W Centrum Edukacyjnym Instytutu Pamięci Narodowej  5 października o godz. 9:30 rozpocznie się całodzienny maraton filmowy z siedmiu postkomunistycznych krajów, który przewiduje w swojej ofercie filmy dokumentalne, fabularne, seriale wyświetlane w latach 70-tych i przedstawienia teatralne. Przegląd filmów jest częścią trzydniowego kulturalno-historycznego wydarzenia, organizowanego w dniach od 4 do 6 października 2012 przez Instytuty kultury we współpracy z IPN.

Program:

10.00 – Uroczyste rozpoczęcia trzydniowego wydarzenia: prezes Instytutu Pamięci Narodowej dr Łukasz Kamiński

Czeskie filmy

10.10 - 10.20 Wprowadzenie – dr Petr Blažek

10.20 - 10.30 „Kronika filmowa: 8 marca 1978” – kronika filmowa, którą przygotowała Czeska Telewizja z okazji Międzynarodowego Dnia Kobiet i 30 rocznicy „Zwycięskiego lutego”. Ten krótki film przedstawia rolę i miejsce kobiet w społeczeństwie socjalistycznym w latach 1948-1978 i jest cennym świadectwem tego, jak reżim za pośrednictwem propagandy pokazywał skrzywiony obraz rzeczywistości i manipulował faktami

10.30 - 11.45 Serial „30 przypadków majora Zemana, odcinek 29 pt. Mimikry”- telewizyjny serial reż. Jiřího Sequense – W 29 odcinku zatytułowanym „Mimikry“ studentka umiera z powodu przedawkowania narkotyków. Za winowajców uznani są członkowie zespołu bigbitowego Mimikry. Oni chcą uciec za granicę samolotem, prowadzonym przez jednego z nich po zabiciu pilota. Jednym ze źródeł inspiracji dla tego odcinka był incydent z roku 1972, gdy grupa młodych ludzi porwała do Niemiec samolot, przy czym szef grupy Lubomír Adamica zastrzelił pilota Jána Mičicu (Adamica powiesił się w niemieckim więzieniu, pozostałym złodziejom w roku 1990 Václav Havel udzielił amnestii). Z pewnością twórcy serialu wykorzystali przykład „gangu Adamica”, by zwrócić uwagę na działalność przedstawicieli kultury alternatywnej, z grupą Plastic People na czele.

Słowackie filmy

12.00 - 12.10 Wprowadzenie – dr Patrycjusz Pająk

12.10 - 13.40 „Zbuduj dom i zasadź drzewo“ – film reż. Juraje Jakubiska z roku 1979 przedstawia życie „przedsiębiorczego“ człowieka, który przyjeżdża do zapadłej wsi na wschodniej Słowacji, aby tam założyć rodzinę. Jest gotów zrobić wszystko, by osiągnąć swój cel: kłamie, kradnie oszukuje swoich znajomych. To tylko kwestia czasu, kiedy los mu się za to odpłaci.

Węgierskie filmy

15.00 - 15.10 Wprowadzenie – dr János Tischler

15.10 - 16.50 „Świecący kamień“ – Kultowa satyra reżysera Gyuly Gazdaga z lat 70 opowiada o czwórce uczniów szkoły średniej na młodzieżowym obozie, na którym czeka ich wojskowa musztra, lekcje patetycznego patriotyzmu, ideologicznej indoktrynacji i niekończąca się lista zakazów i nakazów. Produkcja, która miała być w założeniu młodzieżowym filmem, stała się manifestem politycznym i wywołała skandal.

Bułgarskie filmy

16.00 - 16.10 Wprowadzenie - Michaela Todorova

16.10 – 17.50 „Ciepło" (1978, 97’) – film reż. Wladimira Janczewa opowiada o wysiłkach mieszkańców pewnego domu w metropolii próbujących zorganizować sobie centralne ogrzewanie. Po zniknięciu rzemieślników, którzy pozostawili po sobie sporo rozbitych ścian i podłóg dowiadujemy się, że pracownicy trafiają do więzienia. Aby kontynuować pracę, dogadują się z najemcami i dyrektorem więzienia, że w ciągu dnia będą pracować, a w tym czasie na ich miejscu w więzieniu będą siedzieć… najemnicy.

Polskie filmy

18.50 - 19.00 Wprowadzenie – prof. Jerzy Eisler

19.00 - 19.10 „Polska kronika filmowa“ – wydanie specjalne z okazji 30 rocznicy PLR z lipca 1974

19.10 - 19.55 Serial „Czterdziestolatek“, odcinek czwarty pt.: „Portret, czyli jak być kochanym” – Pewnego dnia na plac budowy głównej warszawskiej ulicy ma przyjść fotoreporter. Wszyscy przygotowują się na jego przyjście, a najbardziej inżynier Karwowski. Publikacja artykułu i fotografii w gazecie ma ogromne skutki – od zawiści sąsiadów, przez zazdrość, prośby o pomoc, aż po zemstę nauczyciela na synu inżyniera.

Rumuńskie filmy

20.20 - 21.50 „2050” – Zapis filmowy przedstawienia teatralnego z okazji 2050 rocznicy powstania Rumunii, powstała w roku 1980 na Stadionie Narodowym w Bukareszcie. Obejmuje wszystkie zawiłości rumuńskiej historii, obecni są oczywiście i Ceausescu, jego żona oraz cała polityczna nomenklatura.