Ośrodek Badań nad Totalitaryzmami im. Witolda Pileckiego zaprasza na cykl wykładów otwartych pt. „Kościół a totalitaryzm. Wizja ogólna i rozważania wokół przypadku polskiego”.

Prowadzenie: dr hab. Paweł Skibiński
Wykład szósty: „Pokusa paktu z diabłem. Kościół a komunizm 1956-1980. Szczególny los Polski.”
Data: 21 czerwca, godz. 18.00
Miejsce: Ośrodek Badań nad Totalitaryzmami (Warszawa, ul. Foksal 17, III piętro)

Najbliższy wykład:

Po zmianach w bloku sowieckim, a przede wszystkim po zmianie na Stolicy Piotrowej – gdy Piusa XII zastąpił św. Jan XXIII – nastąpił nowy okres w stosunkach między Kościołem katolickim a władzą komunistyczną.
Kościół szukał sposobu, by pomóc wiernym żyjącym za żelazną kurtyną. Jednocześnie zdawał sobie sprawę, że system nie zmienił wrogiego podejścia do religii. Komuniści starali się propagandowo wykorzystać próby wsparcia ze strony Stolicy Apostolskiej, by uwiarygodnić swoje działania, i w imię dialogu starali się uwikłać Kościół w skomplikowane prowokacje polityczne oraz moralne dwuznaczności.
Dla wielu biskupów, teologów i świeckich była to prawdziwie diabelska pokusa. Na tym tle nieugięta postawa prymasa Polski kard. Stefana Wyszyńskiego, który unikając konfrontacji, starał się jednocześnie nie uzależniać od totalitarnych decydentów, była wyznacznikiem zdrowego rozsądku i niezmiennych zasad. W jego szkole kształcił się biskup krakowski i przyszły papież – św. Jan Paweł II, człowiek który w 1978 r. rzuci prawdziwe wyzwanie komunizmowi.

O cyklu:

Totalitaryzm był bez wątpienia hańbą europejskiego wieku XX. Zagadka jego pojawienia się została nie przez przypadek nazwana przez św. Jana Pawła II misterium iniquitatis – tajemnicą nieprawości. Literatura naukowa próbuje odpowiedzieć sobie na pytanie, czy było to zjawisko wynikające z tradycji chrześcijańskiej cywilizacji zachodniej, czy raczej konsekwencja buntu wobec niej, czy była to radykalna konsekwencja sekularyzacji, czy raczej nowoczesna forma dawnego fanatyzmu religijnego. Spojrzenie na ten problem z perspektywy doświadczenia naszej Ojczyzny i katolicyzmu, próba odpowiedzi na pytanie, czy Kościół miał wpływ na fakt, że Polacy – na tle innych narodów europejskich – okazali się stosunkowo odporni na pokusę dobrowolnej kolaboracji z którąkolwiek postacią totalitarnego zła, może nam pomóc rozwikłać to zagadnienie, mające fundamentalne znaczenie dla zrozumienia dziejów ostatniego stulecia.

Kolejne wykłady:
7. Egzorcyzm dla świata. Pontyfikat św. Jana Pawła II – 20.09.2017.
8. Szczepionka na totalitaryzm? Próba bilansu – 25.10.2017.

Dr hab. Paweł Skibiński

– historyk. Specjalizuje się w historii XX wieku – dziejach Kościoła katolickiego XX wieku oraz historii Hiszpanii XX stulecia. Od 2002 do dziś jest wykładowcą w Instytucie Historycznym Uniwersytetu Warszawskiego. Od 2002 do 2005 wykładał w Wyższej Szkole Biznesu-National Louis University w Nowym Sączu. Od 2006 do 2008 kierował działem badawczym Muzeum Historii Polski w Warszawie. Od 2008 kierował projektem, a od 2010 do 2015 był dyrektorem Muzeum Jana Pawła II i Prymasa Wyszyńskiego. W 2014 uzyskał tytuł doktora habilitowanego z historii na Uniwersytecie Warszawskim. W 2015 został przewodniczącym Zespołu Redakcyjnego zapisków kard. Stefana Wyszyńskiego Pro Memoria. Opublikował 4 monografie i kilkadziesiąt artykułów naukowych, nie licząc licznych tekstów popularnonaukowych.

Wielkie pytania o wiek XX – cykle wykładów otwartych

Projekt stanowi nawiązanie do praktyki życia akademickiego w krajach anglosaskich. Uczeni zaproszeni do wygłoszenia cyklu wykładów, będących całościowym, autorskim ujęciem pewnego generalnego problemu badawczego, na kolejnych spotkaniach stopniowo konfrontują swoje tezy z publicznością. Wykłady pozwalają śledzić i uczestniczyć w procesie narodzin wybitnych dzieł, które często wchodzą do kanonu światowej humanistyki. Podczas kolejnych cyklów wykładów, autorzy specjalizujący się w różnych dziedzinach podejmą próbę syntetycznego spojrzenia na jedno z fundamentalnych zagadnień, kluczowych dla zrozumienia wieku XX i polskiego doświadczenia dwóch totalitaryzmów. Na podstawie wykładów powstaną książki, które zostaną wydane nakładem Ośrodka.