22 kwietnia w Świecie Książki ukaże się powieść Dawida Grosmana "Księga gramatyki intymnej". Główny bohater – jedenastoletni Aharon – z tajemniczych powodów przestaje dojrzewać pod względem biologicznym.

Rok 1967, Bejt ha-Kerem, Jerozolima. W oddali pobrzmiewają odgłosy Historii i wojny sześciodniowej, lecz Aharon Kleinfeld ich nie słyszy. Czternastolatek, drugie z kolei samotne dziecko w rodzinie imigrantów żydowskich pochodzących z Polski, niedawno świętował swoją bar micwę, a teraz zamyka się w sobie, uciekając przed groźnym światem. Codziennie uważnie słucha i obserwuje, jednak w swoim otoczeniu dostrzega tylko brzydotę. Zmaga się też z popędami – nieodłączną częścią rozbudzonej młodzieńczej seksualności. Odmawia sobie rośnięcia i ucieka w świat gramatyki intymnej, którą buduje tak, aby przeżyć swoją historię, z każdym dniem coraz bardziej oddalając się od świata dorosłych.

Długo nie zapomnicie małego Aharona – głównej postaci tej powieści, stającej w jednym rzędzie ze słynnymi, osobliwymi i frapującymi bohaterami literackimi, by wspomnieć Oskara z Blaszanego bębenka, który przestał rosnąć, czy Beniamina Buttona z opowiadania Scotta Ftzgeralda, młodniejącego zamiast się starzeć. Jedenastoletni Aharon też jest po swojemu zaburzony: biologiczne dojrzewanie niemal w nim ustaje, ale dlaczego? Czy jest to rezultat zbyt długiego przebywania pod wodą, bo złośliwy kuzyn na wakacjach przytrzymał mu głowę w morzu, czy raczej wewnętrznej niezgody na prawa i mechanizmy rządzące naszym światem?

Dawid Grosman miesza oba porządki: realistyczny i ten wewnętrzny, zdominowany przez nadwrażliwość i wyobraźnię Aharona.

W tym pierwszym dostajemy portet rodziny, mieszkającej w latach sześćdziesiątych na robotnicznym osiedlu Jerozolimy, z jej codziennymi problemami. Oto prosty ojciec, niegdyś piekarz, teraz urzędnik, utyskujący na ęteligentów, gospodarna, konserwatywna matka, starsza siostra, która po maturze pójdzie, jak wszystkie izraelskie dziewczyny, do wojska, szalona, dementywna babka Lili, źródło samych trosk, i on, Aharon: uczeń przyjaźniący się z Gideonem i Cachim. Podczas gdy rówieśnicy zmieniają się, rosną im biusty albo wąsy, on pozostaje fizycznym jedenastolatkiem, co kosztuje go utratę przyjaźni i naraża na problemy ze znalezieniem pierwszej miłości.

W drugim, wewnętrznym wątku Aharon przygląda się swojej rodzinie, sąsiadom i w ogóle całej ludzkości niczym zdziwiony sędzia, sądzący Dobro, Zło, Wierność Zasadom i Empatię lub jej brak, a wtedy cały czas towarzyszy mu… cykanie. Cykanie jest powściągliwe, jakby dobywało się z zaciśniętych ust, a to jest dla niego sygnał. Dobrze już wie, kiedy ono się w nim budzi: na przykład gdy czegoś używa, kiedy bierze do ręki przedmiot, dotyka palcami narzędzia albo urządzenia, jakiegoś ciała obcego, być może także ludzi, natychmiast dostaje cykania, jakby ktoś źle wsadził wtyczkę do gniazdka, takie ostrzegawcze cyk, cyk, cyk…

Cyk, cyk, cyk, tłuką się przedmioty, cyk, cyk, cyk, opada go nagły strach, cyk, cyk, cyk, świat zupełnie nie jest taki, jaki powinien być… Wówczas Aharon, uczący się angielskiego, zanurza się w obłoking lub popada w znikaning. I zastanawia się, czemu po ludziach nie widać wewnętrznego ciepła. Gdyby było widać, nie byłoby okrucieństwa na świecie.

Grosman, niestrudzony analityk naszych stanów i zachowań, w czym pomaga mu niewiarygodna umiejętność nazwania wszystkiego po imieniu, co przekłada się na niepowtarzalny, przebogaty styl pisania, wprowadził tym razem do swej powieści wiele wyjątkowego, subtelnego humoru. Rzecz cała kończy się w roku 1967, u progu wielkiej wojny arabsko-izraelskiej, ale w Gramatyce… to także zupełnie inny, ponadczasowy i niewesoły koniec złudzeń jako takich, koniec dzieciństwa, z którego niektórzy z nas nigdy nie wyrosną, a powodów nie wyjawią.

Dawid Grosman (ur. w 1954 r. w Jerozolimie) – jeden z najważniejszych pisarzy izraelskich. Dziennikarz, autor książek dla dzieci. W 1991 r. otrzymał nagrodę Nelly Sachs za dokonania literackie. W Polsce nakładem Wydawnictwa Świat Książki ukazały się: Patrz pod: Miłość, Tam, gdzie kończy się kraj, Poza czasem i Bądź mi nożem.