Z końcem września, polscy czytelnicy zapoznać się będą mogli z książką, która nie jest książką. Z przetłumaczoną z języka japońskiego „publikacją słów” niezwykle ważnych dla świata sztuki i tańca butoh postaci: Kazuo Ohno i jego syna Yoshito.

Mimo, że taniec butoh, od chwili wyjścia z Japonii czyli lat 70. do dnia dzisiejszego rozprzestrzenił się po całym świecie, znany jest zazwyczaj jego praktykom lub - w niewielkim stopniu - przedstawicielom środowisk związanych z teatrem lub tańcem. A przecież forma ta to – jak pisze prof. Dariusz Kosiński z Uniwersytetu Jagiellońskiego – nie tylko i nie tyle specyficzny styl tańca, współczesny gatunek performatywny czy określony typ treningu, ale specyficzna całościowa postawa, łącząca specyficzny sposób pracy, estetykę, dramaturgię, filozofię. Powstałe przez połączenie tradycji i inspiracji z Wschodu i Zachodu, zarazem wciąż otwarte na inwencje twórców, stanowi swoiste odbicie złożoności współczesnej kultury globalnej, a jednocześnie pozwala na wyjście poza jej ograniczenia.

Podstawą do powstania tego swoistego „zbioru słów”, którym jest „Świat butoh Kazuo Ohno”, były wyjątkowe zdjęcia Kazuo Ohno, wokół których toczy się opowieść syna o ojcu oraz spisane z nagrań wypowiedzi mistrza prowadzącego zajęcia z uczniami. Czy – poza samym tańcem - butoh może być lepiej zaprezentowane? Dzięki niezwykłemu przekładowi Igi Rutkowskiej – zmysłowy świat butoh toczy się między słowami opowiadającego o swym ojcu Yoshito i wibruje w poetyckich aforyzmach Kazuo Ohno. Niewątpliwie intryguje, porusza i inspiruje do twórczych poszukiwań.

Bardzo się cieszę, że strona japońska nam zaufała i możemy reprezentować niniejsze wydawnictwo w Polsce – mówi Anita Zdrojewska, prezes fundacji Pompka. - Oddajemy w ręce czytelników skromną formę o przebogatej treści, ilustrowaną znaczącym zbiorem archiwalnych zdjęć. Każdy znajdzie coś dla siebie.
Dystrybucja: www.fundacjapompka.org.pl oraz księgarnie artystyczne. Cena: 59 zł.

Butoh narodziło się w Japonii w końcu lat pięćdziesiątych jako kontrkulturowa forma tańca. Jego twórcami byli Kazuo Ohno (1906-2010!) i Tatsumi Hijikata (1928-1986) - całkowicie inne osobowości, które odmiennymi lecz zawsze inspirującymi bądź pełnymi prowokacji metodami, dążyły do
osiągnięcia przez swych adeptów poziomu całkowitej jedności ciała, ducha i umysłu. Według nich, jedynie taki stan pozwala na całkowite wyzbycie się wszelkich ograniczeń społecznych i kulturowych a wyzwolone ciało staje się nośnikiem prawdziwie uniwersalnego, czystego przekazu.

Książka Świat butoh Kazuo Ohno powstała we współpracy z Instytutem Muzyki i Tańca w ramach „Programu wydawniczego 2014” oraz współfinansowana jest ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego.

Kazuo Ohno

Światowej klasy performer butoh urodził się 27 października 1906 w Hakodate, portowym mieście na wyspie Hokkaido. Ukończył Akademię Wychowania Fizycznego i Gimnastyki w 1929 roku, po czym w latach 30. podjął współpracę z pionierami japońskiego tańca współczesnego - Baku Ishiim a następnie Takayą Eguchim i Misako Miyą, którzy wrócili do Japonii z Niemiec po nauce Ausdruckstanz u Mary Wigman.

Po wojnie pracował nad własnym tańcem i w 1949 roku zaprezentował Pierwszy Recital Współczesnego Tańca Kazuo Ohno w Tokio, gdzie udzielał się twórczo przez kolejne lata. W 1977 odbyła się premiera jego spektaklu solo La Argentina Sho [dosł. Hymn do Argentiny], dedykowanego słynnej hiszpańskiej tancerce Antonii Mercé. Otrzymał wówczas prestiżową japońską nagrodę Dance Critics' Circle Award.

Od 1980, gdy po raz pierwszy zaprezentował La Argentinę poza Japonią, na 14. Międzynarodowym Festiwalu w Nancy i od debiutu w La Mama Experimental Theatre Club w Nowym Jorku (1981), rozpoczęły się jego podróże i prezentacje światowe, m.in. w Strasburgu, Londynie, Stuttgarcie, Paryżu czy Sztokholmie. Najbardziej rozpoznawalne spektakle Kazuo Ohno to właśnie La Argentina a także Moja matka, Morze Martwe , Nenufary.

Otrzymał m.in.: nagrodę w sferze kultury Prefektury Kanagawa w 1993, nagrodę w sferze kultury Miasta Yokohama w 1998 oraz nagrodę Michelangelo Antonioni Award for the Arts w 1999. W Warszawie gościł w 1994 roku, zaproszony przez Kuratora Teatru i Tańca CSW Zamek Ujazdowski Janusza Marka na I Festiwal Rozdroże.

Do późnych lat życia tańczył (ostatni raz pojawił się publicznie w styczniu 2007 roku) i prowadził zajęcia w założonym przy domu w Hodogaya, Kazuo Ohno Dance Studio. Zmarł 1 czerwca 2010 roku w wieku 104 lat. Jego dzieło kontynuuje do dziś towarzyszący mu w wielu spektaklach syn – Yoshito Ohno (ur. 1938), tancerz i nauczyciel butoh.

Yoshito Ohno

Urodził się w Jokohamie w 1938 roku. Po raz pierwszy towarzyszył ojcu w scenicznej adaptacji powieści Ernesta Hemingwaya „Stary człowiek i morze” w 1959 roku. W tym samym roku, zatańczył rolę młodego chłopca w kontrowersyjnej adaptacji „Zakazanych kolorów” Mishimy Yukio. W latach 60tych grał znaczące role w performensach i happeningach Tatsumiego Hijikaty. Z prezentacji publicznych wycofał się w 1968. Na scenę powrócił w 1985 roku gdy towarzyszył ojcu w spektaklu „Morze Martwe”. Po śmierci Hijikaty w 1986 roku, reżyserował spektakle ojca, m.in. „Nenufary” (1987) i „Kwiat, ptaki, wiatr, księżyc” (1990). W połowie lat 90tych, rozpoczął karierę solową tańcząc m.in. Ostatni portret Doriana Gray’a zainspirowany nowelą Oskara Wilde’a. Jednocześnie z działalnością artystyczną, zajmuje się edukacją prowadząc regularne zajęcia oraz warsztaty butoh w Japonii (w Kazuo Ohno Dance Studio) i innych krajach świata.