Edmund White (1940), jeden z najwybitniejszych współczesnych amerykańskich pisarzy, będzie gościem przyszłorocznej, siedemnastej edycji Portu Wrocław.

W przyszłym roku nakładem Biura Literackiego ukażą się trzy książki autora:
"Zuch", "Zapominanie Eleny" w tłumaczeniu Jerzego Jarniewicza i Andrzeja
Sosnowskiego oraz "Hotel de Dream" we wspólnym przekładzie Jacka Dehnela i Piotra Tarczyńskiego.

Przyszłoroczny Port Literacki organizowany w nowej formule (z podtytułem
Europejskie Spotkania Pisarzy) rozpocznie się we Wrocławiu 20 kwietnia i
potrwa trzy dni. Wśród najważniejszych wydarzeń premiery aż jedenastu
książek wybitnych amerykańskich poetów i prozaików. Edmund White, to
pierwszy z twórców, którego nazwisko ujawnia Biuro Literackie.

"Zuch" (premiera już 26 stycznia), pierwsza ze wspomnianych powieści,
uczyniła z White'a gwiazdę amerykańskiej literatury. Wydana po raz pierwszy
w 1982 roku, porównywana m.in. do "Buszującego w zbożu", historia
dorastającego w latach 50. ubiegłego wieku homoseksualisty do tej pory jest
uważana za jedną z najlepszych pozycji w dorobku Amerykanina. Wielu krytyków
doszukiwało się w niej wątków autobiograficznych - White nigdy nie ukrywał
swojej orientacji seksualnej.

Druga z książek, "Hotel de Dream", ukazała się za oceanem cztery lata temu
(polska premiera została zaplanowana na 12 kwietnia). Akcja powieści
rozgrywa się w XIX-wiecznym Nowym Jorku, ale niewiele ma wspólnego z
grzecznymi wiktoriańskimi powieściami. "Opisy nowojorskich złodziei,
włóczęgów i dziwek są tak realistyczne, że potrafią wywołać mdłości" - pisał
krytyk "New York Timesa", przywołując w recenzji unoszącego się nad
stronicami powieści ducha Oscara Wilde'a.

"Zapominanie Eleny" to debiut White'a, błyskotliwa komedia obyczajowa, która
blisko czterdzieści lat temu wskazała kierunek, w jakim później zmierzała
proza Amerykanina. "To napisana po mistrzowsku powieść, nie mam co do tego
żadnych wątpliwości" - chwalił recenzent "New York Timesa". Premiera książki
na początku września przyszłego roku, ale jej fragmenty będzie można
usłyszeć już podczas kwietniowego festiwalu.

Wyjątkowe będą nie tylko książki, ale także ich oprawa graficzna. Na
okładkach "Zucha" i "Hotel de Dream" znajdą się zdjęcia brytyjskiego
fotografa Anthony'ego Gaytona. Okładkę powieści "Zapominanie Eleny" ozdobi z
kolei zdjęcie autorstwa innego Brytyjczyka - Marca Atkinsa - którego prace
będzie można oglądać od 1 grudnia we wrocławskiej redakcji Biura
Literackiego.

Edmund White jest uważany za jednego z prekursorów literatury gejowskiej
oraz jednego z ojców jej światowego sukcesu. Kiedy zaczynał, mało kto
decydował się poruszać tematykę homoseksualizmu na łamach powieści czy
opowiadań. "Jako dorastający nastolatek desperacko wypatrywałem tekstów,
które mogłyby mnie w jakiś sposób usprawiedliwić lub upewnić w przekonaniu,
że nie jestem jedyny" - wspominał potem w jednym z esejów.

Reakcją na brak tego typu literatury było własne pisarstwo. W latach 70.
ubiegłego wieku White współtworzył w Nowym Jorku nieformalny klub gejowskich
pisarzy o nazwie Violet Quill (Fioletowe Pióro). W kolejnej dekadzie opuścił
Stany, by zamieszkać we Francji, gdzie spędził siedem lat. Po powrocie w
1990 roku zaangażował się w walkę z AIDS, chorobą, która pozbawiła go wielu
najbliższych przyjaciół.

White lubi prowokować (pod koniec lat 70. wydał "podręcznik" pod tytułem
"The Joy of Gay Sex" - "Radość gejowskiego seksu"), a w swojej prozie nie
stroni od mocnych, naturalistycznych obrazów seksu, ale przede wszystkim
jest bardzo dobrym pisarzem (cenił go m.in. Nabokov). Od 1997 roku pozostaje
członkiem Amerykańskiej Akademii Sztuki i Literatury, która piętnaście lat
wcześniej nagrodziła go za "Zucha".

Edmund White i Amerykanie nie będą jednymi zagranicznymi gośćmi Portu
Literackiego 2012. Bliska połowa książek prezentowanych na festiwalu,
którego program tradycyjnie przygotował Artur Burszta, będzie obcojęzyczna.
Pojawią się m.in. prozaicy Vladimir Balla (Słowacja) i Andrij Bondar
(Ukraina). Swoje premierowe prezentacje będą miały także tomy Klasyków z
Niemiec (m.in. Gottfrieda Benna). Liczna będzie też reprezentacja kobieca.
Szczegóły niebawem.

Przeczytaj fragmenty Zucha w Przystani!:
http://biuroliterackie.pl/przystan/czytaj.php?site=200&co=txt_3962