Komuna/Warszawa gorąco zaprasza 18 stycznia o godz. 20:30 na spektakl "Dogrywka. RE//MIX Komuna Otwock".

Arek Gruszczyński zinterpretuje dokonania Komuny Otwock – najbardziej radykalnej i wyrazistej grupy artystycznej niezależnej sceny teatralnej. Przedstawienie stanowi aneks do zakończonego w grudniu 2013 Finału RE// MIXÓW – festiwalu zamykającego czwarty i ostatni sezon cyklu RE// MIX.

Komuna Otwock przestała istnieć w 2009 roku. W manifeście, który podsumowywał i kończył działalność Komuny Otwock, powołując zarazem KOMUNĘ// WARSZAWA, czytamy: Z ideowego punktu widzenia, a w każdym razie z ideowego punktu założycielskiego Komuny Otwock, ten 20-letni eksperyment należy uznać za porażkę. Wydaje nam się jednak, że warto tę porażkę potraktować poważnie: jako przestrogę przed nieostrożnym nadużywaniem rewolucyjnych haseł i jako naukę o nadrzędności praktyki. Najważniejszymi, choć rzadko wymienianymi oficjalnie czynnikami „komunotwórczymi” były Nadmiar i Przyjemność. Przez Nadmiar rozumiemy tu „nadwyżkę” emocjonalno-energetyczną (tzw. „twórczy niepokój”, „niezgodę na panującą rzeczywistość” itp. stany), które wymuszają/inicjują aktywność grupy owocującą w praktyce organizowanymi przez nas wydarzeniami i spektaklami. Przyjemność to przyjemność współpracy, spotykania się w gronie kilkunastu osób, które nie zawsze się ze sobą zgadzają, ale lubią być razem, z tego powstaje kolejna nadwyżka energetyczna itd., itd.

Nie interesuje nas napięcie między praktyką a teorią. Wolimy się skupić na tym, czy możliwe jest dzisiaj działanie w grupie. Widzimy, że coś niepokojącego stało się z grupami artystycznymi – nie powstają nowe, które byłyby wyraziste. Te z długoletnim doświadczeniem są zakorzenione w systemie produkcji kultury. Inaczej jest na polu polityki czy pracy społecznej – aktywiści miejscy pracują na rzecz realnej zmiany, a ich działalność jest po prostu skuteczna. Dlaczego więc nie powstają grupy artystyczne? Czy zespoły aktorskie można traktować podobnie jak wspólnoty działań, dla których poza efektem wspólnej pracy równie ważna jest przyjemność przebywania wśród osób, z którymi się pracuje? Dlaczego na uczelniach artystycznych nie powstają studenckie grupy artystyczne? Być może ważnym momentem, którego obecnie brakuje, jest podjęcie decyzji – mówi Arek Gruszczyński.

Opowieść o Komunie Otwock można też potraktować jak baśń: dawno, dawno temu grupa znajomych postanowiła założyć anarchistyczną i rewolucyjną wspólnotę działań. Mieszkali najpierw w małym sanatoryjnym miasteczku pod największą aglomeracją w kraju, potem wynieśli się do małej wioski nieopodal. Tam wprowadzali swoje ideały w życie: uprawiali ogródek, wydawali magazyn, edukowali dzieci, pomagali sąsiadom, organizowali festyny. Wśród członków Komuny panowała atmosfera przyjaźni, zaufania i miłości. Decyzje były podejmowane kolektywnie, rzadko dochodziło do spięć. Członkowie Komuny tworzyli wolne związki, chodzili nago po lesie i wielbili różnych bogów. Niestety, złe moce upatrzyły sobie w Komunie wroga. Mieszkańcy miejscowości zostali zbuntowani przeciwko Komunie. Jej członkowie musieli uciekać z wioski. Wcześniejsza niezgoda na system nadal tkwiła w ich sercach. Nawet jeśli ulegali władzy tego świata.

I w końcu – przypadek Komuny pokazuje, że sztuka nie dysponuje narzędziami do zmiany jakiegokolwiek systemu. Gdyby tak było, to Słonek w 1990 roku wszedłby do Rady Miasta Otwock, potem Komuna przejęłaby pełnię władzy, ustanowiła anarchistyczną republikę, zakazała jedzenia mięsa, uspółdzielniła zakłady pracy, oddała szpitale pielęgniarkom i pacjentom, zamiast szkół założyłaby wolne uniwersytety, w kościołach chóry śpiewałyby Góreckiego i Cage’a, natomiast recykling stałby się krwioobiegiem miasta. Czy Komuna zajęła się teatrem przez przypadek? Czy naprawdę wierzyli, że poprzez działania artystyczne można zmienić struktury, wyobrażenia i praktyki społeczne?

Reżyseria: Arek Gruszczyński
Tekst: Anna Wojnarowska
Występują: Arek Gruszczyński, Maciej Nawrocki i Anna Wojnarowska
Muzyka: Wieszcze Niespokojne
Światło: Ryszard Łuczyn
Wideo: Wojciech Kaniewski