1 sierpnia nakładem Wydawnictwa Toczka ukaże się zbiór Łomskie opowieści bułgarskiego pisarza Emila Andreeva.

Łomskie opowieści to zbiór opowiadań, który był literackim debiutem bułgarskiego pisarza Emila Andreeva. Mimo że od czasu powstania książki minęło niemal dwadzieścia lat, historie w niej zawarte nadal są aktualne. Jest to pierwsze wydanie, nie licząc pojedynczych opowiadań, twórczości Emila Andreeva w języku polskim, stanowiące kolejną pozycję tworzącą serię wydawniczą Na południe, poświęconą literaturze bałkańskiej. Literaturze przesiąkniętej aurą surrealizmu, przepełnionej fantasmagoriami, z bohaterami żyjącymi na granicy dwóch światów – rzeczywistego i wyobrażonego.

Światem rzeczywistym bohaterów Łomskich opowieści jest Łom, małe miasto nad rzeką Dunaj, miejsce w którym autor się urodził, do którego często wraca i z którego czerpie inspiracje. W opowiadaniach Andreeva widać mocne przywiązanie do czasów dzieciństwa, do tego miejsca na ziemi, gdzie żadna twarz nie jest obca, a każdy kamień ma własne imię, gdzie wciąż żywe jest przekazywanie tradycji, legend, mitów czy zwykłych ludzkich historii. Autor odnosi się do tego, co mityczne i tajemnicze, ale jest jednocześnie częścią codziennego życia. Obrazując mieszkańców Łomu, wskazuje jednocześnie, że mały Łom jest jak cały świat z uniwersalną niezwykłością życia i ludzkich charakterów. Losy bohaterów umykają prawidłom realnego świata, wkraczamy w ich wewnętrzny świat, niedostępny bądź niezrozumiały dla postronnego obserwatora. Sam pisarz nazywa ich jawnie śniącymi, przeplatając jednocześnie zwykłe szaleństwo ze skrywanymi pragnieniami, a magię z nieprzewidywalnością ludzkiego życia.

Polskie wydanie książki jest wynikiem współpracy Wydawnictwa Toczka z Radą Kół Naukowych Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Emil Andreev (ur. w 1956 r.) – bułgarski pisarz, dramaturg i scenarzysta. Absolwent filologii angielskiej na Uniwersytecie Wielkotyrnowskim im. świętych Cyryla i Metodego. Jeden z najbardziej znanych i popularnych pisarzy bułgarskich średniego pokolenia, autor zbiorów opowiadań: Łomskie opowieści (1996), Wyspa pijaków (1998), powieści: Szklana rzeka (2004), Przekleństwo żaby (2006), Szalony Luka (2010) oraz sztuk teatralnych: Zabić premiera (2002), Poszukiwacze skarbów (2003), Magiczna łódka J (2005). Za powieść Szklana rzeka z 2004 roku otrzymał nagrodę Fundacji VICK’a, przyznawaną co roku najlepszym bułgarskim powieściom.

Mieszka i pracuje we wsi Poibrene, w okolicy Sofii. Tam wyłącza telefon i pozwala się ponieść twórczej wyobraźni. Miejscem, z którego dodatkowo czerpie inspiracje, jest Łom, małe miasto nad rzekami Dunaj i Łom, miejsce w którym się urodził i do którego często wraca. Esencją jego twórczości jest połączenie czegoś bardzo lokalnego z wartościami uniwersalnymi, globalnymi.  Jak sam mawia: książka jest jak taniec słów, wabi duszę do tańca.

Każdy z nas, nawet jeśli nie pozostało mu nic innego, posiada przynajmniej swoją wieczną wioskę. Nie, nie tę, w której się urodził albo mieszka, lecz wieś własnych wspomnień i snów. Mieszkają tam zazwyczaj najróżniejsze obrazy i cienie, prześcigają się namiętności i pragnienia, zwierzęta i ludzie, roznoszą się melodie, a nawet zapachy. Czasem pojawiają się przypadkowe słowa, dzwonią nieznane znaki i dzwony, kłębią się takie energie, że człowiek długo nie może oprzytomnieć na jawie. A jeśli nie zdoła się powstrzymać – lub raczej będzie wolał swoją wieczną wioskę niż tę, w której się urodził albo mieszka – wtedy zmienia się w jawnie śniącego i podświadomie kieruje się w stronę nieba.

Te opowiadania opisują właśnie takich ludzi. Nie wiem, jak nazywa się ich wieczna wieś, ale miastem, w którym ich spotkałem, był Łom, znikający obecnie nad rzeką o tej samej nazwie i mitycznym Dunajem.

Emil Andreev

Toczka to słowo, które w językach słowiańskich oznacza kropkę, koniec, ale w tej historii Toczka to zaledwie punkt wyjścia w podróż rozpościerającą się pomiędzy szarą codziennością a światem nieskrępowanej wyobraźni. Toczka w literaturze szuka oderwania od rzeczywistości, zaskoczenia, wypatruje pierwiastka magii i nieprzewidywalności.

W szczególnym kręgu literackich poszukiwań i zainteresowań wydawnictwa są kraje słowiańskiego Południa, Bałkany i wywodzący się z tego kulturowego obszaru artyści tworzący w językach południowosłowiańskich (macedoński, bułgarski, serbski, chorwacki, bośniacki, słoweński). Tam właśnie szuka literatury, która zabierze czytelników w podróż w nowe wymiary literackiego doświadczenia, pozwoli na eksplorację obszarów wykraczających daleko poza kropkę kończącą zdanie.

Nakładem Wydawnictwa Toczka ukazały się dotychczas dwie książki tworzące serię wydawniczą Na południe: Mały człowiek: bajki z lewej kieszeni, nagrodzony prestiżową nagrodą Balkanika zbiór opowiadań autorstwa macedońskiego pisarza Aleksandra Prokopieva, oraz Łomskie opowieści, których autorem jest pochodzący z Bułgarii Emil Andreev. Do tłumaczenia wybierane są pozycje autorów znanych i docenianych na bałkańskim rynku wydawniczym, książki nagradzane literackimi nagrodami, uznane przez krytyków i czytelników.