„Pamiętnik z powstania warszawskiego” – spektakl/oratorium. Powstanie. Powstanie. Powstanie. To słowo. To dziwne słowo. Powstanie. Miron Białoszewski, Pamiętnik z powstania warszawskiego.

Spór o sens Powstania Warszawskiego trwa nieprzerwanie. To dramatyczne doświadczenie w każdym czasie i w każdym pokoleniu domaga się interpretacji; mówi się o nim poprzez dzieła historyczne, eseje, publicystykę. Podczas gdy historycy i publicyści debatują o decyzjach politycznych czy militarnych, na pytania o humanistyczny wymiar tego wydarzenia najpełniej odpowiedzieć może język sztuki, on bowiem najtrafniej oddaje prawdę o uczuciach i kształcie pamięci. Z tego względu Muzeum Powstania Warszawskiego każdego roku zaprasza wybitnych twórców polskiego teatru do zmierzenia się z tematem Powstania Warszawskiego. Od dziewięciu lat, pierwszego sierpnia o północy, Sala pod Liberatorem staje się przestrzenią twórczej, czasem pełnej emocji, dyskusji. Teatrem i sceną, przywołującymi ludzkie uczucia, wybory i dramaty.

Okrągła, siedemdziesiąta rocznica wybuchu Powstania Warszawskiego to moment szczególny. Dlatego czujemy się zaszczyceni, że zaproszenie do stworzenia rocznicowego spektaklu przyjęła Krystyna Janda – reżyserka i aktorka, której osoba i role postrzegane są jako jedne z ważniejszych i bardziej rozpoznawalnych symboli polskiego kina i teatru. Krystyna Janda dokonując adaptacji i reżyserując „Pamiętnik z powstania warszawskiego” Mirona Białoszewskiego, stworzyła nową przestrzeń odbierania tego dzieła. Spektakl w jej adaptacji i reżyserii, z muzyką skomponowaną przez Jerzego Satanowskiego, to wejście na zaskakującą ścieżkę dźwiękową, „słyszalną” już w „Pamiętniku...”. Ta interpretacja pozwala, przez słuchanie, mówienie i śpiew, wyrazić to, czego słowo pisane nie odda; Janda z Satanowskim stworzyli przestrzeń, której widzowie nie muszą widzieć; muszą jedynie pozwolić, by poprowadzono ich poprzez przestrzeń między słowem a muzyką.

To zresztą przestrzeń, która fascynowała Mirona Białoszewskiego – oddziaływanie poezji melicznej na odbiorców. Moment, w którym słowa i muzyka stają się nierozerwalne, a rytm i melodia słów są równie ważne, co wciągająca fabuła. Sam tak to opisał: „Dążę do tego, żeby to, co pisane, było zapisaniem mówionego. I żeby pisanie nie zjadło mówienia. To, co jest warte z języka mówionego, to się zapisuje. A to z napisanego – jest potem mówione na głos.”

W spektaklu Krystyny Jandy widzowie usłyszą litanię miasta i ludzi, bowiem przestrzeń tworzą w tym spektaklu muzyka, mówienie i śpiew. Ta proza, by wybrzmieć, potrzebuje zasłuchania się; zanurzenia w słowach – strzałach, zdaniach – hukach, sylabach – kanonadach, rumorze, tupocie, krzykach, pieśniach, litaniach i modlitwach. Słowa bohaterów „Pamiętnika...” są z dźwiękami zagłady miasta połączone niczym pępowiną. Tworzą rytm i melodię walczącego miasta.

Sala pod Liberatorem, Muzeum Powstania Warszawskiego. Wstęp biletowany. Bilety do kupienia w kasie MPW. Cena biletu: 14 zł. Spektakl będzie wystawiany od 2 do 5 sierpnia o godz. 20.00.

I wydobywanie. I odsypywanie. I gaszenie. I pomoc. I nowe bomby. I krzyk. – Najświętsze serce Jezusa, zmiłuj się nad nami. – Najświętsze serce Jezusa, zmiłuj się nad nami. Wycie samolotów i bomb. – Najświętsze serce Jezusa… zmiłuj się nad nami… I huk! I koniec!

Reżyseria/Adaptacja: Krystyna Janda

Muzyka: Jerzy Satanowski

Reżyseria światła: Katarzyna Łuszczyk

Realizacja światła: Dariusz Adamski

Reżyseria dźwięku: Mirosław Burkot

Dyrygent: Wojciech Zieliński

Obsada/Wokaliści: Krystyna Janda Anna Gadt (pierwszy sopran) Agnieszka Kiepuszewska (alt) Iwona Kmiecik (drugi sopran) Wyjciech Myrczek (bas) Marcin Wawrzynowicz (tenor)

Muzycy: Paweł Bomert Piotr Maślanka Marta Oyrzanowska Paweł Stankiewicz Dorota Woźniak-Mocarska Wiesław Wysocki

Kierownik produkcji: Marta Kuźmiak Produkcja MPW: Agnieszka Szulejewska Współpraca: Magdalena Brzeska, Jacek Chałupka