W dniach 1 i 2 kwietnia w Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie odbędą się wykład oraz seminarium Veróniki Metello Od sztuki performansu do strategii transmisji. Portugalia 1965–2015.

Wykład oraz seminarium są kolejnymi wydarzeniami w cyklu Poza kadrem / poza centrum. Alternatywne historie performansu. Tym razem wykład wygłosi Verónica Metello.

W 2015 roku mija 50 lat odkąd grupa poetów i muzyków zainscenizowała w Lizbonie Concerto e Audição Pictórica w Galerii Divulgação, który uznaje się za pierwszy happening w Portugalii.

Wydarzenie to łączy się z osobliwą i całkowicie zapomnianą historią sztuki performansu w Portugalii, od samego początku silnie osadzoną w szerszym kontekście międzynarodowym w szczególności poprzez poezję wizualną i muzykę eksperymentalną (hiszpańska grupa Zaj powstała wówczas w Lizbonie), a także przez wpływy brazylijskich artystów neokonkretnych i poetów, oraz takich postaci jak Jean-Jacques Lebel, Wolf Vostell i Robert Filliou (a przez nich także Fluxusu).

Specyfika przypadku Portugalii pozwala zatem nie tylko zastanowić się nad alternatywnymi historiami performansu, rozgrywającymi się z dala od lepiej znanych i opisanych ośrodków na osi Nowy Jork, Paryż i Wiedeń, ale również przyjrzeć się sposobom, w jaki portugalski performans wyraża i podejmuje estetyczne alternatywy na styku pomiędzy peformansem, sztukami wizualnymi i poezją.

Portugalska sztuka performansu w swojej pierwszej dekadzie – a zatem w okresie najsurowszej dyktatury oraz wojen kolonialnych – poprzez bezpośrednie zaangażowanie cielesności, transgresji oraz oporu rozwija i komplikuje kwestię związków performansu i polityki. Podczas gdy w post-rewolucyjnej Portugalii połowy lat 70. i 80. cała kartografia europejskiej inkluzji i politycznego konfliktu daje się zaobserwować w ustanawianiu przez nią kulturowych związków z Europą.

Powiązania z międzynarodową sceną sztuki zmieniają i przekształcają portugalski performans, nadając mu jednocześnie jego odrębny charakter. Po brzemiennym w następstwa impulsie poezji wizualnej oraz muzyki eksperymentalnej w latach 60., od wczesnych lat 70. performans jako interwencja i występ na żywo odbywał się regularnie w galeriach w Lizbonie, Valadares, Óbidos oraz w Coimbrze, a od 1974 roku festiwale performansu i sztuki ciała odbywały się w całym kraju (np. Perspectiva 74, Encontros Internacionais de Arte em Portugal od 1975 do 1977; Aniverário da Arte/CAPC 1974; Ciclo de Arte Moderna Portuguesa; Alternativa 0, Alternativa – Festival International de Arte viva), mając duży wpływ na praktyki takich artystów, jak Orlan, Balbino Giner, Serge III, Robert Filliou i Roland Miller, Shirley Cameron i wielu innych.

Następne dekady naznaczone zostały przez powstawanie nowych festiwali, zajmowanie galerii sztuki przez performans, internalizację i kształtowanie się nowej dynamiki, związanej z sytuacją polityczną oraz instytucjonalną świadomością sztuki performans jako odrębnego gatunku.

Obecnie, obok krytycznej rewizji historii swojego kraju, kilku młodych performerów przygląda się szeroko pojętej cielesności portugalskiej (np. Vânia Rovisco) poszukując strategii cielesnej dokumentacji i transmisji.

Verónica Metello – jest historyczką sztuki, kuratorką i badaczką w Centrum Studiów Interdyscyplinarnych XX wieku na Uniwersytecie w Coimbrze, gdzie obecnie przygotowuje doktorat. W 2007 roku uzyskała tytuł magistra na Universidade Nova w Lizbonie na podstawie rozprawy poświęconej koncepcji mechanizmu performatywnego i jego przejawów w sztuce portugalskiej w latach 1961–1979. Verónica Metello pracowała jako doradca Ministra Kultury Portugalii (2004-2008); utworzyła i koordynowała Residencies Net | Art Science and Technology; była współkuratorką Atlantic Project for Digital Art, (PAAD – Azores, Madeira and Canary Islands) i przewodniczyła jury konkursu Sztuk Wizualnych i Fotografii w latach 2007 i 2008 roku. Wykładała na Uniwersytecie Katolickim (Post-Graduation in Cultural Communication),  Universidade Nova (Post Graduation “The State of the World”) oraz IADE Design School w Lizbonie.

Wykład Od sztuki performansu do strategii transmisji. Portugalia 1965–2015
Cykl:  Poza kadrem / poza centrum. Alternatywne historie performansu
1 kwietnia 2015 roku, godzina 18. 00
Seminarium w ramach kontynuacji wykładu: 2 kwietnia 2015 roku, godzina 18.00
Muzeum Sztuki Nowoczesnej
Warszawa