bez przerwy)

The Heartefact Fund/ Teatr BITEF (Belgrad/ Serbia) Hipermnezja Autorzy: Selma Spahić, Natasa Govedarica, Filip Vujosevic, Ermin Bravo, Alban Ukaj, Sanin Milavic, Damir Kustura, Maja Izetbegovic, Milica Stefanović, Jelena Curuvija, Tamara Krcunovic Reżyseria: Selma Spahic Hipermnezja (pamięć autobiograficzna) – zdolność pamięci do nieograniczonego odtwarzania utrwalonych śladów przeżyć psychicznych, pojawiająca się u niektórych ludzi w trakcie hipnozy lub przeżyć z pogranicza śmierci, a także, choć niezwykle rzadko, u osób świadomych. Syndrom hipermnezji objawia się umiejętnością pamięci do odtwarzania dowolnych przeżyć już od czasów dzieciństwa. Tego typu pamięć ograniczona jest jednak głównie do przeżyć autobiograficznych. „Hipermnezja” jest spektaklem dokumentalnym opartym na wspomnieniach ośmiu aktorów z Belgradu, Sarajewa i Prisztiny z dzieciństwa i ich relacji z rodzicami w okresie dorastania. Zbiór tych bardzo osobistych zwierzeń nabiera cech deklaracji politycznej na temat dzieciństwa i wczesnej młodości na Bałkanach w latach dziewięćdziesiątych XX wieku, a więc w czasie wojny, kryzysu i zbiorowej traumy.

Czas: 1h 40 (bez przerwy)

29 maja (czwartek) Teatr Polski (Wrocław/Polska)

Paweł Demirski Courtney Love

Reżyseria: Monika Strzępka

Widowisko łączące spektakularną karierę zespołu Nirvana z realiami polskiego show biznesu lat dziewięćdziesiątych, kiedy bezalternatywnie rozumiany sukces został zaszczepiony w społecznej mentalności. Muzyczna opowieść o schematach, ograniczeniach i zbanalizowaniu możliwych dróg kariery. Courtney Love, żona Kurta Cobaina – osoba wiernie towarzysząca sukcesowi Nirvany i jednocześnie posądzana o doprowadzenie do upadku grupy – staje się figurą, która z łatwością skupia w sobie negatywne skutki rzeczywistości kapitalistycznej. Pracownik traktowany jak towar bądź klient. Brawurowa reżyseria Moniki Strzępki i bezkompromisowy tekst Pawła Demirskiego połączone ze śpiewanymi na żywo evergreenami Nirvany i Hole w wykonaniu aktorów Teatru Polskiego.

Czas trwania: 3h 40 (jedna przerwa)

Noord Nederlands Toneel (Groningen/Holandia) Ko van den Bosch Fellini Reżyseria: Ola Mafaalani NNT zaprasza w podróż do magicznego świata stworzonego przez włoskiego reżysera filmowego, Federico Felliniego. Słynny filmowiec prowadzi widza przez różne etapy swego życia, oczarowując go swymi snami, marzeniami, obsesjami, bogactwem wyobraźni i historiami miłosnymi. Ola Mafaalani, od lat zakochana w cyrku, pokazuje w tym spektaklu teatr przekształcony w namiot cyrkowy, w którym ożywają marzenia i fantazje Mistrza. Poprzez obrazy i oryginalny tekst reżyserka snuje opowieść o Fellinim, który zapisywał swoje sny w formie kolorowych szkiców. Później służyły mu jako materiał do filmów „La Dolce Vita” czy „La Strada”. Rysunki Felliniego stały się dla Mafaalani niewyczerpanym źródłem inspiracji do stworzenia kolorowego, optymistycznego, a jednocześnie refleksyjnego i poruszającego przedstawienia.
Czas: 1h 50 (bez przerwy)

30 maja (piątek) Sud Costa occidental (Palermo/Włochy) W stronę MEDEI Spektakl-koncert wg Eurypidesa Tekst i reżyseria: Emma Dante Gdy ogląda się spektakl Emmy Dante, czuje się powiew prawdziwej Sycylii. Zespół zrealizował płomienną „Medeę”, mówiącą o niszczycielskiej potędze zazdrości. Medea Emmy Dante, „barbarzyńska kobieta nie uznająca żadnej władzy poza własnymi, najniższymi instynktami”, podejmuję walkę z tchórzliwym społeczeństwem zdominowanym przez mężczyzn. Mając do wyboru podporządkowanie się lub potępienie – wybiera to drugie. Emma Dante komentuje: „Kiedy myślę o Sycylii, myślę o Medei – matce, która zabiła swoje dzieci”. Wzbogacona sycylijskim temperamentem, sztuka ta, która sama w sobie charakteryzuje się potężną siłą rażenia, prowadzi widza przez opowieść o Medei, balansując pomiędzy skrajnymi emocjami, między miłością i nienawiścią. Czas: 1h (bez przerwy)

Teatr im. Wilama Horzycy (Toruń/Polska) Lukas Bärfuss Witaj, Dora

Reżyseria: Krzysztof Rekowski Polska prapremiera utworu Lukasa Bärfussa, szwajcarskiego autora pokolenia czterdziestolatków. Tekst został uznany w 2009 r. przez Theater heute za sztukę roku niemieckojęzycznego obszaru. Młodą dziewczynę, Dorę uznano za chorą. Od dzieciństwa podawano jej silne leki. Teraz, na prośbę matki, leki zostały odstawione. Dora, niczym współczesny Kaspar Hauser, gwałtownie poznaje otaczający ją świat – a jednocześnie działa na ów świat jak specyficzne lustro. Niewinność i naiwność są jej największą siłą, ale fizycznie jest już dojrzałą, zmysłową kobietą. Odkrywa własną seksualność. Czy najbliżsi będą tolerować jej potrzeby? Czy powinna istnieć granica tolerancji? Barfuss nie ocenia sytuacji i postaci. Poprzez umowność i skrót próbuje odejść od realizmu, tworząc wnikliwą metaforę współczesności. Matka mówi o Dorze, że jest o włos oddalona od naszego świata. A może to Dora żyje naprawdę, a społeczeństwo wokół jest o włos.
Czas: 1h 40 (bez przerwy)