„Zaćma” Ryszarda Bugajskiego zostanie zaprezentowana na V Kongresie Kultury Chrześcijańskiej. Film z wielkimi rolami Marii Mamony i Janusza Gajosa w kinach od 25 listopada 2016 roku.

„Zaćma” – najnowsze dzieło twórcy wielokrotnie nagradzanych produkcji: „Przesłuchanie” i „Układ zamknięty” w najbliższą niedzielę, 16 października, zostanie zaprezentowany na V Kongresie Kultury Chrześcijańskiej w Lublinie.

Po projekcji, która rozpocznie się o godz. 19.00, twórcy filmu: Ryszard Bugajski, Maria Mamona i Małgorzata Zajączkowska wezmą udział w spotkaniu z publicznością. Kongres Kultury Chrześcijańskiej to spotkanie intelektualistów i ludzi kultury, które wpisuje się w twórczy dialog Kościoła ze światem współczesnym. Pierwszy Kongres odbył się w 2000 roku z inicjatywy ówczesnego metropolity lubelskiego, ks. abp. Józefa Życińskiego. W dotychczasowych czterech edycjach Kongresu uczestniczyli, m.in.: filozof Leszek Kołakowski, reżyser Krzysztof Zanussi, kompozytor Henryk Mikołaj Górecki.

„Zaćma” to nominowany do gdyńskich Złotych Lwów, najnowszy film Ryszarda Bugajskiego – twórcy wielokrotnie nagradzanych produkcji: „Przesłuchanie” i „Układ zamknięty”. Zdumiewająca historia spotkania Kardynała Stefana Wyszyńskiego – Prymasa Tysiąclecia z Julią Brystygierową, jedną z najbardziej niesławnych postaci powojennej Polski. Sadystyczną funkcjonariuszkę UB, znaną jako „Krwawa Luna”, zagrała Maria Mamona („Układ zamknięty”). W niestrudzonego obrońcę wiary, tradycji i kultury, będącego żywym symbolem zmagań z komunizmem, wcielił się Marek Kalita. Obok nich w „Zaćmie” zobaczymy m.in. Janusza Gajosa – zdobywcę nagrody dla Najlepszego Aktora na 40. edycji Festiwalu Filmowego w Gdyni, Małgorzatę Zajączkowską, Bartosza Porczyka, Sławomira Orzechowskiego i Kazimierza Kaczora. Światowa premiera obrazu odbyła się w ramach 41. Międzynarodowego Festiwalu Filmowego w Toronto, gdzie spotkał się z entuzjastycznym przyjęciem zagranicznych krytyków filmowych z najbardziej prestiżowych magazynów, takich jak Variety i The Hollywood Reporter. „Bugajski w najwyższej formie. Niesamowita gra aktorska, doskonała produkcja.” – pisze o „Zaćmie” Variety, „Elektryzująca kreacja aktorska.” – chwali  rolę Marii Mamony The Hollywood Reporter, „Bugajski dostarcza swojemu krajowi metaforycznego katharsis.” – wtóruje im The Film Stage.
„Zaćma” pojawi się w polskich kinach od 25 listopada 2016 roku.

Druga połowa lat. 50. O prywatną audiencję u prymasa Stefana Wyszyńskiego (Marek Kalita) ubiega się Julia Brystygierowa, była szefowa owianego złą sławą Departamentu V.  Eks-funkcjonariuszka Ministerstwa Bezpieczeństwa, zwana niegdyś „Krwawą Luną”, słynęła z tego, że osobiście i z sadystyczną zawziętością katowała więźniów politycznych. W swoich donosach do NKWD nie oszczędzała również partyjnych towarzyszy. Teraz, szukając porady duchowej, dąży do spotkania z Wyszyńskim. Zanim jednak dojdzie do konfrontacji z głową Kościoła, Brystygierowa będzie musiała przekonać do swoich racji oślepionego księdza (Janusz Gajos) i cierpiącą na kryzys wiary zakonnicę (Małgorzata Zajączkowska).
„Wielki film Ryszarda Bugajskiego.” – Barbara Hollender, Rzeczpospolita.
„’Zaćma’ to kino mocne, ważne i odważne” – ks. Andrzej Luter, czasopismo WIĘŹ.
„Przeczuwam, że już za chwilę, kiedy padać będzie nazwisko tego reżysera, jednym tchem obok ‘Przesłuchania’ wymieniana będzie ‘Zaćma’ – Katarzyna Jabłońska, czasopismo WIĘŹ.

„Zaćma” – oficjalny zwiastun filmu:

Temat spotkania Julii Brystygierowej z kardynałem Stefanem Wyszyńskim chodził za mną od dawna. Interesowały mnie przyczyny, dla których ludzie zmieniają siebie, stają się kimś innym. Dla mnie jako scenarzysty najciekawsze było odkrycie powodów tej przemiany. W „Zaćmie” pokazałem to, co zwykle wycina się w serialach, głównie telenowelach, czyli emocje i przyczyny radykalnych zachowań i zmian w życiu bohaterów.  

Nie znalazłem drugiej podobnej osoby. Całe kierownictwo Ministerstwa Bezpieczeństwa, czyli ci, którzy byli bezpośrednio odpowiedzialni za terror, prześladowania, szykany, do końca życia trzymali się swoich poglądów. Tłumaczyli, że musieli tak postępować, ponieważ wierzyli, że dzięki systemowi socjalistycznemu ludzkość będzie żyła szczęśliwie, zniknie nędza, wyzysk i nierówność. A że w trakcie wybili komuś zęby, czy wyrwali paznokcie… nie widzieli w tym nic złego.

Brystygierowa mnie zafascynowała. Studiowała filozofię, zrobiła nawet doktorat i to nie byle gdzie, bo na Uniwersytecie Lwowskim, gdzie wykładali najwybitniejsi wówczas filozofowie. Potem wyjechała do Paryża, studiowała na Sorbonie, ponoć pozowała dla Picassa, na co nie ma dowodów, ale są opowieści. Zastanowiło mnie, jaka musi być konstrukcja psychiczna osoby, która przy całej swojej inteligencji i szerokich horyzontach, postępowała tak, jak Brystygierowa. I dlaczego potem zaczęła poszukiwania metafizyczne? Wcześniej wierzyła tylko w materialną rzeczywistość. – Ryszard Bugajski, reżyser.

ZAĆMA w kinach od 25 listopada 2016

Gatunek: dramat
Produkcja: Polska 2015
Reżyseria: Ryszard Bugajski („Układ zamknięty”, „Generał Nil”, „Przesłuchanie”)
Obsada: Maria Mamona („Ziarno prawdy”, „Układ zamknięty”, „33 sceny z życia”, „Lęk wysokości”, „Generał Nil”, „Pan Tadeusz”, „Akcja pod Arsenałem”), Janusz Gajos („Body/Ciało”, „Układ zamknięty”, „PitBull”, „Zemsta”, „Psy”), Małgorzata Zajączkowska („Jesteś Bogiem”, „Wszyscy jesteśmy Chrystusami”, „Żółty szalik”, „Wałęsa. Człowiek z nadziei”, „Strzały na Broadwayu”), Marek Kalita („Czerwony pająk”, „Chce się żyć”, „Drogówka”, „Wszystko co kocham”, „Prymas – Trzy lata z tysiąca”), Olga Bołądź („Służby specjalne”, „Czas honoru”, „Czas honoru – Powstanie”, „Nad życie”, „Dzieci Ireny Sendlerowej”), Piotr Głowacki („Anatomia zła”, „Bogowie”, „Karbala”, „80 milionów”, „Ziarno prawdy”, „11 minut”, „Czerwony pająk”, „Drogówka”, „1920 Bitwa Warszawska”, „W ciemności”, „Dom zły”), Sławomir Orzechowski („Historia Roja”, „Panie Dulskie”, „Komornik”, „Dom zły”, „Czarny Czwartek. Janek Wiśniewski padł”, „Kret”, „Cześć, Tereska”), Kazimierz Kaczor („Układ zamknięty”, „Popiełuszko. Wolność jest w nas”), Bartosz Porczyk („Facet (nie)potrzebny od zaraz”, „Miasto 44”, „Sala samobójców”)

Fot. Jacek Drygała