W Muzeum Pałacu w Wilanowie będzie można obejrzeć wystawę "Lubomirscy w Wilanowie. Polityka i prywatność".

Osią tematyczną wystawy jest obecność i działalność rodu Lubomirskich w Wilanowie w XVIII i XIX wieku. Można na niej zobaczyć m.in. malarskie portrety oraz zabytkowe pałacowe wnętrza.

Czterysta tysięcy tynfów, czyli srebrnych polskich złotówek zapłaciła Elżbieta Sieniawska Konstantemu Sobieskiemu, synowi króla Jana, za dobra wilanowskie z pałacem. Tak rozpoczyna się opowieść o Lubomirskich w Wilanowie.

3 lipca 1720 roku Sieniawska - hetmanowa wielka koronna, nazywana "królową bez korony", córka Stanisława Herakliusza Lubomirskiego stała się właścicielką i opiekunką letniej siedziby Jana III Sobieskiego. Swoim nadwornym architektom zleciła rozbudowę pałacu o skrzydła boczne, odnowiła barokowy ogród, zatrudniła artystów do urządzania wnętrz.

Dzięki gospodarności, dobremu gustowi i bogactwu jej i kolejnych właścicielek Wilanowa z rodu Lubomirskich: córki - Marii Zofii Denhoffowej, wnuczki - Izabelli z Czartoryskich Lubomirskiej, rezydencja zyskiwała modne oblicze artystyczne w duchu XVIII-wiecznego baroku i rokoka. Córka Izabelli - Aleksandra partnerowała swojemu małżonkowi Stanisławowi Kostce Potockiemu w kolekcjonowaniu dzieł sztuki i zakładaniu w Wilanowie pierwszego polskiego muzeum sztuki.

Mecenat artystyczny rodu Lubomirskich kształtował rezydencję wilanowską przez niemal cały XVIII wiek. Do dziś w samym pałacu i historycznych zbiorach muzeum zachowały się dzieła sztuki z tego okresu. Wśród nich jest najbogatsza w polskich zbiorach kolekcja portretów członków rodu Lubomirskich licząca 62 obrazy.

"Opracowania takich kolekcji są rzadkością w Polsce, chociaż zespoły obrazów składające się kiedyś na galerie portretowe, stanowiące wyraz aspiracji i pozycji społecznej zamożnych rodów, są bogate i niezwykle interesujące" - podkreśla Dyrektor Muzeum Pałacu w Wilanowie Paweł Jaskanis.

Zbiór ten jest nie tylko bogaty, ale i różnorodny. Należą do niego reprezentacyjne, bardzo oficjalne portrety całopostaciowe z XVII i XVIII wieku, które musiały należeć do galerii rodowej w jednej z rezydencji Lubomirskich. Choć mają w sobie barokowy splendor i powagę, wyszły spod pędzla lokalnych artystów, których nazwisk historia nie zachowała. Wyróżniają się sarmackim, trochę surowym urokiem.

W historycznej kolekcji wilanowskiej zachowały się też portrety Izabelli z Czartoryskich Lubomirskiej i jej najbliższych. Ta elegancka i wyrafinowana dama rokoka portretowana była przez najlepszych malarzy swojego czasu - Marcella Bacciarelliego, Aleksandra Roslina i Per Krafta. Wizerunki Izabelli układają się w portretową historię jej życia, ukazują ją od młodziutkiej pełnej uroku damy, poprzez arystokratkę z elit towarzyskich i wyrafinowaną sawantkę, do nobliwej staruszki w białym czepku. Są to portrety przeznaczone do prywatnych apartamentów, pozbawione sztafażu, malowane często pastelami - lekką kreską w jasnych barwach, ich bohaterem jest twarz i spojrzenie Izabelli.

Wystawę "Lubomirscy w Wilanowie. Polityka i prywatność" zgodnie z tytułem podzielono na dwie części. Pierwsza część ekspozycji - "Polityka" - prezentuje wielkoformatowe portrety najwybitniejszych przedstawicieli rodu Lubomirskich - Stanisława, Jerzego Sebastiana, Hieronima Augustyna i Stanisława Herakliusza.

"Galeria portretów rodowych pokazywana w Sali Białej jest swoistą podróżą w czasie. Portrety Lubomirskich z historycznej kolekcji wilanowskiej pozwalają nam przywołać do życia nieistniejącą Galerię Portretową z XIX wieku" - zauważa Anna Ekielska, kuratorka wystawy.

Druga część wystawy - "Prywatność" - została poświęcona postaci Izabeli z Czartoryskich Lubomirskiej i jej bliskim. Portrety są prezentowane w jej apartamencie w skrzydle południowym pałacu - Przedpokoju, Salonie i Złotej Sypialni. W czasie wystawy można także zobaczyć wnętrza apartamentu kąpielowego - Łazienki Lubomirskiej, na co dzień niedostępne dla zwiedzających.

Przez wnętrza pałacowe poprowadzono również ścieżkę tematyczną poświęconą mecenatowi Lubomirskich w Wilanowie. Ułożona jest z dziesięciu przystanków w miejscach, gdzie zachowały się artystyczne świadectwa działalności członków rodu.

"Na wystawie można też przekonać samemu, jak wyglądać mogły reprezentacyjne sale w rezydencjach rodów arystokratycznych XVII i XVIII wieku z wzbudzająca szacunek i respekt galerią portretów przodków. Pokazujemy nieznane zupełnie obrazy, schowane dotychczas w muzealnych magazynach, w przestrzeni i kontekście do jakiego zostały stworzone" - podkreśla Ekielska.

Wystawa została przygotowana we współpracy z Fundacją Książąt Lubomirskich. Towarzyszy jej katalog-przewodnik.

Kuratorka: Anna Ekielska.

Wystawa wchodzi w skład stałej ekspozycji muzeum i wstępnie jest przewidziana na 3 lata (włącznie do 14 października).