OPAK włączył się w obchody roku Oskara Kolberga projektem „Śpiewki i piosenki. Pieśni ludowe w tradycji i inspiracji”, który został dofinansowany ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa narodowego w ramach programu Kolberg 2014 – Promesa realizowanego przez Instytut Muzyki i Tańca. W ramach projektu Stowarzyszenie OPAK zorganizowało cykl pięciu wykładów, warsztaty dla dzieci ze świetlic środowiskowych, uczniów szkoły muzycznej i dorosłych oraz koncert.

“Śpiewki i piosenki. Pieśni ludowe w tradycji i inspiracji” to projekt edukacyjny kładący nacisk na kontakt z żywą pieśnią ludową, przede wszystkim śląską, a skierowany zarówno do dzieci jak i dorosłych.

W ramach projektu Stowarzyszenie OPAK zorganizowało cykl pięciu wykładów. Odbywały się one od marca do maja w Muzeum Śląska Opolskiego. Dotyczyły muzycznej kultury ludowej, zwłaszcza pieśni od jej tradycyjnego wymiaru po wykorzystywanie i inspirację. Słuchacze dowiedzieli się się również, jak pracuje etnomuzykolog i jak prace dokumentujące muzykę ludową wyglądały w przeszłości.

Piętnastoosobowa grupa dorosłych zgłębiała tajniki śpiewu tradycyjnego, symbolikę, charakterystyczne cechy pieśni oraz jej przemiany, biorąc udział w warsztatach wokalnych w Państwowej Szkole Muzycznej w Opolu. Uczestnicy warsztatów interpretowali tekst przy pomocy wskazówek prowadzącej. Dowiedzieli się jak wykonywano pieśni ze względu na ich rodzaj i pochodzenie, a także o tym, czego nie da się zapisać nutami. W ten sposób oprócz nauki śpiewu poznali związek pieśni z życiem i pojmowaniem świata przez mieszkańców wsi. Dzięki warsztatom mieli okazję prześledzić drogę pieśni ludowej od autentycznej postaci do stylizacji muzycznej.

Oferta warsztatowa obejmowała także cztery opolskie świetlice środowiskowe. Do projektu przyłączyły się świetlice: Garaż, Oaza, Narnia oraz Cegiełka. W każdej z nich odbył się cykl warsztatów - warsztaty wokalne, których większość zajęć stanowiła praktyka w postaci śpiewu. Dzieci nie pozostawały jednak w roli biernego słuchacza. Przekonały się co to znaczy śpiewać tradycyjnie, ponieważ nauczyły się wydobywania głosu tzw. „białego” i śpiewały pieśni. Uczestnicząc w warsztatach zapoznały się z pojęciami takimi jak jedno i wielogłos, zaśpiew, a capella, obrzęd. Wszystko odbywało się w formie zabaw dźwiękowych i ruchowych.

Na zajęciach z warsztatów plastycznych dzieci zbudowały proste instrumenty z różnych materiałów, które wcześniej zgromadziły: kubki, garnki, tarki, sztućce, rolki po papierze toaletowym, słoiczki, szklanki, plastikowe pojemniki rurki, nakrętki po napojach, łupki po orzechach, materiały, patyki itp. Powstały grzechotki, bębenki, przeszkadzajki różnego typu. Dzieci zrobiły instrumenty tak jak kiedyś na wsi, z tego co było dostępne, ale współcześnie miały do wykorzystania materiały inne niż w tamtych czasach – potencjalne śmieci.

Ostatnimi w cyklu były warsztaty instrumentalne, podczas których dzieci sprawdzały możliwości akustyczne zrobionych przez siebie instrumentów z recyklingu. Wydobywały z nich różne dźwięki. Uczyły się rytmiki oraz gry, współdziałania w orkiestrze. Dołączono do tego grę na skrzypcach i kontrabasie w wykonaniu prowadzących oraz nauczone podczas warsztatów wokalnych piosenki.

Trzecią grupę warsztatową utworzyli uczniowie Państwowej Szkoły Muzycznej w Opolu. Uczestnicy, którzy mieli do wyboru zajęcia wokalne lub instrumentalne, spotykali się w każdą środę aby zgłębiać tajniki pieśni ludowych. Warsztaty wokalne prowadzące przez mgr Iwonę Wylęgała były dostosowanym do wieku dawkowaniem teorii podczas prób mierzenia się z tradycyjnym śpiewem. Ćwiczenia głosowe i różne sposoby wykonywania pieśni ludowych zostały omówione i pokazane na przykładach. Uczestnicy dowiedzieli się też w jaki sposób podchodzono do folkloru muzycznego, jak go zbierano od czasów Oskara Kolberga, a jak robi się to współcześnie. Warsztaty instrumentalne były prowadzone przez Jakuba Mielcarka. Uczestnicy grali na instrumentach melodie ludowe, zaznajomili się z różnicami w praktyce wykonawczej, trzymaniem instrumentów, występowaniem ich w kapelach ludowych, ale także ciekawostkami dotyczącymi tego, jak powstawały te instrumenty. Uczniowie Państwowej Szkoły Muzycznej nauczyli się łączyć grę ze śpiewem.

Zwieńczeniem wszystkich wydarzeń w ramach Projektu „Śpiewki i piosenki. Pieśni ludowe w tradycji i inspiracji” był koncert finałowy, który odbył się 8 czerwca 2014 o godzinie 17.00 w Państwowej Szkole Muzycznej w Opolu.

Koncert składał się z dwóch części. W pierwszej z nich wystąpili uczestnicy wszystkich grup warsztatowych – dzieci ze świetlic środowiskowych, uczniowie Państwowej Szkoły Muzycznej oraz grupa dorosłych. W drugiej części wystąpiły cztery zaproszone zespoły – Pieśni Odzyskane, Wte i nazod, Dzióbki oraz Niezłe Ziółka. Koncert posiadał profil edukacyjny – występom poszczególnych zespołów towarzyszyła krótka prelekcja wyjaśniająca treść, symbole oraz kontekst wykonawczy. Koncert zaprezentował kulturę muzyczną Opolszczyzny jako wpisującą się w kulturę całego Śląska oraz Polski i Europy poprzez opowieści o wędrujących wraz z ludźmi pieśniach na Dolny Śląsk, zapożyczeniach w śpiewie między Polską a Ukrainą, rozpowszechnianiu się tańców ludowych. Dzięki występom zespołów folklorystycznych koncert podkreślił przemianę tradycji muzyczne.