W tym roku mija 25 lat od odzyskania niepodległości przez państwo litewskie. Z tej okazji w programie 7. Festiwalu Conrada szczególne miejsce zajmie pasmo tematyczne poświęcone literaturze naszych północnych sąsiadów. To pierwsza w Polsce tak obszerna prezentacja tego ciągle mało znanego, a jakże bliskiego nam zakątka literackiej Europy.

Na Litwie nie brakuje pisarzy łączących dogłębną znajomość literatury europejskiej z filozoficznym polotem, eseistyczną pasją i polityczną odwagą. Dwóch znakomitych przedstawicieli litewskiej tradycji liberalnej, zrodzonej w środowiskach dysydencko-emigracyjnych – świetnie znany w Polsce Tomas Venclova i prof. Leonidas Donskis dyskutować będą we wtorek 20 października o złożonych relacjach polityki i literatury i o tym, dlaczego kreacja wyobraźni pisarza lepiej niż najlepsze traktaty filozoficzne oddaje doświadczenie totalitaryzmu – wspólne brzemię narodów Europy Środkowej.

Wybitny poeta, wieloletni przyjaciel Czesława Miłosza i wytrawny znawca jego twórczości opozycjonista i profesor na Uniwersytecie w Yale, zmierzy się z filozofem, historykiem idei, byłym posłem Parlamentu Europejskiego i współautorem książki Zygmunta Baumana Moralna ślepota, przedstawiając wątki z wydanego w tym roku nakładem Kolegium Europy Wschodniej tomu rozmów W poszukiwaniu optymizmu w epoce pesymizmu. Europa Wschodnia – przeczucia i prognozy. Spotkanie poprowadzi Krzysztof Czyżewski – pisarz, poeta, współtwórca Ośrodka „Pogranicze– sztuk, kultur i narodów” w Sejnach.

Ziemowit Szczerek poprowadzi piątkowe spotkanie z Herkusem Kunčiusem – pisarzem, dramaturgiem i autorem słuchowisk radiowych, byłym prezesem litewskiego PEN Clubu. Powieść Litwin w Wilnie – drugi utwór tego pisarza wydany w Polsce – to oniryczna wędrówka po Wilnie i swoisty kalejdoskop litewskich mitów założycielskich związanych z tym miastem. Bohater o imieniu Napoleon Szeputis, woźny w szkole podstawowej w Kalwarii, przyjeżdża do Wilna na obchody Święta Pieśni. Włócząc się po mieście, odwiedza nie tylko Wieżę Giedymina czy Ostrą Bramę, ale i lokalną izbę wytrzeźwień czy szpital psychiatryczny, doznając proroczych wizji, porównywanych przez autora do zjawiska syndromu jerozolimskiego.

Spotkanie o tytule Syndrom wileński odbędzie się w piątek 23 października w Pałacu pod Baranami.

Sylwa – forma literacka wspólna dla polskiej i litewskiej szlachty okresu Rzeczpospolitej Obojga Narodów będzie przedmiotem spotkania Michała Nogasia z Kristiną Sabaliauskaite – obecnie najbardziej poczytną litewską pisarką. Jej trylogia Silva rerum, której pierwsza część ukazała się w tym roku w Polsce, to wielowątkowa, napisana w barokowym stylu saga rodu Narwojszów trapionych plagą zagadkowych śmierci. Powieść historyczki sztuki o polskich korzeniach oferuje pasjonujące spojrzenie na wspólną historię Polski i Litwy. Silva rerum ma w tym kraju status powieści kultowej – ukazało się jak dotąd 15 wydań pierwszej, 10 wydań drugiej i 5 trzeciej części trylogii, a w Wilnie organizowane są spacery śladami jej bohaterów!

Spotkanie z Kristiną Sabaliauskaite odbędzie się w piątek 23 października.

Pasmo litewskie na Festiwalu Conrada zakończy w niedzielę 25 października spotkanie z Alvydasem Šlepikasem, autorem powieści Mam na imię Marysia, której polski przekład ukaże się na początku października w wydawnictwie KEW. Razem z prowadzącą – Justyną Nowicką – przeniesiemy się na chwilę w świat powojennej Litwy, gdzie tułają się „Wilcze dzieci” (Wolfskinder) – sieroty po Niemcach pruskich. Zastanowimy się, w jaki sposób pamięć przemilczanej tragedii mieszkańców Prus Wschodnich przejawia się w polskiej i litewskiej debacie publicznej.

Wszystkich gości pasma litewskiego spotkać będzie można również na Międzynarodowych Targach Książki w Krakowie, których gościem honorowym jest w tym roku Litwa.

Spotkania z litewskimi autorami na Festiwalu Conrada są częścią szerszego projektu pt. Litwa w Krakowie – sezon kultury 2015, na który składa się m.in. wystawa obrazów i grafik Mikalojusa Konstantinasa Čiurlionisa w Międzynarodowym Centrum Kultury, wystawa poświęcona YIVO w Wilnie, przekrojowa wystawa współczesnej fotografii litewskiej, której kuratorem został Wojciech Nowicki, wystawa współczesnej sztuki litewskiej w Galerii Bunkier Sztuki oraz pokaz unikatowego arrasu z kolekcji Zygmunta Augusta, przechowywanego na co dzień w Pałacu Wielkich Książąt Litewskich w Wilnie.

Organizatorem projektu Litwa w Krakowie – sezon kultury 2015 jest Litewski Instytut Kultury w Wilnie.