Do księgarń trafił zbiór szkiców Mariana Stali "Niepojęte: Jest". "Książka, mimo swej fragmentaryczności, krąży wokół moich trwałych poetyckich fascynacji oraz nowych i nowszych zaciekawień. Nie jest to może wyraźny zarys, ale jest to ustawianie punktów orientacyjnych, otwierających perspektywę na całościowe widzenie spraw poezji i jej aktualnej sytuacji" - mówi wybitny krakowski krytyk i literaturoznawca.

Marian Stala (1952), historyk literatury, krytyk, eseista, profesor na Wydziale Polonistyki Uniwersytetu Jagiellońskiego, od lat współpracuje z "Tygodnikiem Powszechnym". Jest laureatem nagród im. Kościelskich i im. Kazimierza Wyki. Opublikował m.in. książki: "Pejzaż człowieka", "Druga strona", "Trzy nieskończoności" i "Przeszukiwanie czasu". W latach 2006-2008 był jurorem Literackiej Nagrody Nike. Mieszka w Krakowie.

W "Niepojęte: Jest" pisze m.in. o lirykach lozańskich, traktowanych jako zapowiedź nowoczesnej poezji, o twórczości Czesława Miłosza, Wisławy Szymborskiej, Ryszarda Krynickiego, a także o "nowszych zaciekawieniach": Wojciechu Bonowiczu, Romanie Honecie czy Marcinie Świetlickim. Przedstawia lekturę jako doświadczenie osobiste, dzięki czemu czytelnik zyskuje szansę, by inaczej - szerzej - spojrzeć na współczesną polską poezję.

"Przeciwstawienie naukowości i nienaukowości czytania nie jest dla mnie kwestią najistotniejszą" - mówi Stala - "znacznie ważniejsza jest dla mnie opozycja lektury rozumiejącej i nierozumiejącej. Jestem po stronie lektury rozumiejącej, wsłuchującej się w głos, dobiegający ze środka czytanego dzieła; niezbyt mnie ciekawi taki styl lektury, w którym ważniejsze od dzieła jest sprawdzanie nowego języka teoretycznego".

Stala skupia się na fragmentach, okruchach, niedopowiedzeniach - jak sam je nazywa - mniej interesuje go przelewanie osobistych rozważań do większych form, nadawanie im ogólnego kształtu. Marcin Baran, nieco bolejąc nad tą fragmentarycznością, przyznaje jednocześnie, że ceni nową książkę wybitnego krytyka "dzięki temu, co wywołuje podczas jej lektury aplauz i dzięki temu, co wywołuje głęboka niezgodę". Czy nie po tym poznaje się tomy nieprzeciętne?

"Niepojęte: Jest" to kolejna pozycja wydana przez Biuro Literackie w serii Szkice. Wcześniej w ramach cyklu prezentującego autorskie teksty o poezji i poetach ukazały się m.in. "Dorzecze Różewicza", "Margines, ale..." Tadeusza Różewicza, "znikam jestem" Krystyny Miłobędzkiej, "Po debiucie. Dziennik krytyka" Karola Maliszewskiego oraz "Najryzykowniej" Andrzeja Sosnowskiego.

ip/