„Bliskość” Ziyad Marar – jak zrozumieć subtelną siłę międzyludzkich powiązań. Bliskość jest częścią dnia powszedniego. Tkwi w drobnych incydentach, które wydarzają się na co dzień, dodając barw życiu tych ludzi, którzy „wiernie przeżyli swoje życie w cieniu i spoczywają w nieodwiedzanych grobach”, jak ujęła to George Eliot. Ale fakt, że bliskość jest zjawiskiem powszednim, nie oznacza, że mamy okazję doświadczać jej każdego dnia. W rzeczywistości, choć mamy ją niemal pod ręką, okazuje się irytująco nieuchwytna.

Ziyad Marar pomaga zrozumieć subtelne działanie siły międzyludzkich powiązań. Przygląda się bliżej różnym typom bliskich związków, czy to pomiędzy kochankami, czy też pomiędzy przyjaciółmi lub członkami rodziny, a także nieznajomymi, a nawet wrogami. Autor definiuje prawdziwą bliskość jako „chwilę, w której człowiek czuje się szczególnie zrozumiany”. „Chwilę, w której dwoje ludzi (niekoniecznie kobieta i mężczyzna) – wykluczając otaczający świat – do tego stopnia poddaje się sobie, że osiąga niemal tajemną wiedzę o sobie”.

W oparciu o filmy, powieści, psychologię, socjologię i filozofię Ziyad Marar naświetla subtelności i zawiłość bliskości oraz to, jak silnie jest ona powiązana z pojęciem zaufania, kontroli, ryzyka i naszymi własnymi obawami. Identyfikuje zestaw cech – wzajemność, sekretność, emocje i życzliwość – które, gdy pojawiają się razem, umożliwiają najsilniejsze doświadczanie bliskości. Pokazuje również wiele przeszkód, które stoją na drodze do spełnienia naszych nadziei – między innymi iluzję poznawania samego siebie, brak wyobraźni i empatii oraz życzeniowe myślenie, które prowadzi do nadmiernej uprzejmości i unikania zdrowych konfliktów, a także do poczucia niepewności uniemożliwiającej prawdziwe zbliżenie.

Bliskość często bywa mylona z miłością, a jest pod wieloma względami ważniejsza od niej. W swoich śmiałych rozważaniach Marar pokazuje, dlaczego dążenie do nawiązywania takich emocjonalnych, niełatwych, lecz w gruncie rzeczy zdrowych (choć nie zawsze miłych) więzi z drugim człowiekiem stanowi istotę dobrze przeżytego życia. Oczywiście zawsze istnieje ryzyko, że się rozczarujemy lub że skrzywdzą nas nasi bliscy, czy nawet że któregoś dnia stracimy tego drugiego człowieka. Jednak istnieje również ta zbawcza możliwość, że uda nam się to „wewnętrzne przymierze” nawiązać i poczuć, choćby przez chwilę, że połączyliśmy się z kimś umysłem i duchem: wzajemnie się akceptując, ujawniając przed sobą, niekontrolowani i życzliwi. I tę chwilę bliskości – to wspólne i pełne wybaczenia poczucie kruchości – trzeba pielęgnować, a może ona jeszcze stać się ulotną, ale istotną składową dobrze przeżytego życia.

Fragment książki

Współczesne społeczeństwo nie zachęca do bliskości. Żyjemy w samolubnej kulturze, przesiąknięci bezduszną potrzebą osiągania natychmiastowej satysfakcji. Naszym celem jest raczej bliskie porozumienie z samym sobą niż z innymi, rozpoznanie i folgowanie własnym pragnieniom i fantazjom (gdzie masz ochotę pójść dzisiaj?) i zaspokajanie ich przez konsumpcję odpowiednich produktów. Wychwalany jest sukces oraz dążenie do prestiżu kosztem związków międzyludzkich.
Obok coraz wyższego poziomu kultury konsumenckiej mamy do czynienia z rewolucją technologiczną, która bliskość zastępuje jej symulacją. Era Internetu sprawiła, że wszyscy czujemy się ściślej ze sobą połączeni, a równocześnie, co paradoksalne, bardziej sobie obcy. Książki na temat związków międzyludzkich kładą nacisk na sieć „słabych więzi”, w które wszyscy jesteśmy uwikłani, oraz odczuwaną przez nas potrzebę, by włączyć się i brać udział w grze. A ponieważ przy tak wielu relacjach pośrednikiem jest ekran, oprócz zalet cyfrowych interakcji, zaczynamy dostrzegać również ich ograniczenia. Podobnie jak dzieje się w przypadku nastawienia, z jakim podchodzimy do tego coraz rzadszego artykułu, którym jest papierowa książka, wysoko cenimy momenty interakcji twarzą w twarz, z prawdziwymi ludźmi, w rzeczywistych, a nie wirtualnych, środowiskach.
Oczywiście nie jest to takie proste. Bliskość, nawet jeżeli da się ją znaleźć, jest czymś ulotnym, subtelnym i często krótkotrwałym.

Wybrane opinie o książce:

„Odważna, erudycyjna, dająca do myślenia książka. Błyskotliwe zrozumienie psychologii człowieka; obowiązkowa lektura dla każdego, kto jest wystarczająco odważny by skorzystać z doświadczenia bliskości, które jest równie nieuchwytne, jak silne”.
THE PSYCHOLOGIST

„Wyśmienite refleksje na temat bliskości. Sugestywna książka, bardzo liryczna, a pod pewnymi względami bulwersująca…”
NATASHA MITCHELL, LIFE MATTERS

„Świeże, oryginalne i fascynujące spojrzenie na zjawisko bliskości”
THE IRISH TIMES

O autorze:

ZIYAD MARAR urodził się w 1966 roku w Iraku. Ukończył psychologię i filozofię na Uniwersytecie w Exeter. Posiada też licencjat z nauk ścisłych. Obecnie pracuje na stanowisku Deputy Managing Director and Executive Vice President w międzynarodowym koncernie wydawniczym Sage Publications. Autor trzech książek: The Happiness Paradox (2003), Deception (2008) oraz Intimacy (2012).

Premiera miała miejsce 6 czerwca.

Materiały prasowe Wydawnictwa Studio EMKA.