Od lipca dostępna jest już w sprzedaży książka dla osób zainteresowanych literaturą XX wieku "Wyzwania i wyznania. Od Andrzeja Trzebińskiego do Sławomira Mrożka", której autorem jest Barbara Gutowska.

Książka opisuje utwory autobiograficzne, w których na oczach czytelnika wyłania się twórcze ja, projekt autorskiej tożsamości, będący osobistą odpowiedzią pisarzy na wyzwania, jakie stawia przed nimi i zbiorowością rzeczywistość. Rekonstruuje tym samym model nowoczesnego artysty, komunikującego publiczności literackiej wolę kulturowej zmiany, innowacji, przekształcania społecznej mentalności, który – rozpoczynając –grę wzajemnego przenikania się fikcji, autentyku i autoprezentacji – połączył ją z nacechowaną etycznie diagnozą kryzysu szeroko pojętej współczesności.

Omawiane są tutaj teksty pisarzy należących do różnych pokoleń – Andrzeja Trzebińskiego i Zbigniewa Herberta, Czesława Straszewicza, Czesława Miłosza i Zygmunta Mycielskiego, Edwarda Balcerzana i Sławomira Mrożka – ale wszystkie są przykładami poruszania się tych autorów po płynnej granicy, na której biografia przeistacza się w literaturę, a literatura kształtuje biografię, ogarniając wespół rozległe obszary tradycji, kultury, historii, polityki, intertekstualnych nawiązań. Na gruncie autobiografizmu widać, że dzielące ich pokoleniowe różnice ulegają zatarciu, natomiast wyraźnie zaznacza się formacyjna wspólnota intelektualna: inteligencki etos kształtowania nowoczesnego sposobu myślenia Polaków o świecie, za który bierze się odpowiedzialność, a zasadniczym tematem ich wypowiedzi jest problem polskiej tożsamości, czyli kontynuacja polskich rozrachunków inteligenckich i narodowych. Wszyscy odwołują się do indywidualnego doświadczenia historii, ideologii, zastanej kultury, potraktowanych jako wyzwanie do namysłu nad kształtem własnego losu, tożsamości i sztuki. W efekcie otrzymujemy szeroką panoramę autoryzowanej historii, czyli sprywatyzowanych opowieści o dwudziestowiecznej historii Polski i Europy od II wojny światowej po współczesność.

Książka adresowana jest do literaturoznawców, antropologów literatury i kultury, studentów wydziałów humanistycznych i wszystkich zainteresowanych literaturą i historią XX wieku.

Barbara Gutkowska, doktor habilitowany nauk humanistycznych, profesor nadzwyczajny w Zakładzie Literatury Współczesnej Instytutu Nauk o Literaturze Polskiej Uniwersytetu Śląskiego. Autorka artykułów i książek poświęconych przede wszystkim prozie XX wieku.

Barbara Gutowska
Od Andrzeja Trzebińskiego do Sławomira Mrożka
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
premiera: lipiec 2013 roku