30 marca w Wydawnictwie Znak ukaże się obszerny wybór tekstów Józefa Czapskiego "Czytając".

Książkę stanowi wybór esejów, recenzji, sylwetek pisarzy powstałych na przestrzeni niemal czterdziestu lat. Rozległy wachlarz zainteresowań Czapskiego – od Norwida i Miłosza po innych współczesnych mu pisarzy emigracyjnych – uzupełniony jest o wątki dotyczące literatury zagranicznej. Czapski jest jednym z pierwszych polskich czytelników Camusa czy Saint Exuperego, to on nazywa Dżumę książką o świecie odciętym przez okupację. Sporo miejsca poświęca twórcom rosyjskim (Dostojewski, Tołstoj).

Czytając jest też sprawozdaniem z licznych podróży. Rejs do afrykańskiego Dakaru i towarzysząca mu lektura Abellia stają się dla Czapskiego przyczółkiem do rozważań o naturze dobra i zła, zaś wędrówka po ogarniętej rewolucją Argentynie przypomina autorowi wydarzenia z 1917 roku.

Czapski to czytelnik o niezrównanej chłonności. Lektury były mu potrzebne jak powietrze, jak jedzenie. […] Chciał spojrzeć na siebie przez czytane dzieło, spojrzeć na dzieło przez pryzmat własnych doświadczeń. W tym sensie był krytykiem. I to znakomitym. […] Często cytował z upodobaniem słowa Brzozowskiego, że co nie jest biografią, nie istnieje. Tak czytał. Sprawdzał książki życiem. […] Był czytelnikiem wspaniałym, impulsywnym. […] Czytał z piórem w ręku, podkreślał, stawiał wykrzykniki i znaki zapytania, smarował na marginesie komentarz…

Wojciech Karpiński

Józef Czapski (1896–1993) – potomek rodziny arystokratycznej, malarz, pisarz, świadek XX wieku. W 1918 r. współtworzył religijną wspólnotę w zrewoltowanym Petersburgu. Nieco później powrócił do Rosji z misją odnalezienia zaginionych oficerów polskich. W wojnie polsko-bolszewickiej odznaczony Virtuti Militari. W latach 20. studiował malarstwo w Krakowie. Z grupą kolegów (m.in. Cybisem, Nachtem, Waliszewskim, Potworowskim, Jaremą) wyjechał do Paryża, powołując tzw. Komitet Paryski (kapiści). W 1939 r. walczył w kampanii wrześniowej. Był internowany w ZSSR w obozach w Starobielsku i Griazowcu. W armii Andersa na własną prośbę otrzymał misję poszukiwania zaginionych oficerów i odkrył prawdę o zbrodni katyńskiej. Szef Wydziału Propagandy i Kultury w II Korpusie. Współzałożyciel Kultury w 1947 r. Do śmierci mieszkał i pracował w Maisons Laffitte, gdzie pisał (m.in. Oko, Tumult i widma, Wyrwane strony), malował, wystawiał. W Polsce był objęty całkowitym zakazem druku do lat 80.