W dniach od 10 do 17 czerwca 2013 r. we Wrocławiu w kinie Nowe Horyzonty odbędzie się festiwal pod tytułem „Tydzień Kina Ukraińskiego”, gdzie pokazane zostanie dziewięć ukraińskich filmów, przedstawiających rozwój kinematografii ukraińskiej w XX i XXI wieku.

Tydzień Kina Ukraińskiego to wydarzenie, mające na celu zapoznanie mieszkańców Wrocławia oraz jego gości z losem ukraińskiego kina w tak niestabilnym okresie historycznym. Zaprezentowane zostaną dzieła twórców, którzy wzbogacili historię kinematografii produkcją kontrowersyjną, innowacyjną, a także eksperymentalną.

10 czerwca odbędzie się uroczyste otwarcie festiwalu, podczas którego zaprezentowany zostanie numer specjalny internetowego czasopisma kulturaenter.pl pod tytułem "Raport o stanie kultury i NGO w Ukrainie" oraz film "Trzy Historie Galicji" z późniejszą dyskusją, w której udział wezmą jego twórcy i bohaterowie.

Następnie, w chronologicznej kolejności pokazane zostaną wybitne dzieła ukraińskich reżyserów wraz z krótką prezentacją każdego z nich, która pozwoli głębiej zrozumieć sens pokazywanych filmów, poznać autora i osobliwość czasów, w których tworzył.

Kinematograficzną podróż rozpocznie film Oleksandra Dovzhenki "Zwenyhora", który bez słów opowiada zachwycająco żywą i wielowarstwową historię.

Później widzowie będą mogli zapoznać się z dokumentem Dżigi Wertowa pod tytułem "Człowiek z kamerą", sugerującego zupełnie nową wizję sztuki kinematograficznej bez udziału scenariusza ani aktorów. W październiku 2010 r. ten film zajął 11 pozycję na liście „Filmów dokumentalnych, które zmieniły świat”, sporządzonej przez magazyn Entertainment Weekly. Następnie na ekrany wejdą specyficzne, ale niepowtarzalne filmy Sergija Paradżanowa, któremu udało się stworzyć całkiem nowy gatunek kina.

Później zadziwiać widzów będą takie filmy jak: "Kamienny krzyż" Leonida Osyki, «Jezioro Łabędzie. Zona» Jurija Illienki oraz «Krótkie spotkania» Kiry Muratowej. W tych filmach bohaterowie odnajdują się w nieprzewidywalnych, dramatycznych, lub też komicznych sytuacjach, które niezwykle umiejętnie przedstawiają ukraińską mentalność.

W ostatnim dniu festiwalu pokazany zostanie film Mychajła Illienki "Ten, który przeszedł przez ogień", który w zeszłym roku był nominowany do Oskara. Film, który ukazuje nigdy dotąd nie słyszaną historię zupełnie nowego ukraińskiego bohatera.

Wydarzenie pozwala zapoznać się z kulturą całkiem inną, a zarazem tak podobną do polskiej – kulturą, która zawsze istniała, ale ze względu na niesprzyjające warunki nie zdążyła wystarczająco dobrze się zaprezentować.

Szczegółowy program:

10 czerwca, 17.00, wstęp wolny
Trzy historie Galicji
reżyseria: Olga Onyszko, Sara Farhat / Ukraina 2012

Pokaz filmu dokumentalnego wyreżyserowanego przez Ukrainkę Olgę Onyszko i Libankę Sarę Farhat. Opowiada o losach Aharona Weissa – ukrywanego podczas wojny przez polskich i ukraińskich sąsiadów, Olii Ilkiv – działaczki ukraińskiego podziemia prze¬śladowanej po wojnie przez władze sowieckie oraz księdza Stanisława Bartmińskiego z jednej z podprzemyskich parafii, który od lat 70. działa na rzecz pojednania polsko-ukraińskiego i zacho¬wania wielokulturowego dziedzictwa Galicji. Każ¬dy z bohaterów tej historii snuje przed kamerą opowieść na temat swojego życia. Trzy historie, trzy losy, trzy narody – jedna prawda.

11 czerwca, 20.00
Zwenigora / Zvenyhora
reżyseria: Aleksandr Dowżenko | obsada: Semen Svashenko, Mykola Nademskyi, Les Podorozhnii | ZSRR 1928, 65’

Arcydzieło kina niemego i jeden z pierwszych filmów ukraińskich, który opowiada o Ukrainie w niemal religijnym tonie. Film Aleksandra Dowżenki, przedstawiciela i twórcy ukraińskiego kina poetyckiego, przez krytyków stawianego na równi nawet z Siergiejem Eisensteinem, pokazuje w dwunastu epizodach dzieje Ukrainy. Wypełniona mitami i przesądami historia opowiadana jest przez starego człowieka, który przekazuje swoim wnukom wiedzę o skarbach zakopanych pod Zwenigorą.

12 czerwca, 20.00
Człowiek z kamerą / Chelovek s Kinoapparatom
reżyseria: Dżiga Wiertow | ZSRR 1929, 66’

Człowiek z kamerą to film mieszczący się w europejskim nurcie miejskich symfonii, a zarazem jeden z najwybitniejszych filmów kina niemego i klasyk radzieckiej kinematografii. Główne bohaterki filmu Wiertowa to Moskwa lat 20. oraz... sama kamera, która goni za rytmem życia, penetruje pędzące pociągi i tramwaje, pokazuje pracę w fabryce i urzędach, zwyczajne dni zwyczajnych ludzi.

13 czerwca, 20.00
Kijowskie freski / Kijewskije freski
reżyseria: Siergiej Paradżanow | obsada: Tengiz Archvadze, Antonina Leftiy, Viya Artmane | ZSRR 1966, 15’

Kijowskie freski to w zasadzie zmontowane próby do niedokończonego filmu Siergieja Paradżanowa. Realizację filmu przerwano decyzją władz kinematografii, gdyż przedstawiony im fragment wydawał się impresjonistycznym obrazem, przepełnionym ideą pacyfizmu. Na szczęście materiały udało się uratować dzięki interwencji operatora Aleksandra Antipienki, który później włączył je do swojej pracy dyplomowej. Film miał być próbą abstrakcyjnego pokazania tragedii wojny, a jednocześnie prawdziwym eksperymentem z formą, kolorem i dźwiękiem. Paradżanow chciał nakręcić film o Kijowie, ponieważ był zafascynowany pięknem tego miasta.

Cienie zapomnianych przodków / Tini zabutykh predkiv
reżyseria: Siergiej Paradżanow | obsada: Iwan Mykołajczuk, Iwan Dziura, Larisa Kadocznikowa | ZSRR 1965, 98’

Cienie zapominanych przodków to arcydzieło sztuki filmowej, utwór poety. Twórca wykorzystał motywy z ludowych legend, wierzeń i obyczajów huculskich górali. Przeniknął w głąb archaicznej kultury, w skomplikowany świat symboli, rytuałów i mitów, inspirując się ukraińskimi formami plastycznymi i muzycznymi. Historia miłości dwojga młodych, pochodzących ze zwaśnionych ze sobą rodów górali, staje się pretekstem do nakreślenia dramatów egzystencjalnych i stworzenia syntezy tragicznego losu ludzkiego.
14 czerwca, 20.00

Kamienny krzyż / Kaminnyi khrest
reżyseria: Leonid Osyka | obsada: Boryslav Brondukov, Danylo Ilchenko, Kateryna Mateyko | ZSRR 1968, 81’

Nędzna wieś góralska pod koniec XIX wieku. Zmęczony ukraiński chłop łapie na swojej ziemi złodzieja, który miał zamiar ukraść jego majątek i chce, żeby sąsiedzi pomogli mu osądzić mężczyznę. Kara za takie przewinienie może być jednak tylko jedna – śmierć. W małej izdebce rozgrywa się kameralny dramat pomiędzy złodziejem a chłopem i jego żoną oraz dwoma „sędziami”.

15 czerwca, 20.00
Jezioro łabędzie. Zona / Lebedyne ozero-zona
reżyseria: Yurii Ilienko | obsada: Viktor Solovyov, Lyudmila Yefymenko, Pylyp Ilienko | Kanada, Szwecja, ZSRR 1990, 96’

Jezioro łabędzie. Zona to pierwszy wspólny film Siergieja Paradżanowa i Jurija Ilienki od czasu współpracy przy słynnych Cieniach zapomnianych przodków Paradżanowa, gdzie Ilienko był operatorem. Na podstawie więziennych zapisków Paradżanowa powstał scenariusz, opisujący życie w łagrze. Film opowiada o ucieczce i dramatycznych losach więźnia na wolności. Po opuszczeniu łagru bohater znajduje schronienie w pomniku, tam opiekuje się nim kobieta. Wkrótce rodzi się między nimi uczucie, ale mężczyzna zostaje zdradzony przez syna swojej ukochanej i musi wrócić do więzienia.

16 czerwca, 20.00
Krótkie spotkania / Korotkie vstrechi
reżyseria: Kira Muratowa | obsada: Nina Ruslanova, Vladimir Vysotskyi, Kira Muratowa | ZSRR 1967, 96’

Krótkie spotkania to pierwszy samodzielny film Kiry Muratowej, prekursorki postmodernizmu w kinie radzieckim i jednej z najbardziej niedocenionych reżyserek w historii tej kinematografii. Film, który był pierwszym dużym sukcesem Muratowej opowiada o Nadii, młodej kelnerce z prowincjonalnego miasteczka. Dziewczyna zakochuje się w wykszatłconym i utalentowanym geologu Maksymie i wyrusza do miasta, aby go odnaleźć. Nadia spotyka jednak Walentynę, partnerkę Maksyma, która zaprasza dziewczynę do domu. Nadia nie zdradza Walentynie swojego uczucia do mężczyzny i uważnie obserwuje relacje między nimi.

17 czerwca, 20.00
Ten, który przeszedł przez ogień / Toj chto projszow kriz wohon
reżyser: Mychajło Illienko, obsada: Dmytro Linartowycz, Witalij Lineckyj, Olha Hryszyna, Wiktor Andrijenko, Ukraina 2012, 110’

Film znanego reżysera Mychajła Illienki oparty na biografii Iwana Dacenki, który od 1937 roku służył w Armii Czerwonej jako pilot. Podczas wykonywania zadania bojowego - bombardowania dworca PKP Lwów – II, Dacenko miał zginąć, ale jak się okazało wiele lat później trafił do niemieckiej niewoli. Potem został zesłany do łagrów, z których uciekł. Nieznanym sposobem Dacenko trafił w końcu do Kanady, gdzie zakochał się w Indiance i został wodzem Irokezów.

10 czerwca, 17.00, wstęp wolny

Trzy historie Galicji

reżyseria: Olga Onyszko, Sara Farhat / Ukraina 2012

Pokaz filmu dokumentalnego wyreżyserowanego przez Ukrainkę Olgę Onyszko i Libankę Sarę Farhat. Opowiada o losach Aharona Weissa – ukrywanego podczas wojny przez polskich i ukraińskich sąsiadów, Olii Ilkiv – działaczki ukraińskiego podziemia prze¬śladowanej po wojnie przez władze sowieckie oraz księdza Stanisława Bartmińskiego z jednej z podprzemyskich parafii, który od lat 70. działa na rzecz pojednania polsko-ukraińskiego i zacho¬wania wielokulturowego dziedzictwa Galicji. Każ¬dy z bohaterów tej historii snuje przed kamerą opowieść na temat swojego życia. Trzy historie, trzy losy, trzy narody – jedna prawda.

11 czerwca, 20.00
Zwenigora / Zvenyhora

reżyseria: Aleksandr Dowżenko | obsada: Semen Svashenko, Mykola Nademskyi, Les Podorozhnii | ZSRR 1928, 65’

Arcydzieło kina niemego i jeden z pierwszych filmów ukraińskich, który opowiada o Ukrainie w niemal religijnym tonie. Film Aleksandra Dowżenki, przedstawiciela i twórcy ukraińskiego kina poetyckiego, przez krytyków stawianego na równi nawet z Siergiejem Eisensteinem, pokazuje w dwunastu epizodach dzieje Ukrainy. Wypełniona mitami i przesądami historia opowiadana jest przez starego człowieka, który przekazuje swoim wnukom wiedzę o skarbach zakopanych pod Zwenigorą.

12 czerwca, 20.00
Człowiek z kamerą / Chelovek s Kinoapparatom

reżyseria: Dżiga Wiertow | ZSRR 1929, 66’

Człowiek z kamerą to film mieszczący się w europejskim nurcie miejskich symfonii, a zarazem jeden z najwybitniejszych filmów kina niemego i klasyk radzieckiej kinematografii. Główne bohaterki filmu Wiertowa to Moskwa lat 20. oraz... sama kamera, która goni za rytmem życia, penetruje pędzące pociągi i tramwaje, pokazuje pracę w fabryce i urzędach, zwyczajne dni zwyczajnych ludzi.
13 czerwca, 20.00

Kijowskie freski / Kijewskije freski

reżyseria: Siergiej Paradżanow | obsada: Tengiz Archvadze, Antonina Leftiy, Viya Artmane | ZSRR 1966, 15’

Kijowskie freski to w zasadzie zmontowane próby do niedokończonego filmu Siergieja Paradżanowa. Realizację filmu przerwano decyzją władz kinematografii, gdyż przedstawiony im fragment wydawał się impresjonistycznym obrazem, przepełnionym ideą pacyfizmu. Na szczęście materiały udało się uratować dzięki interwencji operatora Aleksandra Antipienki, który później włączył je do swojej pracy dyplomowej. Film miał być próbą abstrakcyjnego pokazania tragedii wojny, a jednocześnie prawdziwym eksperymentem z formą, kolorem i dźwiękiem. Paradżanow chciał nakręcić film o Kijowie, ponieważ był zafascynowany pięknem tego miasta.

Cienie zapomnianych przodków / Tini zabutykh predkiv

reżyseria: Siergiej Paradżanow | obsada: Iwan Mykołajczuk, Iwan Dziura, Larisa Kadocznikowa | ZSRR 1965, 98’

Cienie zapominanych przodków to arcydzieło sztuki filmowej, utwór poety. Twórca wykorzystał motywy z ludowych legend, wierzeń i obyczajów huculskich górali. Przeniknął w głąb archaicznej kultury, w skomplikowany świat symboli, rytuałów i mitów, inspirując się ukraińskimi formami plastycznymi i muzycznymi. Historia miłości dwojga młodych, pochodzących ze zwaśnionych ze sobą rodów górali, staje się pretekstem do nakreślenia dramatów egzystencjalnych i stworzenia syntezy tragicznego losu ludzkiego.
14 czerwca, 20.00

Kamienny krzyż / Kaminnyi khrest

reżyseria: Leonid Osyka | obsada: Boryslav Brondukov, Danylo Ilchenko, Kateryna Mateyko | ZSRR 1968, 81’

Nędzna wieś góralska pod koniec XIX wieku. Zmęczony ukraiński chłop łapie na swojej ziemi złodzieja, który miał zamiar ukraść jego majątek i chce, żeby sąsiedzi pomogli mu osądzić mężczyznę. Kara za takie przewinienie może być jednak tylko jedna – śmierć. W małej izdebce rozgrywa się kameralny dramat pomiędzy złodziejem a chłopem i jego żoną oraz dwoma „sędziami”.

15 czerwca, 20.00
Jezioro łabędzie. Zona / Lebedyne ozero-zona

reżyseria: Yurii Ilienko | obsada: Viktor Solovyov, Lyudmila Yefymenko, Pylyp Ilienko | Kanada, Szwecja, ZSRR 1990, 96’

Jezioro łabędzie. Zona to pierwszy wspólny film Siergieja Paradżanowa i Jurija Ilienki od czasu współpracy przy słynnych Cieniach zapomnianych przodków Paradżanowa, gdzie Ilienko był operatorem. Na podstawie więziennych zapisków Paradżanowa powstał scenariusz, opisujący życie w łagrze. Film opowiada o ucieczce i dramatycznych losach więźnia na wolności. Po opuszczeniu łagru bohater znajduje schronienie w pomniku, tam opiekuje się nim kobieta. Wkrótce rodzi się między nimi uczucie, ale mężczyzna zostaje zdradzony przez syna swojej ukochanej i musi wrócić do więzienia.

16 czerwca, 20.00
Krótkie spotkania / Korotkie vstrechi

reżyseria: Kira Muratowa | obsada: Nina Ruslanova, Vladimir Vysotskyi, Kira Muratowa | ZSRR 1967, 96’

Krótkie spotkania to pierwszy samodzielny film Kiry Muratowej, prekursorki postmodernizmu w kinie radzieckim i jednej z najbardziej niedocenionych reżyserek w historii tej kinematografii. Film, który był pierwszym dużym sukcesem Muratowej opowiada o Nadii, młodej kelnerce z prowincjonalnego miasteczka. Dziewczyna zakochuje się w wykszatłconym i utalentowanym geologu Maksymie i wyrusza do miasta, aby go odnaleźć. Nadia spotyka jednak Walentynę, partnerkę Maksyma, która zaprasza dziewczynę do domu. Nadia nie zdradza Walentynie swojego uczucia do mężczyzny i uważnie obserwuje relacje między nimi.

17 czerwca, 20.00
Ten, który przeszedł przez ogień / Toj chto projszow kriz wohon
reżyser: Mychajło Illienko, obsada: Dmytro Linartowycz, Witalij Lineckyj, Olha Hryszyna, Wiktor Andrijenko, Ukraina 2012, 110’
Film znanego reżysera Mychajła Illienki oparty na biografii Iwana Dacenki, który od 1937 roku służył w Armii Czerwonej jako pilot. Podczas wykonywania zadania bojowego - bombardowania dworca PKP Lwów – II, Dacenko miał zginąć, ale jak się okazało wiele lat później trafił do niemieckiej niewoli. Potem został zesłany do łagrów, z których uciekł. Nieznanym sposobem Dacenko trafił w końcu do Kanady, gdzie zakochał się w Indiance i został wodzem Irokezów.