Galeria Obok zaprasza na wernisaż "Obrońcy starej wiary" Mirosławy Gmaj od 19 lipca do 24 sierpnia 2012 roku.

"W dzisiejszych czasach kiedy zalewa nas rwący potok obrazów i zdjęć o różnym charakterze - informacyjnym, próbujących nami sterować jak w wypadku reklamy, przedstawiającymi nierealne światy gwiazd i ludzi pop kultury, rzadko kiedy towarzyszy nam odczucie prawdy i szczerości. To prawdopodobnie jeden z powodów, dla których dokument robi tak oszałamiającą karierę wśród młodych fotografów, ale i widzów zmęczonych wszechogarniającym nas plastikiem.

Są małe światy, których magia krzyczy o wizualny klucz do tajemnicy przemijania. Opowiedziane zyskują bogatszą tożsamość. Jednym z takich miejsc są Gabowe Grądy – dziś najsilniejszy ośrodek Staroobrzędowców w Polsce. Wybrali je na swój dom potomkowie rosyjskich uchodźców religijnych, którzy nigdy nie uznali reform rosyjskiej cerkwi prawosławnej wprowadzonych w XVII wieku przez ówczesnego patriarchę Nikona. Przenieśli tu maleńki skrawek starej Rosji wraz z urzekającymi egzotyką rytuałami ich świata. Mimo napierającej ze wszystkich stron unifikacji kulturowej uchronili swoją wiarę, obyczaje i świadomość korzeni. Zachowali własne niepowtarzalne oblicze, które w dzisiejszym ustandaryzowanym świecie jest magicznym fenomenem. Odsłania się tu świat odrębności kulturowej a jednocześnie świat ludzi jak my wszyscy - ich marzeń, emocji, uczuć, wspólnoty i życzliwości. Tu słowa „gość w dom, Bóg w dom” i barwy więzi międzyludzkich posiadają szczególny wymiar. Wpisane w ich los prześladowania i ciągła ucieczka do miejsc odległych i niedostępnych umocniły niezłomność w obronie starej wiary. Siłę ich ducha najpełniej wyraża starowierski śpiew.

Piękno wielokulturowości urzekało mnie odkąd sięgam pamięcią. Mimo pewnego splotu zdarzeń, moja pierwsza wyprawa do Gabowych Grądów nie była więc przypadkiem. Ukryta w lesie, ezoteryczna wioska intrygowała mnie od dawna. Już za pierwszym razem miejsce to zaczarowało mnie i zapadło w serce. Tu poczułam co znaczą słowa - że fotografia jest zdarzeniem, że sam zapis jest mniej ważny niż osobiste przeżycie, spotkanie z człowiekiem, do którego aparat staje się paszportem - że między fotografem a bohaterami jego historii musi „przepłynąć prąd“, przesądzający o wiarygodności zdjęcia.

Szczególna atmosfera jest zjawiskiem wyczuwalnym, ale trudnym do jednoznacznego zdefiniowania. Próba ukazania jej poprzez obraz jest opowieścią o ludziach, których całe życie opisane jest wiarą i tradycją, a jednocześnie owiane tajemnicą. Pomimo, że żyją w Polsce od ponad dwóch wieków, wielu z nas wciąż zadaje sobie pytanie - kim właściwie są Starowiercy. Dopisując barwną, obdarzoną duchem przestrzeń naszego dziedzictwa kulturowego, zasługują dziś na posiadanie pod powiekami świadomego obrazu ich świata. Mówiąc słowami Urszuli Czartoryskiej „Mój wybór jest za wartością godnego uczestnictwa w misterium przemijania“. (Mirosława Gmaj)