Archiwa Państwowe planują ponad 100 wydarzeń w całej Polsce w ramach obchodów 100. rocznicy wybuchu I wojny światowej.

W ponad 30 miastach Polski m.in. w Krakowie, Warszawie, Poznaniu, Szczecinie, Kaliszu, Łodzi i Lublinie w latach 2014-2018 Archiwa Państwowe planują zorganizowanie blisko 100 wydarzeń upamiętniających I wojnę światową. Publikacje, wystawy, konferencje i przeglądy filmów przedstawią Wielką Wojnę w wymiarze europejskim i polskim, a także regionalnym i lokalnym. Nakładem Naczelnej Dyrekcji Archiwów Państwowych ukaże się specjalna seria wydawnicza pamiętników, korespondencji i wspomnień.

W 100. rocznicę wybuchu Wielkiej Wojny, na przełomie lipca i sierpnia w Krakowie zostanie otwarta wystawa, przygotowana przez Archiwum Narodowe w Krakowie. Ekspozycja, na przykładzie dokumentów wybranych ze zbiorów archiwów państwowych w całej Polsce, zaprezentuje udział Polaków walczących w wojnie na różnych frontach w armiach państw zaborczych, zabiegi dyplomatyczne o odzyskanie niepodległości i stworzenie państwa polskiego oraz stan Polski po działaniach wojennych prowadzonych szczególnie intensywnie na jej ziemiach. W 2014 r. wystawę będzie można zobaczyć także w Szczecinie, Warszawie i Łodzi.

Wydarzenia związane z I wojną światową zostaną również przywołane w formie wystaw:

    Archiwum Państwowe w Warszawie – Warszawa i warszawiacy w okresie I wojny światowej
    Archiwum Państwowe w Przemyślu – Działania wojenne w Twierdzy Przemyśl a życie codzienne mieszkańców Przemyśla i regionu w latach 1914-1918
    Archiwum Państwowe w Suwałkach we współpracy z Litewskim Archiwum Historycznym w Wilnie – ekspozycja o przebiegu wojny na Suwalszczyźnie.
    Archiwum Akt Nowych – ekspozycja Polacy w Rosji w czasie Wielkiej Wojny oraz prezentacja cyklu filmów zawierających relacje uczestników wydarzeń z okresu I wojny światowej.

Już dziś w Archiwum Państwowym w Siedlcach można zaś oglądać wystawę widokówek z opisem frontowych perypetii Polaka z Galicji, Władysława Gołąbka, który wraz armią austriacką przebył trasę od Przemyśla przez Bałkany do północnych Włoch. Archiwum Główne Akt Dawnych planuje wydanie publikacji źródłowej przedstawiającej obraz społeczeństwa polskiego w aktach wywiadu Generalnego Gubernatorstwa Wojskowego w Lublinie podczas I wojny światowej w opracowaniu prof. Jerzego Gaula.

Wśród konferencji naukowych związanych z tematyką I wojny światowej znajdą się m.in.:

    konferencja Wielka Wojna. W stulecie wybuchu 20–21 listopada w Łodzi
    konferencja Wielkopolanie w latach I wojny światowej w Poznaniu
    konferencja Prusy Wschodnie w latach 1914-1915 w Nidzicy
    konferencja Pierwsza wojna światowa z perspektywy Pomorza Zachodniego w Szczecinie.

Nie zabraknie również działań o charakterze edukacyjnym, takich jak prezentacje dla młodzieży czy gry edukacyjne. Narodowe Archiwum Cyfrowe projektuje platformę internetową dla uczniów i nauczycieli, dającą możliwość interaktywnej pracy z dokumentami źródłowymi z okresu I wojny.

W ramach obchodów 100. rocznicy wybuchu i wydarzeń Wielkiej Wojny Naczelna Dyrekcja Archiwów Państwowych przygotowuje serię wydawniczą dzienników, pamiętników i listów, znajdujących się w zbiorach archiwów państwowych. W większości będą to szerzej nieznane przekazy ukazujące wojnę z perspektywy frontu, oczami żołnierzy, ale także z punktu widzenia ludności cywilnej, szczególnie kobiet.

We wrześniu jako pierwszy ukaże się dziennik Ludwiki Ostrowskiej herbu Korab (1851-1926), pochodzący z zasobu Archiwum Państwowego w Łodzi. W listopadzie w serii wydawniczej Naczelnej Dyrekcji Archiwów Państwowych ukaże się pamiętnik Janiny Gajewskiej, z zawodu księgowej, z zamiłowania poetki, która wojnę spędziła w Warszawie. Jej pełne inteligentnych spostrzeżeń zapiski na temat ówczesnej sytuacji społeczno-politycznej znajdują się w zbiorach Archiwum Państwowego w Warszawie. Następnie ukażą się wspomnienia poznańskiego harcerza i żołnierza w szeregach armii pruskiej Józefa Jęczkowiaka, któremu umiejętności nabyte w harcerstwie pomogły przetrwać w trudnych warunkach frontowych, a także sprawdziły się w konspiracyjnej działalności agitacyjnej prowadzonej przez niego wśród Polaków wcielonych do armii niemieckiej. Do roku 2018 w serii wydawniczej Naczelnej Dyrekcji Archiwów Państwowych poświęconej I wojnie światowej ma ukazać się około 10 pozycji.