Gorzkie żale to festiwal, który po raz szósty odbędzie sie w Warszawie. Tradycyjnie program opiera się na znakomitych spektaklach teatralnych, prezentujących najwyższy poziom aktorski, reżyserski oraz scenariuszowy. W tym roku odbiorców czeka jednak wiele niespodzianek. Przede wszystkim zmienia się osoba Dyrektora Artystycznego, stanowisko to objął reżyser oraz aktor teatralny i filmowy Redbad Klijnstra na stałe związany z Nowym Teatrem Krzysztofa Warlikowskiego.

Zmienia się również termin i czas trwania, festiwal odbędzie się w dniach 29 marca – 13 kwietnia. Tegoroczna edycja odbędzie się pod hasłem „40 dni na pustyni”. O idei mówi dyrektor festiwalu: „Czas wielkopostny, przygotowujący nas do Świąt Wielkiej Nocy, porównuję do tego co się dzieje, kiedy wyruszamy na pustynię. Przestrzeń pustki wypełnia nas doświadczaniem samego siebie wobec tej pustki. Kiedy w okresie postu ograniczamy naszą interakcję z dobrami materialnymi, zyskujemy czas i przestrzeń na obcowanie z pustką powstałą w związku z tym ograniczeniem. Przestrzeń tej pustki porównuję do pustyni i tego, czego doświadczamy kiedy postanowimy się na nią udać. Liturgia Kościoła wyznacza rytm przystanków, które można porównać do obozu tubylców, którzy nas goszczą i którzy, tak jak kapłani w kościele 'wiedzą o co chodzi' i dzielą się z nami informacją o tym, jak przetrwać na tej pustyni. A propozycję naszego festiwalu porównałbym do oazy, którą nagle można spotkać to tu to tam na swojej drodze postnej, by przez chwilę odetchnąć i napoić zmysły i wzmocnić odpornosć na kuszenie, które szczególnie w centrum wielkiego  miasta ma krzyczącą przewagę.”

Celem organizatorów jest pokazanie, przypomnienie jak ważne w życiu człowieka są wartości duchowe. Założenia festiwalu sięgają głębokich tradycji katolickich, nazwę swoją czerpiąc z nabożeństwa Gorzkie Żale. Festiwal Gorzkie Żale podejmuje próbę refleksji nad podstawowymi pytaniami filozofii, teologii i kultury przez pryzmat sztuki skupionej wokół wątków pasyjnych, żałobnych, wielkopostnych i wielkanocnych, rodowodem sięgających osiemnastowiecznej Polski. W tym roku, organizatorzy chcą pokazać, że czas spędzony wspólnie na spektalach, koncertach, dyskusjach oraz warsztatach poprzez swoje wartości uniwersalne, może być czasem refleksji dla każdego, nie koniecznie katolika. Rozważania sfery filozoficznej, duchowej i kulturalnej mogą być jak swego rodzaju „spa dla ducha”. Ponad podziałami, pogladami politycznymi. Poprzez sztukę, kulturę oraz rozmowę.

PROGRAM

SPEKTAKLE TEATRALNE: Spotkania Publiczne wokól siedmu grzechów głównych
W ramach festiwalu zostanie zorganizowanych siedem spotkań teatralnych wokół siedmiu grzechów głównych. Siedmiu aktorów spotka się z siedmioma literatami, a każda para zmierzy się publicznie z którymś z grzechów. Każdy aktor wybierze grzech z którego istotą będzie publicznie chciał się zmierzyć. Wspólnie w zaproszonym przez aktora literatem stworzą spektakl – eksperyment koncentrukjący się na temacie siedmiu grzechów głównych. Całość odbędzie się w miejscu, które uznają za odpowiednie do kontekstu. Będą mogli wciągać w rozmowę publiczność lub łączyć się z ludźmi będącymi w innych miejscach świata. Całość transmitowana będzie przez telewizję internetową Foksal Eleven co umożliwi również aktywny udział ludziom, którzy fizycznie nie mogli pojawić się w miejscu spotkania. Reżyser będzie czuwał nad kompleksowością  i spójnością projektu. Odpowiedni poziom artystyczny zapewni obecność doświadczonych aktorów oraz uznanych pisarzy. Lista artystów wciąż powstaje. Jednak swoją obecność w projekcie potwierdzili: Katarzyna Herman, Ewa Dałkowska, Zdzisław Wardejn, Maciej Kowalik oraz Tomasz Man. Reżyseria: Redbad Klijnstra. Muzyka: Jan Duszyński. Scenografia i kostiumy: Joanna Kaczyńska.

Chcemy sprowokować odbiorców do refleksji m.in. na temat tego jak mówić o słabościach, które wiernie towarzyszą nam przez całe życie? Jak przegryźć się przez zasieki wewnętrzne, które często nie pozwalają nam myśleć o tym, co w nas złe; jak rozpoznać grzech w nas, żeby móc się z niego wyzwolić? Pycha, chciwość, zazdrość, zatracenie się we własnej fizjologii, fałsz w miłości, hipokryzja, jak się z nich wydobyć? Pytanie o zło bezpośrednio łączy się z pytaniem o dobro, które też jest w człowieku. Powiedzieć o tym w teatrze w siedmiu monodramach, to zadanie jednocześnie karkołomne i fascynujące.

SZTUKI WIZUALNE

Oprócz spektakli teatralnych oraz koncertów, organizatorzy postanowili wyjść w przestrzeń miejską. W tym celu podjęta zostanie współprca z artystą streetartowym, który stworzy instalację inspirowaną katolickim nabożeństwem Drogi Krzyżowej ustawione w różnych częściach Warszawy. Esencją jest nawiązanie do tradycji drogi krzyżowej, odprawianej w kościołach rzymskokatolickich w tym czasie oraz próba skonfrontowania przypadkowego widza, przechodnia do refleksji nad czasem i śmiercią. W planach również wyjątkowa instalacja w centrum Warszawy nazwana „Strefą ciszy”. Konceptem instalacji jest stworzenie miejsca cichego otwartego dla przechodniów, pozwalającego na chwilę spokojnego wyizolowania się od hałasu miasta. A wszystko to po to by zaistnieć w świadomości mieszkańców Warszawy, odwrócić uwagę ich od codziennego zalewu komercji, sensacyjnych wiadomości i codziennego życia.

KONCERTY

Joanna Słowińska „Płaczcie anieli”

Na koncert Płaczcie anieli składają się pieśni pasyjne i wielkanocne. Kanoniczne i ludowe – traktujące o męce i zmartwychwstaniu Chrystusa. W tradycyjnym, surowym brzmieniu usłyszymy też kompozycje autorskie: współczesną refleksję – muzyczną i poetycką – osnutą wokół tajemnicy Wielkiego Piątku. Koncert Płaczcie anieli miał premierę w Teatrze im. J. Słowackiego w Krakowie (Scena w bramie), z powodzeniem wykonywany był w wielu kościołach w Polsce i zagranicą (m.in. dla międzynarodowej publiczności w bazylice Santa Maria dei Poppolo w Rzymie) i prezentowany na ważnych festiwalach (m.in. Cracovia Sacra, Tempus Paschale).

Joanna Słowińska jedna z najbardziej wszechstronnych polskich wokalistek, charyzmatyczna
pieśniarka. Miłośnikom etno i world music – znana z repertuaru inspirowanego polską i słowiańską muzyką tradycyjną. Z autorskimi recitalami występowała w większości krajów Europy i w USA (NY Broadway Symphony Space, Chicago Cultural Center). Koncertuje z zespołem złożonym z krakowskich instrumentalistów.

Koncert "Gorzkie Żale" w wykonaniu Chóru Centrum Myśli Jana Pawła II

Koncert Chóru przewidziany jest na zakończenie Festiwalu. Wydarzenie o surowym przekazie nawiązującym do tytułówych Gorzkich Żali w klasycznym barokowym wykonaniu. W programie artystycznym kalsyczne pieśni wielkopostne. Również w tym wypadku koncert będzie miał szczególny wydźwięk, bowiem jego realizacja planowana jest na Dworcu Centralnym, miejscu nie kojarzonym ze sztuką. Wybór miejsca jest nieprzypadkowy, bowiem adresowany jest do osób podróżujących, śpieszących się. To właśnie takich odbiorców chcemy skłonić do namysłu nad uniwersaliami: tożsamością, czasem, cierpieniem, śmiercią. Koncert odbędzie się w niedzielę palmową, która jest szczególnym momentem w tradycji kościoła rzymskokatolickiego. Koncertowi towarzyszyć będą wizualizacje na ścianach dworca prezentujące charakterystyczne obrazy: piety i malarstwo sakralne.

SPOTKANIA I DEBATY

W ramach Festiwalu przewidziano cykl rozmów z ludźmi kultury i sztuki (teatru, literatury, muzyki) oraz duchownymi na temat zagadnień takich jak zwątpienie, zagubienie, melancholia, cierpienie, Bóg, ale także o współczesne odczytanie grzechów, relacji sztuki i religii, skandalu. Spotkania będą miały prowokacyjny charakter ze względu na miejsca w których będą się odbywać. W zależności od tematyki spotkaniom towarzyszyć będą projekcje filmowe, odczyty poezji. Wśród dyskusji jest zaplanowana rozmowa z reżyserem Grzegorzem Jarzyną wokół jego zainteresowania matafizyką i teologią, o zwątpieniu i poszukiwaniu, w kontekście jego sztuk teatralnych (prowadzenie: Jakub Moroz, teatrolog). W trakcie spotkania pokazane zostaną fragmenty spektakli gościa. Planowani goście m.in.: Grzegorz Jarzyna (reżyser teatralny), Julia Hartwig (poetka), Przemysław Dakowicz (poeta), prof. Krzysztof Rutkowski, aktywiści miejscy, duchowni (ks. Kard. Kazimierz Nycz, ks. Andrzej Luter – związany ze środowiskiem Więzi, ks. Andrzej Draguła), socjologowie i antropologowie kultury.

Ważnym cyklem spotkań będzie możliwość spotkania aktorów oraz autorów 7 monodramów, których premiery odbędą się w ramach Festiwalu. Będzie to dobry moment na zadawanie pytań i pogłębienie recepcji spektaklu. Spotkania odbywać się będą po sztukach.

GORZKIE  ŻALE DZIECIOM

To kolejna nowość programowa tegorocznej edycji. Specjalnie dla dzieci powstał pomysł zajęć edukacyjnych i plastycznych związanych z polskimi tradycjami wielkopostnymi i wielkanocnymi. Celem spotkania jest stworzenie/odtworzenie Jerozolimy z czasów Jezusa, budowa budynków, uliczek, fortyfikacji; nauka i wczucie się w realia czasów życia i śmierci Jezusa poprzez mądrą zabawę. Zajęcia poprowadzą architekci z grupy Archidzieciaki.

STRONA INTERNETOWA

Platforma internetowa – wirtualne 40 dni na pustyni. Ważnym elementem festiwalu Gorzkie Żale będzie platforma internetowa gorzkiezale.pl, która służyć będzie nie tylko informacji i komunikowaniu się z odbiorcami festiwalu, ale stanowić będzie ważny merytoryczny element projektu. Każdego dnia Wielkiego Postu publikowane będą tam teksty kultury (teksty, analizy, wiersze poetów polskich i zagranicznych, wywiady, informacje o ciekawych i wartościowych wydarzeniach z innych miast itp.) korespondujące z tematem tegorocznej edycji festiwalu i będąc swoistym przewodnikiem kulturalnym po Wielkim Poście.

Zapraszamy na stronę festiwalu: www.gorzkiezale.pl
Organizatorem Festiwalu Gorzkie Żale jest Centrum Myśli Jana Pawła II.